Вицепремиерот и министер за транспорт ова го кажа одговарајќи на прашање на неговиот претходник на функцијата Благој Бочварски, инаку актуелен пратеник од СДСМ, кој од собраниската говорница денеска рече дека реализацијата на проектот за брза железница на Коридорот 10 се одвива со слабо темпо, а дополнителни прашања отвора и тоа што во предлог-буџетот за 2026 година не се предвидени средства за овој инфраструктурен проект
Николоски, исто така, информира дека „Македонски железници – транспорт“ е пред потпишување договор со австриската железница ОБВ во делот на карго-превоз, каде што наши локомотиви и вагони ќе се користат за транспорт од Пиреа до Виена
За изградбата на брзата пруга на Коридорот 10 ќе се оди со единствено решение што ќе опфаќа проектирање и градба во исто време, така што целокупната одговорност ќе биде на оној што ќе биде избран за изведувач и државата нема да има ризик од одлагање на роковите и од непотребни додадени трошоци.
Ова денеска го кажа вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски одговарајќи на прашање на неговиот претходник на функцијата, Благој Бочварски од СДСМ, на денешната седница на која на дневен ред беа пратенички прашања.
Бочварски, кој беше министер за транспорт и врски во претходната влада предводена од СДСМ, констатирајќи од собраниската говорница дека реализацијата на проектот за брза железница на Коридорот 10 се одвива со слабо темпо, а дополнителни прашања отвора и тоа што во предлог-буџетот за 2026 година не се предвидени средства за овој инфраструктурен проект.
„Од мај оваа година имаше повеќе информации во јавноста по однос на ова прашање на пример дека штом се обезбедат финансиите веднаш ќе се избере изведувач, ќе се настапи со градежни активности, ако не се лажам, уште оваа година, нешто што беше преоптимистичка проценка, па потоа имаше и неколку други изјави од повеќе претставници на Владата во насока дека овој проект би започнал со реализација некаде кон крајот на 2026 година, а првите исплати, или буџетирање, би биле во 2027 година“,
кажа Бочварски во воведот на прашањето.
Според она што тој успеал да го увиди, најавите се дека со реализација на проектот ќе се оди преку принципот проектирање и градба, за што, како што кажа, се залага и тој, за разлика од традиционалниот модел, по кој се изведувале досегашните проекти, поради што имало многу препреки и доцнења во нивната реализација.
Оттука неговото прашање беше кои се роковите за отпочнување и изработка на физибилити студија, потоа избор на траса, експропријација, проектирање и градба, на овој, како што кажа, значаен проект за Македонија и регионот.
Николоски, одговарајќи на прашањето од собраниската говорница, кажа дека освен тоа што ќе се оди со единствено решение што ќе опфаќа проектирање и градба во исто време, она што дополнително е многу битно, е што услов во однос на изборот на финансиска куќа што ќе го поддржува проектот е кредитот да почне да се враќа во моментот кога проектот ќе биде предаден, односно грејс-периодот да биде најмалку ист со рокот за градба.
„На тој начин финансиската институција која ќе го прати проектот да врши притисок на изведувачот побрзо да ја заврши работата, што мислам дека е многу битно да немаме одлагања, кои инаку се многу чести во големите инфраструктурни проекти“,
изјави Николоски.
Во однос на активностите, Николоски рече дека по препорака од Институтот за финансиска поддршка на Велика Британија веќе е одбрана компанија ИРМ која веќе активно работи на терен на подготовка на проектот.
„Активности како булдожери на терен, очекувам тоа да биде зависно од динамиката, помеѓу летото и есента следната година. И од тој момент пет години ќе е рокот за завршување, така што очекувам летото 2031 г. да биде целосно завршен“,
изјави Николоски посочувајќи дека целта е едната линија за карго-транспорт да биде готова до 2028 година.
Вицепремиерот и министер за транспорт, исто така, информира дека паралелно се работи на обезбедување услови и дека „Македонски железници – Транспорт“ е пред потпишување договор со австриската железница ОБВ во делот на карго-превоз, каде што наши локомотиви и вагони ќе се користат за транспорт од Пиреа до Виена.
Тој кажа и дека преку Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) се обезбеди средства со кои ќе се набават најмалку пет нови електрични локомотиви за модернизирање на „Македонски железници“ и со кои ќе се опслужува целиот карго-превоз во земјава.
„Знаете дека минатата година кога беше формирана оваа влада имавме, за жал, нула активни локомотиви, а сега имаме 11, од кои 4 се понови, а 7 постари. Со 9 локомотиви кои би биле електрични ќе можеме целокупниот карго-превоз да го опслужиме, се надевам веќе од 2028 година, затоа што рок на испорака на овие локомотиви е во две години, а она што го имаме како најава од ЕБОР е дека во март следната година веќе ќе можеме да го видиме повикот објавен“,
рече Николоски.
Изградбата на брзата пруга беше тема и на прашање што до вицепремиерот и министер за транспорт го упати пратеникот на Левица, Борислав Крмов. Неговото прашање се однесуваше на изјава на Николоски дека Владата одбила бескаматен кредит од Народна Република Кина за коридорите 8 и 10, а користи заем од Велика Британија.
Николоски рече дека оваа изјава била извадена од контекст и дека до Владата не пристигнала понуда за користење на бескаматен кредит од Кина за финансирање инфраструктурни проекти. Во таа насока, тој посочи дека на повикот за финансирање на брзата пруга на Коридорот 10, иако бил отворен, за жал не пристигнала ниту една понуда од Кина или кинеска компанија.
„Доколку сакаа да го финансираат Коридорот 10, брзата пруга, можеа да се пријават. Да дадат најдобри услови и да ги избереме. Но, имајќи предвид дека не се пријавија, не можевме да ги избереме, зашто нема како“,
рече Николоски.
Тој потсети дека во моментов со кредит од кинеската ‘Ексим банка’ се гради автопатот Охрид-Кичево.
„Гледаме по телевизија промотивни видеа од висечки мостови, подводни, надводни… ама 57 километри од Охрид до Кичево некако тешко им оди да ги завршат. Толку околу компаниите коишто доаѓаат со тие средства. Но, имајќи предвид дека средствата кои се дел од рамката што ја имаме нема да бидат доволни и ќе треба да позајмиме нови средства за да го довршиме, зашто треба сериозна стабилизација на косини. Има 16 што се ултракритични. Видов дека вчера сте се сретнале со амбасадорката на НР Кина, јас се сретнав минатата недела. Имавме пријатна средба. Ако се навистина спремни да дадат бескаматен кредит, еве, за Охрид-Кичево нека дадат. Вие договорете го, ние ќе го прифатиме“,
рече Николоски.
Пратеникот на Левица, Крмов, реагираше дека ако е точно дека изјавата е извадена од контекст, требало да ја демантира и го повика да излезе и да ја објасни понудата што пристигнала.
Николовски, за средствата од „Ексим банка“ што земјава моментално ги користи, рече дека се најпарадоксалниот кредит бидејќи државата враќа средства за кредит за проект што сè уште не е завршен.
„Кредити за проекти или инвестициско инвестирање обично почнуваат да се враќаат откако проектот ќе се заврши. Ние сме во една мошне тешка ситуација, каде што ЈП Државни патишта заедно со Министерството за финансии враќа средства кон кинеска Ексим банка за проект што не е завршен. Толку од нивната флексибилност, иако неколкупати беше побарано да се продолжи грејс периодот до завршување на проектот, на тоа не се согласија“,
изјави Николоски.