Потврдата на предложените измени на референдумот значи дека во иднина судиите и обвинителите ќе ги избираат стручни тела, а не парламентот како досега
Од друга страна, пред да бидат соопштени официјалните резултати, опозициската Демократска партија тврди дека референдумот „пропаднал“ оценувајќи дека гласале помалку од 30 отсто од гласачите
По речиси 16 години и првпат во услови на пандемија, граѓаните на Србија се изјаснија на референдум, овој пат за промена на Уставот во областа на правдата.
На изборите гласаа една третина од запишаните избирачи, но Републичката изборна комисија не ги објави првичните резултати, туку тоа го стори претседателот на Србија на прес-конференција во просториите на Српската напредна партија (СНС).
Вучиќ изјави дека нешто повеќе од 60 отсто од гласачите ги поддржале предложените измени, а право на глас имале 6 510 323 лица.
Според Вучиќ, 39,52 отсто гласале против, а околу 400 000 гласа е разликата меѓу оние што гласале „за“ и оние што заокружиле „не“.
Потврдата на предложените измени на референдумот значи дека во иднина судиите и обвинителите ќе ги избираат стручни тела, а не парламентот како досега, што според предлагачите на измените треба да доведе до поголема независност на судството од политиката.
„Мислам дека направивме добра работа за нашата земја“,
рече Вучиќ.
Од друга страна, пред да бидат соопштени официјалните резултати, опозициската Демократска партија тврди дека референдумот „пропаднал“ оценувајќи дека гласале помалку од 30 отсто од гласачите.
Исто така, пред официјална потврда на резултатите, Бошко Обрадовиќ, лидерот на движењето Двери, им честита на граѓаните за „одбраната на Уставот“.
Претседателот на СНС објави и дека во Белград соодносот на гласовите бил 45,4 наспроти 54,6 отсто – најмногу против промената на Уставот – додека во другите делови на Србија поддршката за измените била поубедлива.
Последен пат референдум во Србија е одржан во септември 2006 година.
Што се смени во Уставот и зошто?
Според предлагачите, суштината е да се обезбеди поголема независност на судството од другите две гранки на власта – извршната и законодавната, односно од владата, министрите и пратениците, за политичкиот систем да биде избалансиран.
Како што се објаснува, ова е исто така важно за усогласување со европското законодавство.
Доколку се потврди Законот за промена на Уставот на Република Србија, како што е официјално дефинирано, судиите и обвинителите веќе нема да се избираат од заменици, туку од стручни тела.
- Измената на делот од највисокиот правен акт предвидува судиите да не се избираат на три години, туку судиската функција станува трајна и трае од изборот до крајот на работниот век, доколку на судијата не му биде прекината функцијата поради други причини.
- Судиите повеќе нема да ги избира парламентот, туку 11-члениот Висок судски совет (шест члена избрани од судии, четворица истакнати адвокати избрани од парламентот и претседателот на Врховниот суд).
- Наместо досегашните обвинители и заменици обвинители, сега ќе се нарекуваат главен јавен обвинител и јавен обвинител.
- Обвинителите повеќе нема да ги избира парламентот, туку 11-члениот Висок обвинителски совет (пет јавни обвинители, четворица истакнати адвокати избрани од националното собрание, врховниот јавен обвинител и министерот за правда).
Целта на измените е да се обезбеди не само поголема независност, туку и ефикасност и одговорност на судството, поголема независност и одговорност на јавното обвинителство, подобра заштита на правата на граѓаните и зајакнување на владеењето на правото, велат надлежните.