Со оглед на веќе воспоставената практика, се очекува Ѓукановиќ во рок од 30 дена да го предложи идниот премиер. Бидејќи Владата на Дритан Абазовиќ беше соборена на 19 август, тоа значи дека Ѓукановиќ некому треба да му даде мандат до 18 септември
Според Уставот, владата треба да се формира во рок од 90 дена. Доколку тоа не се случи, Собранието се распушта и се распишуваат парламентарни избори
Црногорскиот претседател Мило Ѓукановиќ треба да предложи мандатар за состав на новата влада во рок од 30 дена, односно најдоцна до 18 септември, а се шпекулира дека тоа би можел да биде лидерот на демократите Алекса Бечиќ, пишува „Вијести“.
Откако во петокот вечерта во парламентот и беше изгласана недоверба на владата на Дритан Абазовиќ, со гласовите на 50 пратеници од позицијата и опозицијата, сега парламентарните партии треба да се договорат за нов мандат или ќе следуваат вонредни избори.
Со оглед на тоа што демократите во неколку наврати најавија дека нема да формираат влада со Демократската партија на социјалистите (ДПС), тие ќе мора да бараат мнозинство меѓу победниците на изборите на 30 август 2020 година (Демократски фронт, Социјалистичка народна партија и GP URA) и евентуално партиите од малцинствата.
Според неофицијални информации, „Вијести“ објавува дека премиерската позиција ќе се бара за Бечиќ, а тоа сценарио е можно и со малцинска поддршка од ДПС, иако демократите го демантираа тоа на собраниската седница на која падна владата на Абазовиќ.
Во дискусијата во Собранието, а и пред тоа, демократите побараа Абазовиќ да поднесе оставка, по што, како што истакнаа, ќе разговараат за „ресетирање“ на односот меѓу победничките коалиции на изборите во август 2020 година.
Абазовиќ, сепак, пред гласањето јасно стави до знаење дека нема даучествува во преговори доколку тие ја соборат неговата влада.
Со оглед на тоа што Уставот не дефинира рокови за предлагање мандатар по изгласување недоверба на владата, претседателот на државата во случајот со владата на Дритан Абазовиќ постапи како и во ситуацијата по избори, кога до Собранието го предлага мандатарот во рок од 30 дена од неговото конституирање (член 103 од Уставот).
Но, голем број правници го оценија ова како неуставно, а таквиот начин на избор на извршната власт беше критикуван и од демократите, кои честопати ја нарекуваа нелегитимна Владата на Дритан Абазовиќ.
„Падна 43-та Влада, која се урна себеси со рушење на 42-та Влада на Здравко Кривокапиќ. Многумина ќе речат ‘божја правда’ или ‘кој на друг му копа јама, самиот паѓа во неа’. Наскоро нè чека уште една неуставна влада врз основа на истата матрица, овој пат со мандатарот Бечиќ“,
напиша деканот на Факултетот за државни и европски студии Ѓорѓије Блажиќ на Фејсбук.
Според Уставот на Црна Гора (член 95), претседателот на државата му предлага на Собранието мандатарза состав на влада по разговорите со претставниците на парламентарните партии.
Со оглед на веќе воспоставената практика, се очекува Ѓукановиќ во рок од 30 дена да го предложи идниот премиер. Бидејќи Владата на Дритан Абазовиќ беше соборена на 19 август, тоа значи дека Ѓукановиќ некому треба да му даде мандат до 18 септември.
После тоа, според Уставот, владата треба да се формира во рок од 90 дена. Доколку тоа не се случи, Собранието се распушта и се распишуваат парламентарни избори.
Влада со технички мандат
Владата на која и заврши мандатот продолжува да работи се додека не се избере нова, односно ќе функционира во технички мандат.
Овластувањата на владата во техничкиот мандат треба да бидат ограничени, во смисла дека не можат да носат важни одлуки или да ангажираат функционери. Но, бидејќи законот за Влада се уште не е донесен, претходните влади во својот технички мандат се однесуваа како да се со целосни надлежности, што беше особено видливо за време на мандатот на Душко Марковиќ кога, додека траеја преговорите за формирање на Влада на Здравко Кривокапиќ, голем број лица беа вработени во државната администрација, пишува „Вијести“.
За помалку од две години, Црна Гора имаше и експертски и малцински влади, кои беа поддржани од идеолошки и политички различни партии.
Владата на Кривокапиќ е формирана како експертска и со тоа, по 30 години владеење, ДПС замина во опозиција, а една од клучните причини за губењето на власта беше претходното носење на Законот за слобода на вероисповед и масовните протести (литии) организирани од Митрополијата на Црна Гора и Приморски.
Увертира за падот на Владата беа протестите и инцидентите при устоличувањето на митрополитот Јоаники во Цетинскиот манастир на 5 септември 2021 година, на што се спротивставија голем број граѓани, а поради високиот ризик, исто така дел од безбедносниот сектор.
По повеќемесечната криза на експертската Влада, коалицијата „Црно на бело“ (УРА и ЦИВИС) на 17 јануари како можно решение предложи модел на малцинска влада. Потоа заедно со тогашната опозиција до собранието поднесоа иницијатива за изгласување недоверба на кабинетот на Кривокапиќ, која беше изгласана на 4 февруари.
Претседателот на Собранието Алекса Бечиќ на 7 февруари беше сменет со гласовите на опозицијата предводена од ДПС и коалицијата „Црно на бело“, а со тоа ново мнозинство составено од УРА, СНП, ДПС, СДП, беше формирана бошњачката партија и албанските партии.
Абазовиќ беше избран за премиер на 28 април, а во неговата влада беа УРА, ЦИВИС, СНП, СДП, Бошњачката партија и албанските партии. ДПС им даде поддршка од малцинствата.
Абазовиќ, како главни цели на формирањето на малцинската влада, ги наведе деблокирањето на судството и процесот на европска интеграција, зајакнувањето на борбата против организираниот криминал и корупцијата и смирувањето на националните и верските тензии во општеството.
Сепак, судиите на Уставниот суд, членовите на Судскиот совет и Врховниот државен обвинител не беа избрани, иако Европската комисија постојано повторуваше дека именувањата во судството се клучни за добивање на конечните одредници за преговарачките потточки 23 и 24, кои се однесуваат на владеењето на правото.
Повод за поднесување на иницијативата за изгласување недоверба на кабинетот на Абазовиќ беше потпишувањето на Основниот договор со СПЦ (СПЦ), со кој, како што неколкупати изјави мандатарот, сакаше да стави крај на една тема што длабоко го дели општеството.
Но, Абазовиќ во дебатата пред гласањето во собранието, рече дека иницијативата за недоверба на неговата Влада не е резултат на потпишувањето на Темелниот договор со Српската православна црква, туку поради заплената на цигари во градот Бар која се случи во мај, а која како што вели Абазовиќ има поврзаност со градежната компанија „Бемакс“.
Соединетите Американски Држави вчера преку Стејт Департментот порачаа дека очекуваат Црна Гора да ги почитува своите законски процедури, или брзо да формира нова влада или да распише вонредни парламентарни избори.
Неименуван портпарол на Стејт департментот во одговор на прашање од „Гласот на Америка“ изјави дека „гласањето недоверба е парламентарна демократија на дело, каде што црногорскиот народ, преку своите избрани претставници, ја повикува владата на одговорност“.