Според поранешниот заменик-шеф на мисијата на ОБСЕ на Косово, барикадите што ги поставија косовските Срби на северот на Косово, се само метафора бидејќи, како што вели, меѓу Србија и Косово има „гигантски барикади“. Барикади, додава тој, има и во односите меѓу Србија и Европската Унија, кои служат како мост меѓу Србија и Русија. Тој смета дека има начини да се отстранат тие барикади, но дека САД и ЕУ не сакаат да ги разгледуваат тие опции и дека се предмет на манипулација на српскиот претседател Александар Вучиќ
Тензиите на северот на Косово не се надминати на начин што ќе обезбеди стабилност, туку се покана за продолжување на нестабилноста, вели Едвард Џозеф, предавач на Универзитетот„ Џонс Хопкинс“ и поранешен заменик-шеф на мисијата на ОБСЕ на Косово за случувањата на северот на Косово во интервју за регионалниот сервис на Радио Слободна Европа (РСЕ).
„Можеме да очекуваме одредено затишје уште некое време, додека Александар Вучиќ не одлучи дека повторно му треба криза во Косово“,
вели тој.
Според Џозеф, барикадите што ги поставија косовските Срби на северот на Косово се само метафора бидејќи, како што вели, меѓу Србија и Косово има „гигантски барикади“. Барикади, додава тој, има и во односите меѓу Србија и Европската унија (ЕУ), кои служат како мост меѓу Србија и Русија.
Тој смета дека има начини да се отстранат тие барикади, но дека САД и ЕУ не сакаат да ги разгледуваат тие опции и дека се предмет на манипулација на српскиот претседател Александар Вучиќ.
„Со предизвикување на последната криза, Вучиќ го отежна фокусирањето на изнаоѓање конечно решение за спорот за Косово“,
вели Џозеф.
По деветнаесет дена блокирање на патиштата, групи Срби од северот на Косово ги отстранија барикадите поставени по апсењето на еден од поранешните косовски полицајци од српска националност, Дејан Пантиќ.
Отстранувањето на барикадите почна вчера откако беа исполнети барањата на претставниците на косовските Срби, меѓу кои беше и ослободување на Пантиќ, осомничен за учество во нападот на Централната изборна комисија на Косово, кој со одлука на судските власти на Косово беше префрлен од затворски во домашен притвор.
Џозеф во интервјуто вели дека овие барикади се отстранети на таков начин што може многу лесно повторно да се постават.
„Така што ова не е добро решение. Тоа е уште еден доказ за тоа како Александар Вучиќ манипулира со САД и ЕУ користејќи го лостот на моќ што Србија го има над Косово. Вучиќ тврди дека победата ја постигнал со ослободување на полицаецот Дејан Пантиќ и дека го исполнил ветувањето дека КФОР нема да дозволи косовската полиција да влезе на север. Зошто е тоа проблематично? Се разбира, добро е што се отстранети барикадите, но не е добро што се наградуваат таквите тактики. Значи, ако поставите барикади, можете да ги искористите придобивките“,
вели поранешниот заменик-шеф на мисијата на ОБСЕ на Косово.
Клучното прашање на северот на Косово е владеењето на правото
Според него, клучното прашање на северот на Косово е владеењето на правото кое, како што истакнува, е проблем и за локалните, а не само за институциите во Приштина, кои настојуваат да ја прошират својата контрола во тој регион.
„Поточно, се поставува прашањето кој е надлежен за спроведување на законот. Тоа ќе продолжи да биде проблем за Србите на северот на Косово и тие ќе бидат користени како пион од Белград додека не се реши прашањето за суверенитетот на Косово. Да заклучиме, овие тензии не се надминати на таков начин што ќе обезбедат стабилност туку предизвикуваат континуирана нестабилност“,
вели Џозеф.
Тој во интервјуто не само што изразува резерви туку и отворено го критикува ставот на САД и ЕУ, изнесен во соопштение, а со кој се сугерира дека барикадите се легитимен облик на мирен протест.
„Тоа не е точно бидејќи барикадите се незаконски поради различни видови опструкции, односно мешање и не се наменети само за изразување протест“,
дециден е Џозеф.
Другата грешка на НАТО во целата ситуација, според него, е тоа што објави дека Србија има право да маневрира и распоредува воени сили на своја територија. Србија го има тоа право, но тоа не треба да се афирмира бидејќи е многу провокативно. Војската на Србија не изведе маневри туку дејствуваше провокативно со распоредување на дел од единиците во близина на границата со цел да изврши притисок врз Косово, кое е заштитено од КФОР. Тоа би било исто како да се каже дека Русија има право да маневрира во Црното Море на одредено растојание од украинскиот брег. Можеби тоа е точно, но не е добро да се нагласи дека ваквите потези се легитимни бидејќи се провокативни, вели тој, додавајќи дека со тоа се создадени услови во кои се можни упади на српските вооружени сили во Косово.
Западот покажа слабост кон Вучиќ
Западот, според американскиот професор и дипломат, покажал слабост кон Вучиќ и режимот на чело со него.
„Претходниот американски амбасадор во Белград, во времето кога Вучиќ се сретна со Путин и кинескиот претседател Си Ѓинпинг, изјави дека Србија е политички и економски лидер во регионот. Вучиќ со договор со Русија ги понижи САД на нивна територија. Вучиќ го организираше и потпишувањето на договорот за усогласување на надворешната политика со Русија во септември во Њујорк за време на заседанието на Генералното собрание на Обединетите нации“,
вели Џозеф.
Тој во интервјуто ги критикува и изјавите на косовскиот премиер Албин Курти дека доколку КФОР не ги отстрани барикадите тоа ќе го стори косовската полиција.
„Заканата за еднострана употреба на сила од страна на Приштина е неодговорна, дури и ако има формално право на тоа, бидејќи косовската полиција нема капацитет за таков потфат. Тоа би поттикнало насилство. Како што реков, КФОР е надлежен да реагира во такви ситуации. Затоа, изјавата на Курти беше неодговорна бидејќи надлежните косовски институции формално зависат од КФОР. Тоа значи дека тие можат да преземаат такви акции само во координација со меѓународните сили“,
вели Џозеф.
На прашањето дали очекува САД и ЕУ радикално да го променат пристапот кон Балканот, Џозеф е дециден: „Не, но тие можат и треба“.
„Можеби САД и ЕУ не се премногу загрижени за последиците од можните конфликти на Балканот, но мора да бидат загрижени за војната во Украина, во таа смисла, и придобивките што Владимир Путин и неговиот сојузник во Србија, на чело со Александар Вучиќ, произлегуваат од континуираниот неред на Балканот. Затоа треба да ја сменат стратегијата, но не гледам никакви индикации за тоа. Но, секогаш има надеж“,
со доза на оптимизам заклучува американскиот професор и поранешен заменик-шеф на мисијата на ОБСЕ на Косово.