Анализата на БИРН покажува дека ако продолжи трендот бројот на прекршители на владините мерки може да го надмине бројот на заразени од корона
На 31 март, во струмичкиот суд, на обвинителна клупа треба да седнат две струмичанки, мајка и ќерка, кои кон крајот на февруари се вратиле од Пјаченца, Италија, па властите им наложиле да се изолираат поради состојбата со корона вирусот. Но тие, не само што докрај не ја испочитувале обврската туку се симнале од станот и се расправале со полицајците.
Обвинителството во Струмица ги гони бидејќи не ги почитувале мерките за заштита од заразни болести. Ним им се заканува парична казна или затвор до една година. Од судот за БИРН потврдија дека предметот е експедиран до судот, внесен во АКМИС-системот и даден за постапување кај судија.
Ова засега е единствен случај во кој на лицата што не ги почитуваат препораките и наредбите од институциите за заштита од корона вирусот им се заканува, не само парична туку и затворска казна.
Во останатите примери, кои ги анализира БИРН од почетокот на важењето на мерките на владата до вчера, побарани се парични казни во просек меѓу 2 000 и 3 000 илјади евра за вкупно 26 граѓани, бидејќи не ги почитувале мерките од државните органи. Некои од нив се веќе и изречени пред судовите. Со тоа вкупната бројка на прекршители заклучно со вчерашниот ден е 28.
Од она што досега може да се заклучи од анализата на БИРН е дека нема ниту една пријава или парична казна на територијата на Скопје, што значи дека прекршителите се од внатрешноста на државата.
Наместо во самоизолација работел како келнер, други се тепале со соседите
БИРН во анализата посочува некои од покарактеристичните примери на прекршување на мерката за задолжителна изолација. Жител на Добридол, на пример, си работел како келнер и ги послужувал гостите во неговата кафетерија во Гостиварско.
Во Кавадарци, на пример, лице одбивало да потпише изјава дека ќе се самоизолира, додека во Битола, петчлено семејство наместо во изолација физички се пресметувало со соседите пред семејната куќа.
Парична казна или затвор до една година
Прекршувањето на законот во време на светски прогласената пандемија, кај нас е регулирана со два члена од Кривичниот законик 205 и 206. Првиот се однесува на намерно ширење на заразата, вториот за непостапување според здравствените прописи за време на епидемија. Досега сите побарани мерки се однесуваат на еден од нив, членот 206.
Според годишните извештаи на Јавното обвинителство за изминатите години, БИРН утврдил дека за кривични дела што се против здравјето на луѓето, во кои влегуваат и овие два члена, годишно се поднесувани пријави во просек по 1 000 лица.
Но, невозможно е да се направи увид во тоа колку во минатото имало вакви слични кривични пријави, бидејќи во оваа глава влегуваат и други дела против здравјето на луѓето.
На социјалните мрежи неделава се појавија експертски толкувања, кои велат дека во државава формално не е прогласена епидемија за да бидат исполнети сите елементи на кривичното дело.
Но, судија што донел вакви пресуди, за БИРН вели дека во образложението ја цитирал одлуката на Светската здравствена организација за прогласување пандемија, која ја апсорбира и епидемијата, иако таа формално не е прогласена во земјава.
Во врска со случајот со ексдиректорката на скопската Клиника за кожни болести, која не се самоизолирала кога се вратила од скијање во Италија, а ден пред да заврши на Инфективната клиника, држела предавање на симпозиум на стотина лекари во скопски ресторан, од Обвинителството за БИРН велат дека будно ја следат состојбата.
За неа засега има само пријава од МВР за непочитување не мерките, но за кривично да ја гонат за пренесување заразна болест треба да има барем еден инфициран.
„Доколку не дојде до пренесување на заразната болест, што е суштествен елемент на ова кривично дело, во тој случај нема место за кривично-правна интервенција“, вели за БИРН шефот на скопското обвинителство Сашо Рајчев.
Целата анализа на БИРН можете да ја прочитате на следниот линк.