Решението, кое на денешната седница го прифати мнозинство, вели тестирањето и издавањето на лиценците за работа во детските градинки да биде и да се издава на македонски јазик, а доколку кандидатот побара, тоа да биде издадено и на албански јазик, односно на јазикот што го зборуваат најмалку 20 проценти од населението во Република Северна Македонија
По денешното донесување на измените на Законот, претседателката на државата сега е должна да го потпише указот за негово прогласување
Парламентарното мнозинство на денешната 31. седница ги донесе измените и дополнувањата на Законот за заштита на децата, кој повторно се најде пред пратениците, откако претседателката на државата, Гордана Сиљановска-Давкова, не го потпиша указот за прогласување на Законот кога тој првично беше изгласан кон крајот на минатата година, укажувајќи на одредени недоследности со Уставот.
Измените денеска беа изгласани со 65 гласа „за“, а „против“ се произнесоа 17 пратеници. Законот го доби и потребното Бадентерово мнозинство, односно за измените „за“ гласаа 12 пратеници од немнозинските заедници, а шест беа „против“.
Инаку, за овој Закон беа поднесени вкупно шест амандмани, од кои четири од СДСМ и Левица, кои беа отфрлени, а додека двата поднесени од коалициските партнери од власта ВМРО-ДПМНЕ и ЗНАМ, поминаа.
По донесувањето на измените на Законот, претседателката на државата сега е должна да го потпише указот за негово прогласување.
Решението кое го прифати мнозинство вели тестирањето и лиценците за работа во детските градинки да се издаваат на македонски јазик, а доколку кандидатот побара, тоа да биде издадено и на албански јазик, односно на јазикот што го зборуваат најмалку 20 проценти од населението во Република Северна Македонија.
„Лиценцата се издава на македонски јазик и неговото кирилско писмо, а доколку подносителот на барањето зборува јазик кој го зборуваат најмалку 20 проценти од граѓаните на Република Македонија, на неговото барање му се издава на македонски јазик и на неговото кирилско писмо и на јазикот кој го зборува и неговото писмо“,
рече пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Бојан Стојановски.
Ваквата формулација не беше прифатлива за опозициската ДУИ, од каде што сметаат дека лицентите по автоматизам треба да бидат и на албански јазик.
„Јас како претставник и како Албанец имам право по автоматизам да му се обратам и да влезам на испитот и на мојот јазик. Како што е фактот со личните документи, ние не направивме посебно барање“,
рече пратеникот на ДУИ, Талат Џафери.
Од СДСМ (преку амандмани) бараа целосно да се избришат членовите што се однесуваат на тестовите и лиценците. Овие амандмани не поминаа, а не поминаа ниту амандманите на Левица кои од собраниската говорница прашаа зошто лиценците да не се издаваат и на турски, влашки, ромски, српски и бошњачки јазик .
„Македонија не е двојазична земја. Во Македонија службени јазици со ограничена употреба, со цел нивна регионална заштита се и турски, ромски, влашки, албански, српски и бошњачки јазик и затоа форсирање да се издаваат двојазични лиценци само на македонски и албански јазик е спротивно на амандманот 5 од Уставот и не е со цел заштита на албанскиот јазик, туку е во функција на дезинтеграција на македонското општество“,
рече пратеникот на Левица, Сашко Јанчев.
Во дискусијата за измените на Законот власта и опозицијата си разменија критики и обвинувања за закочениот систем за полагање лиценци во детската заштита, кој не функционира веќе три години, поради што околу три илјади лица не можат да се вработат во градинките.
„Во овој момент ниту еден граѓанин на државата, без разлика од која националност е, не може да се вработи бидејќи не може да извади лиценца заради тоа што електронскиот систем е нефункционален. Каков бил тој електронски систем? Од оние популарните електронски системи коишто ги инсталираше Драги Рашковски. И замислете, тој систем престанува да функционира малку подоцна по локалните избори (2021 година) кога суштината на теренот значително се менува“,
рече Бојан Стојановски.
На ова одговори пратеничката на СДСМ и ексминистерка за труд и социјална политика, Јованка Тренчевска, која рече:
„Вие сте седум месеци власт и не објавивте тендер и не го профункциониравте системот за лиценцирање, па не само за детска заштита, туку и за сите останати да можеа да полагаат за лиценци“.
Откако измените на Законот првично беа донесени на 24 декември, претседателката на државата, Гордана Сиљановска-Давкова, седум дена подоцна, односно на 31 декември 2024 г. испрати известување до претседателот на Собранието, Африм Гаши, дека нема да го потпише указот за прогласување на Законот за заштита на децата бидејќи, според неа, изгласаните измени содржат повеќе спорни одредби. Во образложението таа наведе дека спровела темелна анализа и експертски консултации, по што бара преиспитување на одредбите од членовите 9 и 10 од предлог-законот.
Во документот до кој дојде „360 степени“, претседателката вели дека посочените членови од законот треба да се преиспитаат низ призма на амандманот 5 од Уставот и постоечкиот закон за употреба на јазиците.
„Верувам дека Собранието како носител на законодавната власт ќе ги има предвид моите забелешки и укажувања при повторното разгледување на одредбите од членот 9 и членот 10 од Законот за изменување и дополнување на Законот за заштита на децата, што го донесе на 24 декември 2024 година и ќе креира јасни, прецизни и недвосмислени решенија во согласност со Уставот“,
пишуваше во документот од претседателката на државата, со кој извести дека нема да го потпише указот.