За ратификацијата на Протоколот за НАТО, покрај пленарната, ќе биде приспособена уште една голема сала во парламентот, затоа што спикерот Џафери ќе ги покани на настанот своите колеги од регионот, како и поранешните шефови на државата и на Собранието
Гала-настан по повод ратификацијата на Протоколот за членство на Северна Македонија во НАТО ќе организира претседателот на парламентот Талат Џафери на 11 февруари во вторник, кога овој собраниски состав, практично, ќе ја одржи претпоследната седница, пред распуштањето следниот ден.
Џафери, на денешниот брифинг со новинари, најави дека на седницата за ратификација на Протоколот ќе бидат поканети претседателите на парламентите на сите соседни земји кои се членки на НАТО, како Грција, Бугарија, Албанија, но и неговите колеги од парламентите во неколку земји членки во регионот – Црна Гора, која последна влезе во НАТО, како 29. членка; Хрватска, како земја што моментно претседава со ЕУ и Словенија, како наша земја контакт во Алијансата. Тоа е можност за прва посета на земјава на претседател на парламентот на Грција, која прва го ратификува Протоколот за Северна Македонија, два дена по неговото потпишување во седиштето на организацијата во Брисел, а откако беше постигнат Преспанскиот договор.
Заев и Мицкоски – гости на ратификацијата
На седницата, како што најави Џафери, ќе бидат поканети сите претставници на институции, според државниот протокол, како и поранешните претседатели на државата Бранко Црвенковски и Ѓорге Иванов и поранешните претседатели на Собранието. Со оглед на тоа што станува збор за исклучителен настан, Џафери рече дека ќе ги покани на седницата и лидерите на двете најголеми партии – Зоран Заев (СДСМ) и Христијан Мицкоски (ВМРО-ДПМНЕ). За тоа дали ќе бидат повикани и поранешните премиери, рече дека ќе се размислува и околу тоа прашање. Со оглед на тоа што се очекува присуство и на амбасадорите на земјите членки на НАТО во земјава, Џафери рече дека седницата за ратификацијата нема да се одвива само во пленарната сала во парламентот, туку за таа намена ќе биде приспособена и помалата сала „Борис Трајковски“.
Северна Македонија, сепак, нема да биде последната земја членка што ќе го ратификува Протоколот за своето членство во НАТО, како што е вообичаената процедура. Последна останува Шпанија, со оглед на тоа што во тамошниот парламент, на почетокот на следниот месец, допрва ќе се конституираат работните тела, за да може да почне и процедурата за ратификација на Протоколот за нашата земја – во Комисијата за надворешна политика. Затоа, ратификацијата, за чие потврдување е потребно обично мнозинство во нашиот парламент, ќе биде со одложено дејство, односно ќе стапи во сила откако и Шпанија ќе ја заврши процедурата. Потоа, Протоколот ќе биде испратен во Вашингтон, а официјалниот прием на Северна Македонија во Алијансата се очекува да се случи на церемонија во Брисел. Поради тоа, неизвесно е сè уште дали официјалното членство на нашата земја како 30. членка на Алијансата ќе биде пред или по изборите на 12 април.
Ден по ратификацијата на Протоколот во Скопје, Џафери ќе ја свика седницата за распуштање на парламентот, за што се потребни најмалку 61 глас. Сепак, се очекува пратениците да се самораспуштат со многу поголем мнозинство, со оглед на тоа што сите парламентарни партии се согласија и десеттите избори за пратеници да бидат вонредни. Иако утре во Скопје почнува нова сесија на дијалогот „Жан Моне“, кој е инициран од Европскиот парламент, а во чиј фокус се измените во собранискиот Деловник, мали се шансите промената на собраниските правила да биде донесена во овој собраниски состав.
Деловникот ќе се менува по изборите
Десеттиот парламентарен состав, најверојатно, ќе се конституира според досегашните правила, иако во фокусот на дијалогот за промена на Деловникот е намерата за ограничување на времетраењето на конститутивната седница на најмногу два дена. Целта е да се избегнат настани како на 27 април 2017 година – денот кога Џафери конечно беше избран на чело на законодавниот дом, но и кој остана запишан во собраниските анали како „крвав четврток“. Џафери нагласи денеска дека, и без ограничување на конститутивната седница, тој како досегашен претседател на овој собраниски состав може да гарантира дека ќе ја свика и ќе ја води конститутивната седница на идниот парламент според сите прописи. Односно дека нема да дозволи случувања како при конституирањето на актуелниот собраниски состав во заминување.
Според Уставот, претседателот на парламентот од претходниот состав ја свикува конститутивната седница на новиот парламент најдоцна 20 дена по одржаните избори. Ако седницата не биде дотогаш закажана, новоизбраните пратеници сами се состануваат на 21. ден и го конституираат Собранието. Собранискиот Деловник предвидува и можност со конститутивната седница да претседава највозрасниот од новоизбраните пратеници.
Конститутивната седница на овој пратенички состав, кој беше избран на 11 декември 2016 година, почна на 30 декември истата година, а заврши дури на 27 април 2017 година. Во целиот тој период законодавниот дом не заседаваше, а мандатот на тогашната техничка влада продолжи подолго од шест месеци по изборите, додека на политичката сцена се случуваа турбуленциите околу изборот на новиот владин кабинет на СДСМ и на ДУИ.