„Очигледната неспособност на судовите брзо да ги процесираат предметите низ судската постапка и нивното префрлање напред-назад меѓу Апелација и Основниот суд дополнително ја намалува ниската доверба што јавноста ја има во судовите“, се наведува во писмото на Агелер испратено до институции на извршната и судската власт, објави ТВ Алсат
На 11 април американската амбасадорка во земјава Анџела Агелер испратила писмо до институции на извршната и судската власт во С Македонија во кое ја изразува својата и загриженоста на Соединетите Американски Држави за состојбите со правосудството, објави денеска ТВ Алсат.
Конкретно, според дел од писмото што го објави телевизијата, загриженоста на која реферира амбасадорката се однесува на првостепените пресуди против високопрофилирани личности кои Апелацискиот суд ги укина и ги врати на повторно судење, поради што, во меѓувреме, застареа дел од предметите кои се водеа против некои од обвинетите.
„Секој ден сум сѐ повеќе загрижена и разочарана поради големиот број предмети (од висок профил) кои Апелациониот суд ги врати во првостепена постапка на повторно судење. Очигледната неспособност на судовите брзо да ги процесуираат предметите низ судската постапка и нивното префрлање напред-назад меѓу Апелација и Основниот суд дополнително ја намалува ниската доверба што јавноста ја има во судовите“,
се наведува во писмото од амбасадорката Агелер.
Во писмото, до кое ТВ Алсат дошла од извори во Владата, биле истакнати и напорите на владата на САД да помогне во подобрување на состојбите во правосудниот систем на земјава и вложените половина милијарда евра за реформи во судството.
Дописот, како што се наведува, главно се однесува на случаите кои предизвикаа загриженост и бурни реакции во домашната јавност, а кои се однесуваат на судските процеси против поранешни високи државни функционери кои го прекршиле законот и го оштетиле државниот буџет.
Писма со идентична содржина, според информации на телевизијата, освен до Владата, односно премиерот, биле испратени и до министрите за правда и за надворешни работи, Кренар Лога и Бујар Османи, како и до Врховниот суд, Апелацискиот суд и до некои основни судови во државата.
Во врска со наводите за кои американската амбасадорка искажува загриженост денеска говореше вицепремиерката задолжена за политики за добро владеење, Славица Грковска. Таа, одговарајќи на новинарско прашање, рече дека се согласува дека станува збор за сериозен проблем и оти се надева дека укажувањата кои доаѓаат од нашите меѓународни партнери, конечно, ќе почнат да влијаат на правосудните органи.
„Јас целосно се согласувам дека тоа е многу сериозен проблем и дека сите активности што ги имаме ние како кабинет, изјавите што ги даваме, заедничките активности што ги имаме и со другите институции, меѓутоа и многу отворените пораки од американската амбасада, од Европската Унија и од останатите наши меѓународни партнери, конечно, ќе повлијаат на правосудните органи дека треба одлуките да ги носат професионално, непристрасно, без влијание од друга страна, исклучиво во согласност со закон заради тоа што нашите граѓани заслужуваат правдата да биде подеднаква за сите. Се надевам дека сите овие укажувања ќе придонесат конечно за постапување какво што доликува на еден професионален правосуден систем со интегритет“,
изјави Грковска одговарајќи на новинарско прашање по денешната тркалезна маса на тема „Антикорупциско образование – пристапи и предизвици'”.
Инаку, името на ексшефот на поранешната Управа за безбедност и контраразузнавање (УБК), Сашо Мијалков, беше најчесто споменуваното во предметите за кои Апелацискиот суд Скопје изминатиов период одлучи да ги укине првостепените пресуди и да ги врати на повторно судење пред надлежниот основен суд.
Поради ваквите одлуки, на 7 април настапи апсолутна застареност на делото за кое Мијалков се гонеше во случајот „Титаник 2“, односно примање награда за противзаконито влијание, а во врска со локалните избори во 2013 година.
За истото дело Мијалков се гонеше и во случајот „Таргет-Тврдина“, предмет кој се однесува на масовното прислушување и уништување опрема за следење на комуникациите, но и таму делото му застари. Во овој случај сега тој се гони за преостанатите две дела од обвинението: злосторничко здружување и злоупотреба на службената положба и овластување, кои, пак, му застаруваат во 2025 година.
И овој предмет ја имаше истата судбина како и „Титаник 2“. Во декември 2022 година Апелација ја укина осудителната пресуда од првостепениот суд, со која Мијалков доби 12 години затвор, и го врати случајот на ново судење.
Истото се случи и со предметот „Трезор“, кој се однесува на начинот на набавка на британска опрема за следење на комуникациите, а во кој ексшефот на УБК беше осуден на осум години затвор. Апелација во ноември 2022 година соопшти дека ја укинува пресудата и во моментов, исто како и за „Таргет-Тврдина“, во тек е повтореното судење пред Основниот кривичен суд Скопје.
Мијалков беше обвинет во „Тортура“ за начинот на апсење на Љубе Бошкоски во 2011 година, еден ден по парламентарните избори на 5 јуни. Но, таму доби ослободителна пресуда од Основниот кривичен суд Скопје и таа на 23 март годинава ја потврди и Апелација.
Еден ден подоцна – на 24 март 2023 – второстепениот суд ја преиначи во условна казната од една година и три месеци затвор, на која ексшефот на УБК беше осуден во случајот „Плацови на Водно“ за кривичното дело перење пари.
Единствената затворска казна Мијалков во моментов ја има во „Империја“, случај за кој постигна спогодба со Основното јавно обвинителство за гонење организиран криминал и корупција и се договори на конфискација на дел од неговиот имот и да одлежи три години затвор. Меѓутоа, со промена на адресата од Скопје во Охрид, тој затворската казна ја издржува во затворот во Струга кој е од отворен тип, односно осудениците таму имаат право да одат на работа, да користат викенди и годишни одмори.
На 3 април Апелацискиот суд соопшти дека ја укинува првостепената пресуда со која на вкупно 25 години затвор беа осудени поранешниот собраниски спикер Трајко Вељаноски, поранешните министри Спиро Ристовски и Миле Јанакиески и поранешниот директор на УБК, Владимир Атанасовски, во случајот за организаторите на настаните од 27 април.