И по седмите парламентарни избори во неполни четири години Бугарија мака мачи со формирање редовна политичка влада. На октомвриските избори ниту една од политичките сили не освои доволен број пратеници за самостојно, или евентуално со уште една партија, да дојде до потребното мнозинство за влада. Според Прван Симеонов, политиколог во „Галуп интернешнл Балкан“, единствена можна варијаната е широка коалиција на ГЕРБ на Бојко Борисов, Продолжуваме со промените на Кирил Петков и Има таков народ на Слави Трифонов кои заедно имаат 124 од вкупно 240 пратеници во Народното собрание
Во однос на ставовите на владата во Скопје дека чека политичка влада во Софија за да разговара за можни промени во пакетот услогласен во јули 2022 г. (вклучувајќи уставни измени со одложено дејство), Прван Симеонов, во интервју за 360°, коментира: „Не верувам некоја следна бугарска влада да прифати промени во тој однос”
360°: Г-дине Симеонов, според Вас, какви се шансите да се формира редовна политичка влада во Бугарија по изборите на 27 октомври и кои се главните прашања од кои зависи тоа?
Симеонов: „Формирањето влада е нешто што е посакувано од голем дел од бугарското општество. Неодамна имавме можност тоа да го провериме и социолошки – се поголеми делови од бугарското општество се подготвени за компромиси со цел да се формира влада наместо да не се прават компромиси и да се оди на нови, осми парламентарни избори. Но, и покрај тоа, формирањето влада продолжува да изгледа дека ќе оди тешко. Лично сметам дека главните политички сили овој пат ќе направат обид зашто минатиот пат, ако сакаме да бидеме чесни, не беше вистински обид, туку имитација зашто, како што знаете, во такви општествени расположенија многу е важно да не излезете виновни за тоа што не се формирала влада и се отишло на избори. Затоа, главните политички сили минатиот пат само ја играа играта кој е најмалку виновен. Овој пат ми се чини дека се склони да формираат влада, но јас не би бил најголемиот оптимист, туку едноставно сум реалист и треба да кажеме дека шансите не се многу големи. Зошто е така? Пред четири години во Бугарија почнаа протести зашто одредена политичка елита, едноставно, одби да отстапи. Тие беа предизвикани од долгото владеење на Бојко Борисов и вообичаено се споменуваше една фигура позната во Бугарија – тоа е Делјан Пеевски кој се наоѓа на меѓународна, американска листа на санцкии и тоа предизвикува негодување. Негодувањето, главно, е поврзано со, се претпоставува, тоа дека овие две фигури концентрираат сериозна власт, вклучително и власт во правниот систем и во органите на редот, општо кажано, во структурите на моќ. Тоа ги иницираше протестите во 2020 г. и во 2022 г. беше поставена, така да се каже, анти-Борисов и анти-Пеевски коалиција. Со оглед на тоа што многу различни партии протестираа и многу различни партии беа во таа енергија, тоа брзо се распадна. Потоа почна војната во Украина и тоа беше новата можност за формирање влада, позападноориентираните и евроатлантските партии во Бугарија формираа влада. Но, сега, со неуспешниот тек на војната, веројатно, и тоа како шанса, како попатен ветер, како желба на општеството, се намалува. И многу е тешко во таа ситуација да се најде пресек на интересите меѓу различните партии. И тоа што се добива во Бугарија е дека тие два блока остануваат живи. Четири години по протестите блокот околу Борисов, Пеевски и, од другата страна, блокот околу силите кои се наспроти нив, а тоа се Продолжуваме со промените, Демократска Бугарија, тоа е Преродба, тоа во голем дел е и Социјалистичката партија, тоа е и Има таков народ на Слави Трифонов, и се разбира, во не мал степен претседателот Румен Радев, кој е најпопуларната политичка фигура во земјата. Така се добива ситуација, како шах-мат, во која едните со другите не можат да се победат и ќе треба да се разберат, да направат нешто како голема коалиција. Разбирате дека составувањето таква голема коалиција е многу тешко зашто нема како да си дозволат такви компромиси и тоа е големиот проблем во Бугарија зашто една политичка елита не сакаше да се тргне, а политичката елита што сака да дојде на нејзиното место се покажа недоволно подготвена и во изминатите години направи многу грешки. Така што, во моментов никој никого не може вистински да победи на изборите. Иако ГЕРБ останува прва сила, таа во не мал степен останува изолирана. Иако г. Пеевски расте, тој останува многу непосакуван. Иако ПП-ДБ остануваат на некакви позиции, немаат со кого друг да се соберат. И се добива невозможен исход за државата.“
360°: Рековте дека двете страни се наоѓаат во своевиден шах-мат. Оттука би сакал да прашам – во некои кругови се спомнува можност следната влада да ја формираат ГЕРБ на Бојко Борисов, Продолжуваме со промените на Кирил Петков и Има таков народ на Слави Трифонов. Овие три групации заедно имаат 124 пратеници од вкупно 240 во бугарското собрание. Некои ја вклучуваат и Бугарската социјалистичка партија како потенцијален партнер во таа влада. Колку е остварливо ова?
Симеонов: „Видете, тоа можеби е единствената можна варијанта. Сега, чисто математички, има и други можни варијанти. На пример, г. Борисов, на некаков начин, да формира влада со помош на Нов почеток на г. Пеевски, на еден или друг начин. Но, тоа ќе биде многу непопуларно, тоа е враќање на 2020 г. и протестите. Другата варијанта е да се направи некакво широко обединување наспроти г. Борисов, г. Пеевски и Алијансата за права и слободи која по распаѓањето на Движењето за права и слободи – тоа е главниот претставник на различните етнички групи во Бугарија, главно турската етничка група. Тие се поделија на Нов почеток и Алијанса за права и слободи и во Алијанса остана доајенот на тоа движење г. Ахмет Доган. Можно е да се прави некаков општ фронт наспроти Пеевски-Доган-Борисов или пак со учество на Доган, но тоа е многу егзотично зашто тој импулс на анти-Борисов, да се соберат сите само да не е Борисов и Пеевски, тој импулс малку се намалува со годините. Поминаа цели четири години од 2020 г. и се виде дека тоа не сработи многу добро. Оттука, единствената варијанта што останува е таа што ја спомнавте. Таа опција претпоставува двете етнички формации Нов почеток и Алијанса за права и слободи да останат изолирани, тоа претпоставува двете порадикални формации Преродба и Меч да останат изолирани и посистемските и потрадиционални бугарски формации, во центарот, помеинстрим формации, да направат некаква форма на соработка, дали ќе е коалиција, но може да биде некаква влада со ограничен мандат, односно влада која треба да заврши одредена работа – една, втора, трета, четврта итн. Пак ќе кажам, изгледа многу тешко зашто во овој момент додека зборуваме продолжуваат преговорите за формирање мнозинство дури и во Народното собрание.“
360°: Дали таа можна идна влада, за која велите би имала задача да заврши неколку работи, би се решила на решавање на прашањето со Северна Македонија? Во Северна Македонија власта вели дека ќе чека формирање на политичка влада во Бугарија за да може да разговара за промена на пакетот договорен во јули 2022 година познат како француски предлог. Треба ли да се очекува од влада, да речеме, на ГЕРБ, ПП и ИТН да прифати уставни измени со одложено дејство?
Симеонов: „Не верувам некоја следна бугарска влада да прифати промени во тој однос. Прво, бугарската позиција веќе е инкорпорирана како европска позиција, т.н. француски предлог, освен тоа на сила е Договорот, а важни се и протоколите. Освен тоа, тука станува збор за консензус на оваа тема во Бугарија за која, за волја на вистината, партиите немаат разлики вклучително и со претседателот Румен Радев. Затоа не верувам, особено влада со ограничен мандат, да тргне во таа насока, уште повеќе што овде ни се чинат јасни изјавите од Брисел кои се во насока на вклучување на Бугарите во македонскиот устав како државотворен елемент. Затоа, не би очекувал промена од бугарска страна зашто не гледам промена ниту од ЕУ.“
360°: Значи, според вас, ако и Скопје и Софија останат на своите позиции европските интеграции на земјава остануваат блокирани.
Симеонов: „Во моментов, топката, целосно, е на теренот на Македонија зашто има јасна Преговарачка рамка која е произлезена од францускиот предлог и таа веќе не е предмет на меѓудржавен разговор, туку е предмет на разговор меѓу Македонија и ЕУ.“