„Дел од овие 100 милиони евра, доколку останат неискористени, а секако ќе останат, мора да бидеме искрени, бидејќи во најдобар случај општините би склучиле договор со изведувачи некаде во средината на ноември или почетокот на декември, имаме капитални проекти кои не се работат во рок од 30 дена, секако дека одредена количина од овие средства ќе се пренесат во следниот буџет“, вели Златко Перински во интервју за „360 степени“ на МРТ 1
360°: Како ќе им плаќате на општините, дали сите 100 милиони евра ќе ги потрошите до крајот на 2024 година?
Перински: Мислам дека нема да биде возможно сите 100 милиони евра да се потрошат до крајот на оваа година затоа што само неколку месеци ќе останат за реализација на овие проекти. Но, тоа не е ништо спорно. Од тие пари, да речеме, ќе се повлечат во трезор и потоа како преземени обврски на централниот буџет повторно ќе се дисперзираат на тие сметки надополнети со оние средства коишто ќе треба да ги обезбедиме како држава за повикот за следната година.
360°: Значи, оваа година нема да потрошите 100 милиони евра?!
Перински: Во законот за финансирање на единици на локална самоуправа и во законот за извршување на буџет стои дека исплатата на овие средтсва ќе се врши по донесена времена ситуација, а ќе се копмлетира со завршна ситуација. Зошто го направивме ова вака – во минатото од централен буџет се дисперзираа пари на наменски сметки на општините, на тие наменски сметки средствата стојат некогаш и по неколку години, а државата од централниот буџет плаќа камата за тие пари. Практично, не ги гледате во костурот на буџетот бидејќи се дисперзирани на наменска сметка, ние рековме секој оној градоначалник што ревносно ќе си ја работи постапката, навремено со приложување на времена ситуација, ќе добие средства од централниот буџет. Тоа не го закочува процесот на реализација на овие проекти, значи парите се предвидени и се…
360°: Тоа значи дека, сепак, 100 милиони ќе се потрошат за други намени оваа година?
Перински: Не можат да се потрошат за други намени поради тоа што кога општината презема обврска, таа обврска мора да е поткрепена и со обезбедени средства во рамки на буџетот, затоа се склучуваат оние договори помеѓу ресорното министерство и локална самоуправа. Практично, ресорното министерство мора да гарантира дека има обезбедено пари за да се плати таа обврска којашто ќе ја преземе.
360°: А што значеше изјавата на премиерот дека парите во меѓувреме ќе си се трошат за тековна ликвидност на централниот буџет?
Перински: Не, средствата што би ги дисперзирале потенцијално како авансно плаќање на наменска сметка би креирале обврска на буџетот за да се плаќа камата за тие средтсва. Тие стојат некаде, а во буџетот не ви се прикажани дека постојат. За ние да не креираме такви трошоци, тоа што премиерот го спомена, кога ќе има потреба од плаќање, локалната самоуправа…
360°: Ама чекајте, се мисли на индиректна камата, не на камата за тоа што стојат овие пари на наменската сметка, туку на индиректна камата, затоа што државата би ги позајмила тие пари, да речеме, со издавање државна обврзница, на тоа се мисли?
Перински: Апсолутно да. Зошто државата да наоѓа други пари кога во моментот имате милиони и милиони евра кои и во моментот седат на некои наменски сметки од минатото. Тоа беше идејата, значи рационално да се располага со средствата во рамки на буџетот.
360°: Имате ли некаква проценка колку пари ќе им се префрлат на општините до крајот на 2024 г.?
Перински: Тоа не може никој да го процени. Знаете зошто, сè зависи од тоа кој проект кога ќе почне со имплементација. Да речам, нашата проценка е дека општините ќе имаат домашна работа да ги адаптираат програмите, да усвојат ребаланси на буџетите, бидејќи ќе им влезат свежи пари некаде до крајот на октомври и веднаш потоа да тендерираат – имаме проекти од милион денари, но имаме проекти и од над 150 милиони денари.
360°: Можеби не разбирам докрај, но дали може да се испостави дека на крајот на годината сто милиони, всушност, не биле сто милиони?
Перински: Не може да не се испостави заради тоа што ќе се преземат обврски согласно договорот, ирелевантно е колку ќе се потрошат. Значи, по евалуацијата и по изборот кои проекти ќе се финансираат, Владата преку ресорните министерства склучува договори со локалните самоуправи. За локалната самоуправа да има можност да тендерира, тие пари мора да бидат обезбедени во буџетот.
360°: Со тоа што општината потпишува договор, гарантира дека утре ќе плати. Но, ако не ги плати во декември, туку во март, тоа се обврски на буџетот за 2025 г., не се на буџетот за 2024 година!?
Перински: Затоа велам, дел од овие 100 милиони евра, доколку останат неискористени, а секако ќе останат, мора да бидеме искрени, бидејќи во најдобар случај општините би склучиле договор со изведувачи некаде во средината на ноември или на почетокот на декември, имаме капитални проекти кои не се работат во рок од 30 дена, секако дека одредена количина од овие средства ќе се пренесат во следниот буџет.
360°: Практично, општините ќе преземат обврски за 6 милјарди денари (околу 100 милиони евра), меѓутоа реално нема да се потрошат толку пари и ќе преминат како обврска на буџетот за 2025 година.
Перински: Да. И таа обврска ќе се надополни со оние средства што треба да се дообезбедат за јавниот повик за следната година во висина од 250 милиони евра.
360°: Да, 250 милиони евра, но по истата логика, пак нема да бидат 250 милиони потрошени во 2025, туку ќе преминат обврски за 2026, 2027 г.
Перински: Па добро, веќе фаќаме цела фискална година, може општините да ги потрошат во рамките на цела година, сепак имаат 12 месеци.