На крајот на мај, Бајден побара од разузнавачките служби во рок од 90 дена да му поднесат извештај откако ќе ги испитаат спротивните теории на три агенции: две кои претпоставуваат дека вирусот е предизвикан од човечки контакт со заразено животно, додека третиот е сценарио за „протекување од лабораторија“
Истрагата на американските разузнавачки служби за потеклото на коронавирусот, не го дава одговорот на прашањето дали болеста од која досега починаа четири милиони луѓе во светот е резултат на случајна лабораториска несреќа или има природно потекло.
Според Радио Слободна Европа (РСЕ), истрагата на американските разузнавачки агенции остана без заклучок дали вирусот протекол од кинеска лабораторија или преминал од животни на луѓе.
„Тајмс“ посочува на изјавата на Белата куќа на 24 август дека претседателот Џозеф Бајден добил доверлив извештај на кој работеле десетици аналитичари и разузнавачки службеници.
На крајот на мај, Бајден побара од разузнавачките служби во рок од 90 дена да му поднесат извештај откако ќе ги испитаат спротивните теории на три агенции: две кои беа претпоставуваат дека вирусот е предизвикан од човечки контакт со заразено животно, додека третиот е сценарио за „протекување од лабораторија“.
Американските разузнавачки служби наводно не можеле да донесат заклучок поради, како што нагласува лондонскиот весник, недостатокот на транспарентност и недоволната соработка од кинеските власти, кои претходно ја негираа теоријата дека вирусот „избегал“ од лабораторијата на Институтот за вирусологија во Вухан.
Работа за научници, а не за шпиони
Недостатокот на заклучоци во истрагата на разузнавачките агенции кои ги испитуваа податоците собрани од Институтот во Вухан ги нагласува тешкотиите во одредувањето на потеклото на коронавирусот, посочува Њујорк тајмс.
Во меѓувреме, многу сегашни и поранешни официјални лица постојано предупредуваа дека пронаоѓањето на точното потекло на пандемијата треба да биде работа на научниците, а не на разузнавачите.
Сепак, додава Њујорк тајмс, агенциите, предводени од директорот на Националната разузнавачка служба, Аврил Хејнс, ја зајакнале соработката со научниците, со надеж дека тие подобро ќе ги разберат сегашните, но и можните идни пандемии.
Бидејќи истрагата на американските агенции за потеклото на смртоносната пандемија во Кина најверојатно нема да даде јасни одговори, постои можност извештајот да препорача дополнителни истраги кои вклучуваат нови барања за Кина, што би можело да ги зголеми постојните тензии со Пекинг, пренесува Ројтерс.
И покрај мартскиот извештај на тимот експерти предводен од Светската здравствена организација (СЗО) дека вирусот најверојатно бил пренесен од лилјаци на луѓе преку друго животно, американските разузнавачки извештаи укажуваат дека во последните месеци имало мала потврда дека вирусот е распространет природно и дека се шири меѓу дивите животни.
Многу научници запознаени со дебатата за потеклото на новиот коронавирус се сомневаа во тоа дека 90-дневната истрага ќе го реши прашањето за потеклото на вирусот, додека некои велат дека истрагата може да бара долгогодишна работа, пишува „Вашингтон пост“.
Теоријата дека вирусот можеби избегал од лабораторија одеднаш привлече интерес оваа пролет, бидејќи 18 научници напишаа писмо до списанието „Сајенс“ во мај, во кое се наведува дека треба да се истражат сите можни теории за потеклото, вклучувајќи ја и онаа за лабораторискиот инцидент.
Многу научници посочија дека вирусите имаат долга историја на пренесување од животни на луѓе.
Постојат многу сценарија во кои тоа би можело да се случи, вклучувајќи ја и можноста вирусот да се шири од диви и домашни животни што се продаваат на пазарите, особено затоа што многу рани случаи во Вухан биле концентрирани токму околу пазарот за морска храна каде подоцна биле откриени траги од вирусот.
Експерти: Коронавирусот сигурно не е направен како биолошко оружје
Експертите за еволуцијата на вирусниот геном, исто така, тврдат дека коронавирусот речиси сигурно не е направен како биолошко оружје, бидејќи има неколку природни карактеристики што се гледаат во многу други коронавируси. Но, дури и научниците кои тврдат дека има природно потекло велат дека без убедливи докази за пренесување од човек на човек, не е можно да се исклучи можноста, лабораториска несреќа да довела до пандемијата.
Новата проценка за потеклото на коронавирусот го нагласува тешкиот предизвик со кој се соочува администрацијата на Бајден да извлече повеќе информации од Пекинг што ќе го расветлат почетокот на глобалната пандемија, пишува Волстрит Џурнал.
Извештајот, исто така, ја нагласува важноста да се поттикне Кина да споделува лабораториски документи, геномски примероци и други податоци што дополнително би можеле да го расветлат потеклото на вирусот.
Како да се убеди Пекинг да соработува?
Ова е клучното прашање. Кина ги отфрли барањата на САД и другите земји да ги дадат тие информации, со што администрацијата на Бајден се соочи со истата дилема како и администрацијата на Трамп речиси една година – како да го убеди Пекинг да соработува?
Обемните напори да се побараат од Кина повеќе информации резултираа со неуспех и бирократски судири во Стејт департментот околу тоа дали да се подготви демарш со кој ќе се бара од Кина да каже дали нејзините лабораториски истражувања за коронавирус се во спротивност со Конвенцијата за биолошко оружје, бидејќи некои официјални лица сметаа дека Институтот во Вухан можеби не е само место на појава на вирусот, туку и дека таму се спроведуваат воени истражувања забранети со пактот за биолошко оружје од 1972 година.
Бидејќи нема конечни одговори, нагласува Волстрит Џурнал, американските власти сугерираа дека Бајден би можел да го искористи новиот извештај за да постави нови прашања до Пекинг, додека многу американски конгресмени, исто така, инсистираат и бараат да се формира комисија за истрага каква што беше за тероритичките напади од 11 септември 2001 година.