Колку има политички мандат во Бугарија да се донесе оваа одлука пред изборите, каде ќе биде Патоказот и која би била содржината на Патоказот – ова се трите суштински фактори. Нашиот пристап е дека сите карти се ставени за пробив во јуни, но овие три прашања ќе бидат клучни за исходот, вели шефот на дипломатијата во интервју за „360 степени“
Османи не крие дека Бугарија бара Патоказот да биде дел од формалниот преговарачки процес на Северна Македонија, но вели дека на тоа се противат други земји членки на ЕУ, бидејќи евентуален преседан во македонскиот случај би можел да биде вовед во слични ситуации во иднина, во регион полн со билатерални спорови
360°: Го придружувавте шефот на државата Стево Пендаровски на заедничкото патување во Рим со бугарскиот претседател Румен Радев. Како би ги сумирале впечатоците од таа посета во контекст на очекувањата за можна деблокада на македонските евроинтеграции во јуни?
Повеќе како важен исчекор во создавање доверба и во нормализација на комуникацијата меѓу двете страни која очигледно беше влошена во изминатиот период. Така што, во ова имаше симболика, но имаше и суштина на таа средба зашто можеше отворено да се зборува за сите прашања и начини за надминување на блокадата.
360°: Имаше ли и нешто друго, поопипливо на овие средби?
Очигледно, единствено претседателот на Бугарија има целосен политички мандат, сите други институции имаат технички мандат поврзан со организирањето избори. Сепак, јас често велам дека техничката влада не е државна изборна комисија и може да донесе одлука за отворање на преговори, меѓутоа тука многу важен е претседателот Радев и оттука таа комуникација остварена во Рим беше многу важна и таа продолжува на сите нивоа – имаше комуникација меѓу премиерите, разменувавме одредени документи со министерот за надворешни работи, очекуваме наредните денови средба на премиерите и на министри и тука евентуално да се договори една динамика за искористување на овие 20 дена за да се најде решение.
360°: Каква динамика се очекува – доаѓање до некаков документ за да се оствари пробив?
Досега единствен е португалскиот предлог кој ние го оценивме како добра основа која ги адресира сензитивностите на сите 3 страни – нашата, на бугарската и на земјите членки на ЕУ кои имаат важен влог во овој процес, при што централен е патоказот кој треба да даде една предвидлвивост во спроведувањето на Договорот за добрососедство.
360°: Дали португалскиот предлог останува основа, добар предлог за можен излез од актуелниот ќорсокак?
Да, во меѓувреме имаше обиди за амандмани на португалскиот предлог за да се стават позициите на Бугарија, но засега нема прифатено некои амандмани на тој предлог, но и предлогот не е конечно решение. Сите овие разговори даваат една рамка каде се насочува дебатата, а тоа е кон предвидливост во имплементација на Договорот.
360°: На што конкретно мислите кога велите дека главното прашање е патоказот за спроведување на Договорот за добрососедство и каде тој ќе биде сместен? Дали тоа значи дека има и други опции различни од португалскиот предлог кој предвидува оценувањето на неговото спроведување да се прави во рамките на процесот за стабилизација и асоцијација?
Бугарската позиција е дека билатералниот спор треба да се стави во пристапниот процес. Првично, беше да биде во посебно поглавје – 35, или пак во Меѓувладината комисија како систем за спроведување на Копенхашките критериуми и тука да се стави и билатералното прашање. Но, ова прашањето го прави поголемо од нас, зашто наметнува билатерално прашање во сржта на Копенхашките критериуми што не било дозволено во досегашното проширување. Тоа се прашањата, за нив треба да разговараме, јас мислам дека португалскиот предлог го става процесот во платформа која се темели на консезус, а тоа е процесот на стабилизација и асоцијација.
360°: Ако на скалата од еден до пет би требало да ги одредите шансите за пробив во јуни, при што пет е усвојување на Преговарачката рамка и закажување на првата Меѓувладина конференција, а еден е продолжување на статус квото – што би била Вашата прогноза?
Ќе бидам подиректен – од 3 фактори ќе зависи исходот: колку има политички мандат во Бугарија да се донесе оваа долука пред изборите, каде ќе биде патоказот и која би била содржината на патоказот. Тоа се тие 3 суштински фактори. Ние сме спремни за утврдување патоказ и не бегаме од обврските преземени со Договорот. Овие 3 прашања не ми даваат за право да ги подигнам очекувањата кај граѓаните и ќе оставам на средина – има можност, има простор, нашиот пристап е дека сите карти се ставени за пробив во јуни, но овие 3 прашања ќе бидат клучни за исходот.