Вакцината со Т-клетките може да се користи како додаток на други вакцини бидејќи вакцините со Т-клетките би можеле да бидат поотпорни на мутации на вируси, велат експертите
Сепак, вакцината „Емергекс“ ќе биде достапна најрано во 2025 година, што е вообичаената временска рамка за развој на вакцината
Компанијата „Емергекс“ со седиште во Оксфордшир, наскоро ќе започне со клинички испитувања на вакцината против ковид-19 од втората генерација. Станува збор за вакцина во форма на лепенка за кожа која лесно се нанесува, која користи Т-клетки за да ги убива инфицираните клетки и која би можела да понуди подолготраен имунитет од сегашните вакцини.
Компанијата е основана во Абингдон во 2016 година за да развие Т-клеточни вакцини, замисла на професорот Томас Радемахер, извршен директор на компанијата и почесен професор по молекуларна медицина на Универзитетскиот колеџ во Лондон.
Вакцините добиваат Т-клетки за да ги отстранат инфицираните клетки од телото веднаш по инфекцијата, со што се спречува размножувањето на вирусот и болеста.
Додека антителата кои ги произведуваат сегашните вакцини против ковид се прикачуваат на вирусот и го спречуваат да ги инфицира клетките, Т-клетките ги наоѓаат и ги уништуваат заразените клетки. Вакцините како „Фајзер/Бионтек“ и „Астра Зенека“, исто така произведуваат одговор на Т-клетките, но во помала мера.
„Емергекс“ доби зелено светло од швајцарскиот регулатор за лекови да спроведе првични испитувања на луѓе во Лозана. Се работи за 26 доброволци кои ќе примаат високи и ниски дози од експерименталната вакцина против ковид-19, почнувајќи од 3 јануари. Првичните резултати од истражувањето се очекуваат во јуни.
Робин Коен, главен комерцијален директор на компанијата, рече дека ова е првпат регулаторот да одобри вакцина против ковид за клинички испитувања, чија единствена цел е да генерира насочен одговор на Т-клетките во отсуство на одговор на антитела и ги убиваат.
Одговор на прашањето како до подолг имунитет
Тековните вакцини против ковид-19 генерално предизвикуваат одговор на антитела што опаѓа со текот на времето, што значи дека на луѓето им требаат дополнителни вакцини за да се заштитат од вирусот.
„Вакцината на ‘Емергекс’ дејствува поинаку и брзо ги убива инфицираните клетки. Тоа значи дека може да понуди подолготраен имунитет, кој веројатно би можел да трае со децении и би можел да биде подобар во борбата против вирусните мутации“,
вели Коен.
Студијата објавена во списанието „Нејчр“ минатата недела покажа дека некои луѓе доживуваат инфекција во која вирусот влегува во телото, но Т-клетките на имунолошкиот систем го чистат во најраната фаза.
Научниците сметаат дека ова откритие би можело да го отвори патот за нова генерација вакцини кои го таргетираат одговорот на Т-клетките, кои би можеле да создадат подолготраен имунитет.
Дени Алтман, професор по имунологија на Империјал колеџ во Лондон, вели дека се сомнева дека вакцината за Т-клетките „може сама да ја заврши работата“, но може да игра комплементарна улога, во пристапот на мешање и спојување каде што се користат различни вакцини во втората и третата доза.
Тој рече дека вакцините со mRNA, како што е “Фајзер/Бионтек“, функционираат толку добро бидејќи произведуваат силен одговор на неутрализирачките антитела. Се покажа дека вакцината „Фајзер“ е поефикасна против ковид од вакцината „Астра Зенека“, која предизвикува посилен одговор на Т-клетките.
Но, вакцината со Т-клетките може да се користи како додаток на други вакцини, рече тој бидејќи вакцините со Т-клетките би можеле да бидат поотпорни на мутации на вируси.
„Антителата се многу чувствителни на мутации, додека Т-клетките можат да видат многу други делови од вирусот. Можеби тоа е клучната точка за вакцините со Т-клетки“,
рече Алтман.
Тој истакна дека идејата за вакцини за Т-клетки не е нова. На пример, професорката Сара Гилберт, професорка на Универзитетот во Оксфорд која ја разви вакцината „Астра Зенека“, работи на грип повеќе од една деценија.
Коен рече дека тешкиот дел е елаборирањето на механизмот на испорака на вакцината „Емергекс“ до имунолошкиот систем. Радемахер и неговиот тим користеле ситни златни честички обложени со пептиди (парчиња протеин) дизајнирани да генерираат одговор на Т-клетките во телото.
Вакцината на крајот ќе се примени како мал фластер на кожата кој содржи микроигли кои ја ослободуваат вакцината за неколку секунди. Може да трае до три месеци на собна температура, за разлика од другите што треба да се чуваат во замрзнувач или фрижидер.
Студијата ќе ја води професорот Блез Гентон од Центарот за примарна нега и јавно здравје на Универзитетот во Лозана, Швајцарија.
„Овој возбудлив и нов научен пристап кон развојот на вакцината Sars-CoV-2 се однесува на потребата да се генерира одговор на Т-клетките за да се предизвика долгорочен имунитет“,
рече професорот Гентон.
Сепак, вакцината „Емергекс“ ќе биде достапна најрано во 2025 година, што е вообичаената временска рамка за развој на вакцината. Минатата година, вакцините против ковид беа развиени во рок од неколку месеци откако беше забрзан регулаторниот процес, но вонредната состојба помина, рече Коен.