Изборите кои беа замислени како вонредни станаа маратонски, така што, покрај разногласието меѓу партиите за тоа кога може да се одреди нов термин за нивно одржување, и членовите на изборната администрација се со спротивни ставови за тоа дали процесот треба да почне одново или да продолжи таму каде што застана – пред самиот старт на кампањата
Ставовите на претседателот на ДИК Оливер Деркоски, според кој ќе бидат потребни дополнителни од 50 до 60 дена за да се организираат изборите, по завршувањето на вонредната состојба, веројатно, се еден од аргументите на кои лидерот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски, на лидерската средба задутре, ќе го темели својот став дека нема простор за брзи избори, како што, пак, сугерира лидерот на СДСМ Зоран Заев.
Откако Заев, по денешната средба со коалициските партнери изјави дека е за избори во средината на следниот месец, Мицкоски, во изјава за Телма, рече дека пред дискусијата за изборниот датум сака да го слушне мислењето на лекарите и експертите во однос на здравствената криза, како и мислењето на претседателот на ДИК – Деркоски, кој, инаку, е предложен на оваа функција од ВМРО-ДПМНЕ, а претходно беше и пратеник од оваа партија.
Но Борис Кондарко, поранешен претседател на ДИК, кој и сега е член на Комисијата, по предлог на СДСМ, има поинаков став. Според него, изборите може да се одржат уште во првата недела од јуни.
„Почеток на сите рокови за изборите одново, со нови 50-тина дена, не е став на ДИК, која е колективен орган и нема овластување да одлучува во име на други државни институции за распишување, одржување, одложување или евентуално почнување од почеток на изборните дејствија“,
изјави Кондарко за МИА.
Кондарко нагласува дека ДИК мора да ги спроведува Изборниот законик и Уредбата со која се регулира прекинот на процесот, а според која моментално е предвидено дека сите дејствија на Комисијата до 21 март се во сила и важат, така што процесот ќе продолжи со преостанатите 22 дена веднаш по завршувањето на вонредната состојба, без разлика кога тоаќе се случи.
„Тоа значи дека по сила на Уредбата е детерминиран и датумот на гласањето. Во врска со ова појаснувам и дека се додека евентуално соодветните надлежни органи, како здравствените авторитети, не одлучат поинаку со нова уредба, ДИК е должна да се придржува кон постојната и да постапува по истата кога ќе се создадат објективни и законски услови за тоа“,
нагласува Кондарко
Тој смета дека единствено би било потребно понатаму да се предвиди ДИК да може да добие од МВР нова состојба на Избирачкиот список со пресек во моментот кога би продолжил изборниот процес, бидејќи, како што посочува, состојбата на списокот по кој почнаа изборите е од 16 февруари, кога беа распишани, а во меѓувреме има тековни промени.
Увидот во избирачкиот список, инаку трае 15 дена, а пред годинешниве избори заврши на 11 март. Ден подоцна истече и рокот за доставување на кандидатските листи за пратеници.
И поранешниот претседател на ДИК Александар Новакоски смета дека изборниот процес треба да продолжи онаму каде што застана, а по договор на политичките лидери, во согласност со проценките на здравствените власти, да биде закажан термин за изборно соочување. Во интервју за Прес24, Новакоски вели дека ставот на актуелниот претседател на ДИК за започнување на изборите одново не е заснован на ниту еден позитивен закон, а ниту произлегува од Уредбите кои се донесени во време на вонредна состојба.
„Самото тоа што ги посочувате членовите на ДИК како номинирани од политички партии, а и претседателот на ДИК е номиниран од политичка партија, разногласието во ДИК ќе кулминира, ќе бидат ставовите во јавноста прифаќани и толкувани како ставови на политичките партии кои ги номинирале и сето тоа ќе замре кога лидерите ќе договорат, ако договорат датум. Со тоа ќе стане јасно чии ставови застапувале.Сметам дека претседателот на ДИК не требаше да излезе со став пред да свика седница на ДИК,таму да се разгледа ова прашање, во присуство на јавноста,транспарентно, тогаш се ќе беше поинаку“,
вели Новакоски.
Мицкоски денеска се повика и на препорака на Венецијанската комисија, според која од завршување на вонредната состојба до одржување избори треба да поминат најмалку 60 дена. Според министерката за правда Рената Тренеска Дескоска, пак, која е член на Венецијанската комисија, не е точно дека постои ваква препорка како генерална насока. Дескоска вели дека тие што се повикуваат на оваа препорака, всушност, се плашат од избори, па се потпираат на документ кој се однесува на Грузија и на Турција.
Втората одлука на претседателот Стево Пендаровски за прогласување вонредна состојба е со важност до 16 маj. Доколку нема нова одлука за вонредна состојба, венаш потоа изборите би требало да продолжат изборните дејствија, согласно со Уредбата на владата за стопирање на изборите, два дена пред стартот на кампањата. Во таков случај, ако како почетен термин се земе 16 мај, изборите би можеле да се одржат веќе на 7 јуни, со тоа што веднаш би требала да почне и кампањата.
Заев, пак, се залага за избори на средината на јуни, што би значело на 14 следниот месец, но остава и простор за друга датум до крајот на јуни.
Од друга страна, ако се оди според „математиката“ на ВМРО-ДПМНЕ, односно ако од завршувањето на вонредната состојба до изборите се остави да поминат 50 до 60 дена, тоа би значело гласање на 19 јули или евентуално на 12 јули,
Техничката влада, која требаше да функционира до изборите на 12 април, по што кадрите на ВМРО-ДПМНЕ требаше да се повлечат од функциите, беше избрана на 3 јануари годинава.
Парламентот се распушти на 16 февруари, согласно со Уставот, според кој вонредни избори се одржуваат во рок од 60 дена откако пратениците ќе се самораспуштат. Но оттогаш поминаа речиси три месеци, а ќе помине уште најмалку месец и пол додека да се одржат избори во нов термин и потоа да се конституира новиот собраниски состав. Дури потоа ќе почнат да течат и роковите од 10 плус 20 дена за одредување на мандатарот за состав на нова политичка влада.