Апасиев, кој се приклучи кон иницијативата на владејачките ДС, ЛДП, ВМРО-НП…, ги предизвика социјалдемократите, како владејачко мнозинство, на дело да покажат дека се за промена на моделот за избор на пратеници
Нов предлог за промена на моделот за избор на пратеници, така што наместо шест би имало една изборна единица поднесоа неколку помали партии во парламентот.
Тие добија поддршка и од СДСМ, слично како што се случи и во претходниот собраниски состав, но на крајот на неговиот мандат, така што иницијативата остана на хартија, односно владејачката ДУИ и опозициската ВМРО-ДПМНЕ тогаш го блокираат донесувањето на предлог-измените на Изборниот законик со близу 6 000 амандмани.
Пратениците од Демократски сојуз, Левица, ВМРО-НП, ЛДП до Собранието денеска поднесоа предлог-закон за измени и дополнувања на Изборниот законик, со кој се предвидува Северна Македонија да биде една изборна единица на следните парламентарни избори, кои во редовен термин би се одржале кон средината на 2024 година.
„Се предвидува државата да биде една изборна единица, да остане пропорционален модел, да нема изборен праг и калкулацијата на пратеничките мандати да биде преку преку Донтовиот количник“,
рече Павле Трајанов од Демократскиот сојуз.
Трајанов смета дека со овие измени дефинитивно ќе се демонтира еднопартиското владеење во нашата држава, парламентот ќе биде реален одраз на определбата на граѓаните и повеќе партии ќе имаат можност да одлучуваат за круцијалните прашања. На тој начин, како што вели, ќе се создадат основи за системски промени, за департизација, за деполитизација на државните институции и можности да се отвори робусна борба против криминалот и да се реализираат битни промени.
Пратеникот на ДС вели дека доколку се обединат сите пратеници кои не се од големите партии, СДСМ или ВМРО-ДПМНЕ, можат да го завршат овој процес успешно. Тој рече дека кон иницијативата ќе се приклучат и други помали партии и дека засега таа има поддршка од дваесетина пратеници кои не се од двете најголеми партии.
Доколку законот дојде во втора фаза, Трајанов рече дека во него би се вградил и предлогот соодносот жени – мажи на листите да биде 50 спрема 50.
„Подготвени сме да ги прифатиме сите иницијативи кои се во функција за да имаме порегуларни и порепрезентативни избори во нашата држава“,
вели претседателот на ДС.
Пратеникот Панчо Минов го искажа ставот на СДСМ, посочувајќи дека ова прашање за една изборна единица е дел од ветувањето на владејачката партија и дел од владината програма.
„Една изборна единица е во интерес на демократијата и парламентаризмот и обезбедува поголема објективност во делот на застапување на граѓаните. Тоа ќе значи поправична застапеност на субјектите што ќе учествуваат во изборниот процес и исто така застапеност на помалите партии со соодветен праг“,
рече Минов.
Тој апелира измените да бидат донесени со консензус.
Пратеникот Димитар Апасиев од Левица истакна дека неговата партија се приклучува кон оваа иницијатива за една изборна единица и рече дека ќе ја поддржи без разлика на предлагачот. Според нивните пресметки, Левица на минатите парламентарни избори била оштетена со тројца пратеници, односно, ако државата беше една изборна единица, неговата партија би имала пет наместо двајца пратеници.
„Левица е најоштетена партија од последните парламентарни избори, затоа што имаме модел кој ја фалсификува волјата на гласачите. Со скоро 40 илјади гласови без проблем ќе имаме пет пратеници. Впрочем, и наша програмска определба е земјата да биде една изборна единица. Овој систем е веќе неодржлив и надминат и историски треба да преминеме во нова фаза од плуралилизмот, со модел кој ќе ги откачи помалите партии од големите, кои, практично, ги вшмукуваат и не им даваат простор самостојно да се развиваат“,
рече Апасиев.
Според него, симптоматично е што СДСМ цело време се залага за изборна единица, а тоа не е реализирано досега.
„Еве шанса како владејачко мнозинство да покаже на дело дека е навистина за промена на изборниот модел или, пак, тоа се само флоскули“,
нагласи Апасиев.
Иницијативата за една ИЕ се „рециклира“ во период во кој се најавени нови разговори меѓу работните групи на најголемите партии за измени на Изборниот законик. Од ВМРО-ДПМНЕ пред извесно време омекнаа во однос на барањето за враќање на мнозинскиот изборен систем за пратеници и негирањето на предлогот за една изборна единица. Сепак, основниот предлог со кој опозицијата влегува во новите преговори за Изборниот законик е сведување и на изборите за градоначалници на еден, наместо досегашните два круга.