Владата на Република Северна Македонија денеска одржа тематска седница посветена на 20 годишнината од Охридскиот рамковен договор. На седницата, премиерот Зоран Заев посочи дека Охридскиот договор донел нов дух на водење политики кои градат мостови. Тој подвлече дека оваа значајна годишнина се совпаѓа и со 30 годишнината од независноста на нашата земја, со 80 годишнината од народното востание и 20 годишнината од потпишувањето на Договорот за стабилизација и асоцијација како прв чекор во остварувањето на целта за членство во Европската Унија. Притоа, тој го нагласи заокружувањето на Рамковниот договор со усвојувањето на Законот за јазиците.
„Една од првите приоритети на листата што новоформираната Влада во 2017 година беше заокружувањето на нормативниот дел којшто произлегуваше од Охридскиот рамковен договор и од Амандманот 5 од Уставот на Република Северна Македонија. Тогашната Влада, во која министри беа и поголем дел од овој, актуелен состав на извршната власт, ја исполни обврската која непотребно се одолговлекуваше од сите претходни влади, и го донесе Законот за употребата на јазиците. Со Законот за употреба на јазиците, како и со сите останати законски измени и подзаконски акти за правична застапеност, се заокружија одредбите од Охридскиот рамковен договор, кој беше потпишан на 13 август во 2001 година и со кој се стави крај на конфликтот и кој беше прифатен како гаранција дека сите прашања од интерес на заедниците во нашата земја ќе се решаваат низ дијалог и низ институциите“,
рече премиерот Заев.
Охридскиот рамковен договор, додаде тој, ставил крај на конфликт кој со себе понесе и жртви.
„Сепак, во моменти кога соживотот и меѓуетничката толеранција беа ставени на најголемиот тест, покажавме дека ние проблемите ќе ги решаваме низ институционалниот систем и никако поинаку. Покажавме дека сакаме да живееме сложно и обединетo, да напредуваме сите заедно.И сето тоа беше постигнато во тесно партнерство со Европската Унија, Соединетите Американски Држави, НАТО и ОБСЕ. Денес тоа е и нивна успешна историја што заеднички ја одбележуваме.Со обврските за целосно почитување на принципите на недискриминација, рамноправност и правичност за сите етнички заедници, започна уште позабрзано градењето на Северна Македонија како едно општество за сите на цврсти темели, договорени меѓу сите етнички заедници и со поддршка на сите граѓани“,
рече Заев.
На тематската седница се обрати и првиот заменик претседател и министер за политички систем и односи меѓу заедниците, Артан Груби, кој го истакна значењето на одбележувањето на оваа јубилејна годишнина на Рамковниот договор како значаен документ кој што, вели, донел мир, го променил Уставот и општеството и ни ги отворил евроатлантските перспективи.
„Посебно драго ми е што годишнината ја одбележуваа токму оваа коалиција која што рушеше табуа во 2002 година и се до 2006 ја презема огромната одговорност и храбро го трансформира нашето општество… Во соработка со консултантите ангажирани од ЕУ, кои што работат на реорганизацијата на државната управа, срочивме модерен предлог закон за работата на Министерството кое што и согласно коалицискиот договор, го надградуваме во мало, ефективно министерство кое што ќе се грижи за правата на сите заедници, не само етнички, туку на сите можни припадности. Текстот наскоро ќе го претставиме за ваши предлози. Заедно ги систематизиравме сите вработени по К5 програмата по повеќе од 10 години напори и обезбедивме дом за сите вработени и сите заедници и поврзани институции на едно место и сето тоа во првите шест месеци од оваа Влада“,
рече Груби.
Тој ја соопшти и програмата за одбележување на годишнината.
„Мотото на прославата е ‘По Охрид’, а програмата започнува вечерва со изложба во Мала Станица во Скопје со дела од уметници од сите заедници во земјава, ќе следува театарска претстава. Предвидена е и седница на Собранието, конференции на три универзитети, концерти, вклучување на немнозинските заедници и невладините организации, настани во Струга, Кичево и Чаир како општини кои што се директен резултат од имплементацијата на Договорот. Програмата ќе финишира на 13 август со конференција во соработка со Универзитетот Колумбиа од Њујорк, со учеството на државниот врв, но и на пријателите од меѓународната заедница, од НАТО, ЕУ, ОБСЕ и САД и гости кои помогнаа со надминувањето на кризата и Рамковниот договор, како и со екслузивен концерт на Рам Лахај со нашата филхармонија и прием. За најмладите планираме концерт вечерта на плоштад“,
кажа Груби.
На седницата се обрати и шефот на дипломатијата Бујар Османи кој истакна дека Охридскиот рамковен договор е политички бисер којшто ги преминува сите граници кај нас, како и дека бил база за потпишување на двата други договори со Бугарија и со Преспанскиот договор со Грција. На овој начин, нагласи Османи, се креира оваа автентична историја која што секој ден се повеќе се прифаќа кај нас, но станува и пример во светот.
Според министерката за одбрана Радмила Шекеринска, силата на Охридскиот договор, е во тоа што и покрај уставните одредби и покрај законските обврски кои даваа права на заедници, тој успеа да создаде политичка клима на заедништво и на една држава која што има внатрешна кохезија.
Вицепремиерот за европски прашања Никола Димитров забележа дека во рамки на одбележувањето на 20-годишниот јубилеј, кулминацијата е на 13 август со заедничкиот настан со универзитетот Колумбија на којшто ќе дојдат многу од директните учесници во смирувањето на кризата и градењето на оваа заедничка куќа. Еден од столбовите е токму Охридскиот договор, рече Димитров.