На редовното годишно собрание на Академијата, Љупчо Коцарев изнел и оцена дека земјава минатата година, конечно, стана центар на регионалната дестабилизација
Бродот Македонија постепено, ама сигурно тоне… Земјата стана центар на дестабилизација на регионот… Ако Македонија се соочува, благо кажано, со бесмислени и апсурдни уцени, во процесот на интеграција, што ни останува нам…
Со вакви оцени настапил претседателот на МАНУ, Љупчо Коцарев, во експозето на редовното годишно собрание на Академијата, што, според информациите од страницата на институцијата, се одржало на 17 февруари преку видеоврска.
„Според мое мислење, Македонија, во последните неколку години, постепено, а конечно во 2020 година, стана центар на регионалната
оценува Коцарев зборувајќи за предизвиците со кои се соочува земјата.
дестабилизација. Тоа се случи, во голема мера, поради внатрешните политички превирања, отсуството на владеење на правото, неспособноста и ароганцијата на домашните политички елити, изразената корупција, криминалот и алчноста, но делумно и поради сличните појави и однесувања од дел од ЕУ-државите“,
Резултатите од дестабилизацијата, како што вели, се веќе видливи катадневно во Македонија , на пример, благо речено, во дивеењата што се случуваат во повеќе институции и на повеќе нивоа. Тие што не го гледаат тоа, оценува, всушност, не сакаат да го видат од ним (не)познати интереси.
„Во доминантниот дипломатски дискурс на нашите политичари, стабилноста и просперитетот на Македонија се разгледуваат во контекст на два интеграциски процеса: членството во НАТО и во ЕУ. Притоа, за жал, доминантен е стереотипот дека овие процеси ја стабилизираат и ја мотивираат демократската, економската, општествената и безбедносната трансформација на Македонија. Од друга страна, во текот на последните децении, регионот, вклучувајќи ги државите што веќе се во ЕУ, и покрај политиката на
вели Коцарев.
проширување, постигна мал, речиси незначителен напредок во клучните области на ЕУ. Можеби неколку децении се мал период, но впечатокот на многумина, вклучувајќи ме и мене, е дека бродот наречен Македонија полека но сигурно тоне“,
Понатаму, тој прашува што ни останува нам ако процесот на интеграција во ЕУ, Македонија се соочува со барања и/или реформи кои не ги исполнуваат ниту многу други ЕУ-држави, ако некои напредни демократии го загубија кредибилитетот да кажуваат што се демократски вредности, кога и самите не ги почитуваат, ако Македонија се соочува, благо кажано, со бесмислени и апсурдни уцени.
Коцарев зборува и што треба да направи МАНУ во однос на овие прашања, со посебен акцент на договорите со Грција и со Бугарија.
„Што треба да направи МАНУ? Од временска дистанца од две години од потпишувањето на Спогодбата од Преспа, промената на Уставот и имплементацијата на Спогодбата, постои потреба да се разгледаат ефектите низ неколку аспекти: покрај геополитичкиот (глобален и регионален) аспект, треба да се земе предвид и аспектот на европската интеграција, но и внатрешните аспекти на (не)владеење на правото, демократските принципи, отчетноста и легитимитетот, вклучувајќи го и влијанието врз интра- и интеретничките односи во земјата. МАНУ треба да создаде форум за отворена академска дебата на која ќе се слушнат различни мислења, а ниту една тема, па ни преспанската спогодба, не смее да се третира како табу-тема. Нема потреба од идеализираниот пристап според кој спогодбите се исклучиво штетни/корисни. Спогодбите не се запишани во камен, а нивната вредност се мери само преку тоа колку даваат одговор на предизвиците и потребите на општеството. Се разбира, МАНУ треба да направи детална анализа на одредбите од двата договора, со Бугарија и со Грција, со посебен осврт на нивната инхерентна поврзаност, кои
вели Коцарев.
веќе создаваат синергија која не беше предвидена или беше превидена во времето кога се потпишуваа спогодбите“,
Претседателот на МАНУ го поставува и прашањето „како понатаму“, посочувајќи дека, според многу истражувања, моралните избори се возможни, „но луѓето се наклонети да ги поддржуваат професионалните“ и (не)етичките „кодови на апстрактната државна машинерија“.
„Така, на пример, одбивањето да се учествува во геноцидот над Евреите не било казнувано со смрт ниту со каква било неправда. Или, во некои држави, оние што одбиле да соработуваат со тајните служби на комунизмот не претрпеле никаква лична штета. Моралните избори треба да се однесуваат не само на поединци, туку и на институции, вклучувајќи држави. Кои се нашите морални избори? За моралниот избор на секој поединец, граѓанин,
вели Коцарев.
академик, оставам тој сам да реши? Моралниот избор на МАНУ е преточен во многу документи на МАНУ, за 2020 година тоа се, на пример, Промеморијата за државотворноста и идентитетот на македонскиот народ и Ставовите на МАНУ во врска со реформите во образованието. Моралниот избор на државата Македонија е јасен. За ова сум говорел повеќепати: за државата Македонија, Македонците се посебен народ со повеќевековна традиција, кои зборуваат, творат, се радуваат и тагуваат на македонски јазик, веќе со векови, на територијата на нашата држава и надвор од неа. Ваквиот избор нема да имплицира неправда кон државата Македонија ниту нанесување каква било штета, напротив, тој ќе значи поголемо почитување од другите држави. За нас, Македонците, ваквиот пристап ќе значи само спокој и достоинство.“,