Али Ахмети прво (предизборно) се пофали со зелена агенда, за неколку седмици подоцна да излезе со наводи дека на зелена маса на „Илинденска“ е химната на државата, со што предизвика деманти и од Владата во која партиципира ДУИ, но и од негови сопартијци
Никој од владејачкиот табор не ја потврдува информацијата што произлезе од изјава на лидерот на ДУИ Али Ахмети дека, наводно, во рамки на владејачката коалиција е разговарано за промена на државните симболи: знамето, грбот и химната.
Премиерот Зоран Заев денеска, на заедничката прес-конференција со албанскиот премиер Еди Рама, повтори дека со Ахмети не разговарале за државните симболи, пред сè за државната химна.
„Вчера имаше официјална реакција од Владата. Со колегата Али Ахмети не сме разговарале за државните симболи. Треба да се фокусираме на економијата, зелената агенда и главниот фокус да остане на европеизацијата на Северна Македонија“,
рече Заев во одговор на новинарско прашање.
Владата вчера експресно ги демантираше наводите на лидерот на ДУИ, додека шефот на дипломатијата Бујар Османи, кој е еден од најблиските соработници на Ахмети, излезе со тврдење дека се работи за „несериозно пренесување изјава која е за пред 20 години, кога се разговарало за знамето, за химната, за грбот“.
Од партијата Беса, третиот коалициски партнер во Владата, велат дека немаат информации дека државните симболи биле тема на разговор во владејачката коалиција или, пак, меѓу Ахмети и премиерот и лидер на СДСМ, Зоран Заев.
„Не сум ја слушнал изјавата на Ахмети, ама можам да кажам дека во рамки на коалицијата не е разговарано на таа тема, а не можеме да знаеме дали евентуално имало разговори за тоа меѓу ДУИ и СДСМ. Во секој случај, овој момент не е соодветен за отворање на такви теми. Прашањето за химната и за државните симболи е дел од платформата на Беса од 2015 година, при формирањето на партијата, ама интенцијата е дека за такви прашања е потребен сеопфатен и инклузивен дијалог, со вклученост на сите политички субјекти и засегнати страни“,
вели за „360 степени“ пратеникот на Беса, Кастриот Реџепи.
Во интервју за ТВ Клан, Ахмети посочи дека веќе се разговарало за химната и дека за тоа нема големи противења, без да прецизира поконкретно кои се соговорниците од „другата страна“. Одговарајќи на прашање околу третманот на химната во рамки на македонската фудбалска репрезентација на Европското првенство, Ахмети одговара дека можната промена на овој државен симбол е повеќе прашање на време.
„Се разговарало и за химната, и за грбот, и за знамето. Тоа се прашања за кои е потребен консензус, но ова повеќе ќе зависи од договор помеѓу Македонците. Што се однесува до химната, се разговарало и нема којзнае какво противење. И тоа е повеќе прашање на време и мислам дека може да се разговара без резерви“,
вели Ахмети одговарајќи истовремено и на прашање за промовирање на зелената агенда на ДУИ – во момент кога не се затворени сè уште сите прашања што се однесуваат на заедниците во земјава.
Од кабинетот на Заев експресно негираа дека се водат преговори за евентуална промена на државните симболи. Потоа се огласи и Османи посочувајќи: „Дека се преговара, пишуваат медиуми, а не дека Ахмети вели така“. Сепак, и Османи оценува дека државната химна не е, како што вели, инклузивен елемент во државата.
„Згора на тоа, имаше промена на грбот. Но, нема такви преговори, а очигледно е дека прашањето на химната не е инклузивен елемент во државата. И тоа го чувствувате на спортските натпревар кога сè нè спојува, освен химната, каде што еден голем дел од граѓаните не се гледаат внатре, не се споменуваат. А, ние градиме едно мултиетничко општество за кое сите ни завидуваат“,
изјави Османи за ТВ21.
Во почетокот на 2017 година, кога СДСМ и ДУИ се обидуваа да ја деблокираат конститутивната седница на деветтиот собраниски состав (што се случи на 27 април) и да почнат да преговараат за составот на новата влада, тогашниот лидер на ВМРО-ДПМНЕ Никола Груевски, во интервју за српска телевизија, тврдеше дека во т.н. тиранска платформа е спомената промена на химната и на знамето и дека тоа не може да се исклучи како можност, но дека тој не знае што ќе се договорат коалициските партнери. Како што изјави тогаш Груевски за „Пинк“, „Албанците долго време говорат за такво барање“.
Опозициската ВМРО-ДПМНЕ не се јави досега со реакција во врска со наводите на Ахмети за државните симболи, додека од Алијанса/Алтернатива сметаат дека изјавата на лидерот на ДУИ е со цел да се дефокусира јавноста од недобивањето датум за почеток на преговорите со ЕУ.
„Гатачките за наводна промена на химната се лажен патриотизам со кој Ахмети од една страна сака да направи театар дека наводно ќе смени нешто и Заев од друга страна дека брани нешто. Сета ова измама има само една цел, да ја дефокусира јавноста од единствената вистина на денот – уште еден неуспех во евро интегративниот процес. Наместо лаги, Владата СДСМ-ДУИ треба да даде оставка и отчет за неуспехот во интегративниот процес“,
се наведува во реакцијата на Алијанса за Албанците.
Инаку, во 2009 година, со законски измени во Собранието, се интервенираше во решението за грбот на државата така што, со консензус и без дискусија, беше симната петокраката, како идеолошки симбол на претходниот систем. Во 2014 година, пак, тогашната влада на ВМРО-ДПМНЕ и на ДУИ подготви закон за нов државен грб – црвен лав на жолта заднина, но ова решение не стигна до реализација, односно до гласање во парламентот.
Како што е предвидено со членот 5 од Уставот, за евентуална промена на грбот, химната или на знамето би требало да обезбеди двотретинско мнозинство во Собранието, што упатува на тоа дека е неопходен политички консензус за каква било интервенција во државните симболи.
Лидерот на ДУИ пред неколку седмици, најави ребрендирање на партијата и фокусирање на зелената агенда, како гест што го поздрави и премиерот Заев, оценувајќи дека неговите коалициски партнери ја заокружиле етничката агенда и сега се вртат кон граѓански политики. Од друга страна, дел од политичката јавност го доживеа ребрендирањето на ДУИ како нов политички маркетинг во пресрет на локалните избори во октомври.
ДУИ пред ланските предвремени парламентарни избори ја промовираше иницијативата за „прв премиер Албанец во С Македонија“, што наиде на неодобрување од страна на СДСМ и Заев, така што предизборието во голем дел помина во атмосфера на искричења меѓу коалициските партнери во врска со ова прашање. По изборите, ДУИ, сепак, се откажа од својот кандидат за премиер и влезе во преговори со СДСМ за формирање на новата влада на Заев. Насер Зибери, пак, во меѓу време, наместо премиер, беше избран за народен правобранител.