На последната конклава во 2013 година малкумина предвидеа дека Хорхе Марио Бергољо ќе биде избран за папа
Прв папа од Азија или прв понтиф од Африка по многу векови? Или, пак, продолжение на долгата низа поглавари на Римокатоличката црква од Европа, особено од Италија, ќе биде исходот од претстојната конклава за избор на наследник на папата Франциск кој се упокои вчера на 88-годишна возраст.
Ватикан денеска соопшти дека папата Франциск ќе биде погребан в сабота, на 26 април. Потоа треба да почне процесот за избор на негов наследник, односно конклавата.
Светските медиуми веќе објавија имињата на некои од кардиналите кои се сметаат за најсериозни кандидати за наследници на папата Франциск.
Сепак, како што пишува „Гардијан“, речиси е невозможно да се предвиди исходот од тајната папска конклава бидејќи позициите на кардиналите се менуваат поради последователните гласови, а некои се обидуваат преку играње со системот да влијаат на шансите на нивните фаворизирани – или најмалку фаворизирани – кандидати. На последната конклава во 2013 година малкумина предвидеа дека Хорхе Марио Бергољо ќе биде избран за папа. Во моментов шпекулациите се дека најизвесни негови наследници се следниве високи претставници на Римокатоличката црква:
Пјетро Паролин (возраст – 70 години), Италија
На Паролин, кој беше близок со папата Франциск, се гледа како на умерен кандидат за континуитет во црквата. Тој е државен секретар на Ватикан од 2013 година. Игра клучна улога во дипломатските работи, вклучително и во деликатни преговори со Кина и владите на Блискиот Исток. Секуларните дипломати го сметаат за сигурен и доверлив папски претставник. Во 2018 година, тој беше движечката сила на, според некои, контроверзниот договор со кинеската влада за назначување бискупи. Критикувајќи го договорот некои одеа и дотаму што го нарекуваа продавање на комунистичкиот режим во Пекинг. Критичарите на Паролин на него гледаат како на модернист и прагматичар кој ги става идеологијата и дипломатските решенија над тврдите вистини на верата. За неговите поддржувачи, пак, тој е храбар идеалист и страстен поборник за мир.
Луис Антонио Тагле (67), Филипини
Тагле, кој е поранешен надбискуп на Манила, доколку биде избран ќе биде првиот азиски папа, регион со најбрзо растечко католичко население. Некогаш тој се сметаше за претпочитан наследник на Франциск и силен кандидат за продолжување на прогресивната агенда на покојниот папа. Но, од неодамна како да падна во немилост поради некои свои ставови. Тој застана зад ставот дека односот Католичката црква кон геј и разведените парови е премногу груб, но се спротивстави на правата за абортус на Филипините.
Питер Турксон (76), Гана
Турксон би бил првиот црн папа по неколку века. Тој е гласен за прашања како што се климатските промени, сиромаштијата и економската правда, а истовремено ги потврдува традиционалните позиции на црквата за свештенството, бракот меѓу маж и жена и хомосексуалноста. Сепак, неговите ставови за второто се олабавија и тој тврди дека законите во многу африкански земји се премногу сурови. Тој зборува и за корупцијата и човековите права.
Петер Ердо (72), Унгарија
Ердо е водечкиот конзервативен кандидат. Тој е силен поборник за традиционалните католички учења и доктрини и неговиот избор би претставувал голема промена од пристапот што го имаше папата Франциск за многу прашања. Ердо нашироко се смета за голем интелект и човек од културата. Тој беше миленик на починатиот кардинал Џорџ Пел, кој веруваше дека ќе го врати владеењето на правото времето после Франциск. Во 2015 година, за време на мигрантската криза, Ердо застана на страната на десно ориентираниот популистички премиер на Унгарија, Виктор Орбан, со тоа што се спротивстави на повикот на папата Франциск црквите да примат мигранти.
Матео Ѕупи (69), Италија
Назначен за кардинал од Франциск во 2019 година, Ѕупи се смета дека е дел од прогресивното крило на црквата и се очекува доколку биде избран да го продолжи наследството на Франциск, во однос на грижата за сиромашните и маргинализираните. Тој, како што пишува „Гардијан“, има релативно либерални ставови, кога станува збор за истополовите врски. Пред две години, Франциск го постави за мировен пратеник на Ватикан за Украина, а во тоа својство Ѕупи ја посети Москва за да „охрабри гестови на хуманост“. Во Москва тој имаше средба со водачот на Руската православна црква и сојузник на Путин, московскиот патријарх Кирил. Во рамки на доверената задача, кардиналот Цупи имаше средба и со украинскиот претседател, Володимир Зеленски.
Жозе Толентину Каласа де Мендонса (59), Португалија
Толентину е еден од најмладите потенцијални наследници на папата Франциск. Тој привлече контроверзии со толерантните ставови за истополовите врски, а дава поддршка и на феминистичката Бенедиктанска сестра која се залага за ракополагање на жените за свештеници. Тој беше близок со Франциск за повеќето прашања и тврди дека црквата мора да се вклучи во модерната култура.
Марио Греч (68), Малта
Греч се сметаше за традиционалист, но почна да прифаќа попрогресивни ставови откако Хорхе Марио Бергољо беше избран за папа Франциск во 2013 година. Неговите поддржувачи тврдат дека тоа што е отворен за нови мислења го покажуваат неговиот капацитет за раст и промена. Тој ги критикуваше европските политички лидери кои се обидоа да ги ограничат активностите на бродовите на невладините организации и изрази поддршка за женските ѓакони.
Пјербатиста Пицабала (60), Италија
Од 2020 година Пицабала е латински патријарх на Ерусалим, клучна улога во застапувањето за христијанското малцинство во Светата земја. По нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година, Пицабала се понуди како заложник во замена за децата кои ги држеше Хамас во Газа. Тој ја посети Газа во мај 2024 година по неколкумесечни преговори. Од него се очекува да продолжи со некои аспекти од пристапот на Франциск во раководењето на црквата, но има дадено неколку јавни изјави за контроверзни прашања.
Роберт Сара (79), Гвинеја
Сара е традиционален, ортодоксен кардинал кој своевремено се обидуваше да се претстави како „паралелен авторитет“ на Франциск, велат познавачите на состојбите во Ватикан. Во 2020 година, тој беше коавтор на книга со тогаш пензионираниот папа Бенедикт Шеснаесети, бранејќи го свештеничкиот целибат што се сметаше за предизвик за авторитетот на Франциск. Тој ја осуди „родовата идеологија“ како закана за општеството и се изјасни против исламскиот фундаментализам. Како и Турксон, тој може да влезе во историјата како првиот црн папа по многу векови.