Одлуката ја донесе петчлениот судечки совет во состав: Џенета Бегтовиќ како прв судија, Владимир Туфегџиќ како втор и тројца поротници. Пресудата е првостепена и странките имаат право на жалба до Апелацискиот суд во Скопје
Вкупно 55 години затвор и 10 години условен затвор определи денеска Основниот кривичен суд во Скопје за обвинетите за предметот „Таргет-Тврдина“, кој е основниот од аферата со масовното нелегално прислушување, односно се однесува на самото следење на комуникациите и на уништувањето на опремата од некогашната УБК.
Сашо Мијалков – 12 години затвор (5 години за злосторничко здружување, 5 за злоупотреба на службената положба и овластувње и 3 за примање награда за противзаконито влијание – пресметени во единствена затворска казна од 12 години)
Гордана Јанкулоска – 4 години затвор (за злоупотреба на службената положба и овластување)
Горан Грујевски – 15 години затвор (4 години за злосторничко здружување, 4 за злоупотреба на службената положба и овластување, 5 за уште едно кривично дело злоупотреба на службената положба и овластување, 1 за фалсификување службена исправа и 1 за уште едно кривично дело фалсификување службена исправа – пресметани во единствена затворска казна од 15 години)
Никола Бошковски – 15 години затвор (по 5 и 11 години затвор за делата злоупотреба на службената положба и овластување и за фалсификување исправа – пресметани во единствена затворска казна од 15 години)
Надица Николиќ – 3 години затвор (по 2 години затвор за злосторничко здружување и за злоупотреба на службената положба – пресметани во единствена затворска казна од 3 години)
Тони Јакимовски – 6 години затвор (5 години за злоупотреба на службената положба и овластување и 1 година за фалсификување службена исправа – пресметани во единечна затворска казна од 5 6 години)
Владимир Варелов – условна осуда од 2 години (1 година за злосторничко здружување и 1 година и 6 месеци за злоупотреба на службената положба и овластување – пресметани во единечна казна условна осуда од 2 години затвор која нема да се изврши доколку во наредните 5 години не направи ново кривично дело)
Маријан Шумуликоски – условна осуда од 2 години (1 година за злосторничко здружување и 1 година и 6 месеци за злоупотреба на службената положба и овластување – пресметани во единечна казна условна осуда од 2 години затвор која нема да се изврши доколку во наредните 5 години не направи ново кривично дело)
Силвана Златова – условна осуда од 2 години (1 година за злосторничко здружување и 1 година и 6 месеци за злоупотреба на службената положба и овластување – пресметани во единечна казна условна осуда од 2 години затвор која нема да се изврши доколку во наредните 5 години не направи ново кривично дело)
Васил Исакоски – условна осуда од 2 години (1 година за злосторничко здружување и 1 година и 6 месеци за злоупотреба на службената положба и овластување – пресметани во единечна казна условна осуда од 2 години затвор која нема да се изврши доколку во наредните 5 години не направи ново кривично дело)
Валентина Симоноска – условна осуда од 2 години (за фалсификување службена исправа)
Ваква пресуда денеска изрече Основниот кривичен суд во Скопје за предметот „Таргет-Тврдина“ – еден од најважните случаи што ги отвори поранешното Специјално јавно обвинителство (СЈО), а кој се однесува масовното прислушување во земјава од 2008 до 2015 година, како и за уништувањето на системите за следење на комуникацијата во сега згаснатата УБК.
Одлуката ја донесе донесе петчлениот судечкиот совет во состав од Џенета Бегтовиќ како прв судија, Владимир Туфегџиќ како втор и тројца поротници.
Пресудата е првостепена и странките (обвинителството и одбраната) имаат право на жалба до Апелацискиот суд во Скопје.
Сите обвинети, освен бегалците Грујевски и Бошковски, дојдоа да ја слушнат пресудата во судница.
Обвинителката Ленче Ристоска рече дека е задоволна од дел од казните, но од одредени не е. Сепак, ќе ја почека пресудата на писмено за да одлучи дали ќе се жали.
Адвокатот на Мијалков, Љупчо Шврговски, пак, е незадоволен и смета дека казната за неговиот клиент е драконска.
„Сметам дека казната е драконска. Да се даде максимум за секое поединечно кривично дело каде што е поднесен обвинителен предлог навистина е правен преседан. Нема да најдете во аналите на правосудството ниедна пресуда каде што за обвинителен предлог е дадена максимална казна затвор“,
изјави Шврговски.
Јанкулоска, Грујевски, Јакимовски и Бошковски ќе треба да платат и штета од 1,4 милиони евра за уништената опрема
Со денешната пресуда за случајот „Таргет-Тврдина“, Основниот кривичен суд во Скопје задолжи и четворица од првостепено осудените да ја надоместат штетата за уништената опрема за прислушување во УБК. Секако, ако Апелација ја потврди пресудата.
„Горан Грујевски, Тони Јакимовски, Гордана Јанкулоска и Никола Бошковски солидарно да ја надоместат материјалната штета на оштетената Агенција за национална безбедност (АНБ) како правен следбеник на УБК, во износ од 87 422 668 денари (околу 1,4 милиони евра) во рок од три месеци од правосилноста на пресудата“,
рече судијката Бегтовиќ.
Оштетените граѓани кои биле прислушувани, пак, судот ги упати отштетата да ја бараат во граѓанска парница.
Судијката Бегтовиќ: Нема недопирливи!
Претседателката на судечкиот совет, судијката Џенета Бегтовиќ, при изрекувањето на пресудата рече дека со овој случај се испраќаат и неколку пораки. Обвинетите, рече таа, биле високи функционери на власта и со своето однесување покажале став дека се над законот, создавајќи слика за себе дека се недопирливи, а сето тоа ги урива темелите на правната држава.
„Со самата судска завршница, актерите се казнети, нема недопирливи, сите се еднакви пред законот и секој сторител на кривично дело ќе одговара“,
рече судијката.
Таа додаде дека со пресудата се упатува порака и во иднина никогаш повеќе некој функционер, особено од безбедносните структури, да не се осмели да злоупотребува.
Две истраги – едно обвинение
Случајот „Таргет-Тврдина“ околу година и половина е во надлежност на Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција, односно откако во септември 2019 година предметите од поранешното СЈО преминаа во рацете на редовните обвинителства. Меѓутоа, обвинителите што постапуваат во нив останаа исти, па така „Таргет-Тврдина“ пред судот продолжија да го застапуваат Ленче Ристоска и Трајче Пеливанов.
Овој предмет претходно беше поделен во два. На 29 март 2016 година, тогашното СЈО прво отвори истрага „Тврдина“ за уништување на системите за следење на комуникациите во УБК, а на 17 ноември истата година отвори и истрагата со кодно име „Таргет“. Поради нивната поврзаност, кога поднесе обвинение, СЈО ги спои двата предмета во еден.
Во обвинението, СЈО посочи дека директно и индиректно со прислушувањето биле опфатени околу 20 000 граѓани. Незаконски биле следени 4 286 телефонски броја за кои воопшто не биле издадени судски наредби. На други 1 541 број, пак, комуникацијата била следена и пред и по завршување на траењето на важноста на судските наредби. Или, вкупно биле следени 5 827 телефонски броеви.
22 декември 2017 беше датумот за кога беше закажан и стартот на судењето. По повеќе од три години судење, процесот влезе во финалето од првостепената постапка.
Премиерот Зоран Заев кој како опозиционер во 2015 почна да ги објавува прислушуваните материјали, поранешниот разузнавач Зоран Верушевски, свиркачите Звонко Костовски и Ѓорѓи Лазаревски беа меѓу многубројните сведоци кои се појави во судницата. Во судница сведочеа и вештачи, вработени во УБК, но и новинари и општествено истакнати личности кои биле цел на прислушувањето.
Обвинителство тврдеше дека Мијалков, Грујевски и Николиќ ја создале групата: „Крајна дрскост и безобразност“
Во текот на судењето и во завршните зборови, обвинителите докажуваа дека незаконското прислушување во земјава во вршеле службите во УБК.
Ленче Ристоска, во завршните зборови ги посочи Мијалков, Грујевски и Николиќ како создавачи на групата која го вршела прислушувањето, па затоа побара и максимални казни за тројцата. Чинот на прислушување го нарече крајно дрзок и безобразен.
„Дали одговорните лица во системот, во УБК конкретно, не ја научија лекцијата од минатите искуства и повторно посегнаа по приватните животи на луѓето, дали тоа што отсуствуваше правна разрешница и одговорност во претходните скандали со прислушување е причина да ни се случи овој трет најголем во обем скандал за прислушување во кој до крајна дрскост и безобразност се поместени граници на почитување на правата на другите?“,
рече Ристоска во завршните зборови на 16 февруари 2021.
Таа тогаш испрати и порака до судот и јавноста дека не смее да има простување пред некој да одговара за тоа, за да не се поттикнуваат нови злоупотреби.
„Не е само мое уверување туку и според универзалните правила поддржани од етиката како наука и религијата, простувањето е чин кое следи на покајанието односно чин кој следи откако ќе биде преземена одговорност за преземените дејствија и откако ќе биде изразено каење за последиците. Затоа сè додека дозволуваме да владее неказнивоста и проштаваме без преземање одговорност, ние всушност поттикнуваме нови и поголеми злоупотреби на системот“,
порача Ристоска.
Како се бранеа обвинетите?
Адвокатите и обвинетите, пак, застапуваа сосема спротивна теза – прислушувањето не го правеле тие, туку некој друг. Мијалков не даваше завршни зборови, но кога даваше исказ претходно отфрли каква било вмешаност во аферата со прислушувањето и уништувањето на опремата за следење на комуникациите. Тој ја држеше тезата дека во земјата имало и други системи за прислушување, освен тие на УБК, и раскажуваше дека во 2014 година израелска компанија презентирала опрема во неговата канцеларија, па, кога ја вклучила, детектирала дека има уште три други системи.
Тој тврдеше дека ниту имал техничка можност ниту наредил некому да прислушува.
„Јас никогаш не сум имал ниту техничка можност ниту привилегија да можам да дадам или да издадам наредба за следење комуникација во системот за следење во УБК. За да нема какво било недоразбирање, сакам да потенцирам и со највисок степен на одговорност да потврдам недвосмислено и категорично дека никогаш никому на никаков начин ниту писмено ниту усно сум дал наредба да изврши какво било дејствие во насока на следење на каква било комуникација, за што во текот на цела оваа постапка не видовме ниту еден материјален и вербален доказ“,
се бранеше Мијалков.
Тој дури и тврдеше дека речиси и да не го користел својот компјутер во канцеларијата, а не, пак, да следи нечија комуникација.
Со тоа што Мијалков ги спомена Израелците, за кои рече дека потоа правеле и скрининг на територијата на Скопје да откријат незаконско следење, одбраната во финалето на судскиот процес инсистираше да се презентира и извештај од израелската групација „Реизон“. Израелците според тој извештај во октомври-ноември 2014 година нотирале дека во Скопје има најмалку еден активен систем за пресретнување на комуникациите преку ГСМ (Global Sistem Mobile). Обвинителството, пак, ваквата теорија ја побиваше со вештачење кое утврдува дека Израелците неосновано констатирале дека тој период имало незаконско следење на комуникациите од причина што не им биле дадени сите податоци, па обични радиоканали биле детектирани како незаконски базни станици каде се пресретнувале комуникациите.
Покрај тоа дека се прислушувало со системи надвор од УБК, одбраната наметна теза и дека прислушувал Звонко Костовски, еден од свиркачите кои ги изнесуваа „бомбите“ од Управата.
Покрај Мијалков, вина отфрлаше и ексминистерката Јанкулоска. Таа се товари за уништувањето на опремата односно дека го потпишала решението за формирање комисија во УБК, која потоа го уништила системот, меѓутоа ексминистерката се бранеше дека тогаш не било јасно за што се формира комисија, а потпишувањето било рутинско, како и за други такви многубројни решенија што ги потпишувала како министерка. Топката ја префрли кај Горан Грујевски.
„Се потврдува дека Горан Грујевски немал никаква комуникација со мене, може да се заклучи дека се работи за лажно повикување на туѓ авторитет преку кое Горан Грујевски сакал час поскоро да си ја заврши целта што си ја имал. Која би била логиката министерот да дава насоки до правниот сектор кој хиерархиски е веднаш под министерот, а тие насоки да ги дава преку некој вработен во УБК. Секогаш имало и ќе има луѓе што не избираат начин како да си ја остварат својата цел, како што произлегува и од доказите дека направил Горан Грујевски“,
рече Јанкулоска.