„По враќањето стипендистите треба да се пријават во МОН и по првпат да се регистрираат на посебен дигитален регистар (e-registar.mon.gov.mk), што го воведуваме оваа година, а кој ќе биде споделен со државните органи, универзитетите и стопанските комори, во насока на полесно наоѓање соодветен работен ангажман. Ако на студентот не му биде понуден ангажман во рок од шест месеци, не му престанува обврската да работи во државата“, вели министерката
Граѓаните што ќе се запишат на додипломски, постдипломски или на докторски студии на некој од најдобрите светски универзитети според Шангајската ранг-листа и оваа година ќе добијат финансиска поддршка од Владата и од Министерството за образование и наука (МОН). Аплицирањето за доделување стипендии за академската 2025-2026 година трае до 12 септември.
Министерката за образование и наука Весна Јаневска денеска, информирајќи за објавениот конкурс, рече дека годинава има одредени модификации на условите, а кои ќе важат по стекнување на дипломата.
На конкурсите, како што рече Јаневска, може да аплицираат македонски граѓани кои во академската 2025/2026 година ќе се запишат на еден од првите десет рангирани универзитети од сите области, односно на еден од првите сто рангирани универзитети од областа на техничките науки, архитектурата, градежништвото, математиката, меѓународното право, економијата и финансиите, физиката, биологијата, хемијата, медицинските науки и генетиката, согласно последната објавена листа на Центарот за универзитети од светска класа при шангајскиот универзитет „Џио Тонг“.
Кандидатот што ќе аплицира за финансиската поддршка треба да има соодветно претходно образование и соодветен просечен успех кој е наведен во конкурсот и да не е корисник на било каква стипендија од друг давател во моментов. Исто така, за стипендистите останува обврската по стекнувањето на дипломата, да се вратат во Македонија и да работат двојно повеќе време од времето на студирањето.
„Има неколку новини во конкурсот. По враќањето стипендистите треба да се пријават во МОН и за прв пат, да се регистрираат на посебен дигитален регистар (e-registar.mon.gov.mk), што го воведуваме оваа година, а кој ќе биде споделен со државните органи, универзитетите и стопанските комори, во насока на полесно наоѓање соодветен работен ангажман. Ако на студентот не му биде понуден ангажман во рок од шест месеци, не му престанува обврската да работи во државата“,
рече Јаневска.
Ако, пак, студентот во рок од три месеци по дипломирањето се вработи во некоја компанија од листата „Форчн 500“ во странство, тогаш надвор од Македонија може да остане најмногу до три години, со цел, како што рече министерката, стекнување на меѓународно корпоративно искуство, по што почнува да му тече обврската да работи во својата држава двојно повеќе време од времето на студирање.
„Доколку кандидатот одлучи да не се врати во државата, односно не ги исполни обврските од потпишаниот договор, ќе мора да ги врати средствата, онолку колку што министерството му исплатило за студирање и тоа најдоцна во рок од две години по завршувањето на студиите. Во минатото се бараше враќање на десеткратно поголем износ, што всушност беше неприменлива договорна одредба“,
додаде министерката.
Таа рече дека сите завршени и тековни студенти во странство кои користат стипендија од МОН треба да се пријават на дигиталниот регистар за да може државата да има увид во состојбата на секој стипендист.
Регистарот, како што рече Јаневска, содржи податоци за студентот, видот на студиите, периодот на студирање, работен статус, контакт податоци и слично и секој ќе треба најмалку еднаш годишно да ги ажурира своите податоци доколку има било каква промена. Студентот може да одбере неговиот профил да биде видлив и така полесно ќе се вмрежува со други студенти, со научни и образовни установи и со работодавачи.
„Веќе сме во комуникација со многу од студентите да се пријават во регистарот и бидејќи тоа може да им донесе само корист, очекувам соработка и постапување“,
рече Јаневска.
Таа ги повика сите заинтересирани да ги погледнат условите во конкурсите и доколку ги исполнуваат, да ја искористат можноста што досега ја искористија околу 400 македонски граѓани, да го надградат своето знаење на реномирани светски универзитети.