Нема пенали – гласеше тврдењето на Груби во однос на обвинувањата на опозицијата дека Владата во договорот се обврзала да исплаќа милионски суми дополнителни трошоци доколку не бидат донесени измените на Законот за работни односи во рок од 45 дена по потпишувањето на договорот со „Бехтел и Енка“
Законските измени кои пратениците ги доставија до Собранието, а се поврзани со проектот за изградбата на коридорите 8 и 10-д, не се ниту на барање на „Бехтел и Енка“ ниту на надзорот, туку на самите пратеници, кажа првиот вицепремиер и министер за политички систем Артан Груби одговарајќи на прашањето на претставниците на бизнис-заедницата зошто Владата повторно носи закони по скратена постапка
Првиот вицепремиер и координатор на активностите од проектот за изградба на автопатските делници од коридорите 8 и 10-д, Артан Груби, денеска беше дел од месечното обраќање во Стопанската комора на Северна Македонија на тема „’Бехтел и Енка’ – можности предизвици и одговорности“. На настанот Груби прво како говорник, а потоа и како панелист одговараше на прашања од претставниците на бизнис-заедницата кои беа поставени како главни теми поврзани со изградбата коридорите и со договорот за нивна изградба кој државата го склучи со американско-турскиот конзорциум „Бехтел и Енка“.
Обраќањето на Груби концептуално беше поделено на два дела – хронолошки осврт на историјата на проектот и одговор на контроверзиите кои изминатиот период ја брануваат јавноста, а се поврзани со договорот со „Бехтел и Енка“, од неговата тајност, менувањето на осумте закони во Собранието по скратена постапка и обвинувањата од опозициската ВМРО-ДПМНЕ за корупција.
Груби: „Ако се проневери и еден денар од овој проект од нас политичарите, да скапеме доживотно во затвор“
Во обраќањето на Груби можеа да се слушнат веќе добро познати факти, но и нови моменти и тврдења, а и двете беа поврзани со прозивките што доаѓаат од најголемата опозициска партија.
За обвинувањата за корупција, Груби рече:
„Ние сме посветени ова да биде најчистиот, најдостоинствениот проект во земјата и најодговорно тврдам дека хајката против него е само за дневна политика и за партиски калкулации – нема друг мотив. Ниту јас, ниту Бочварски (министерот за транспорт и врски), ниту Бесими (министерот за финансии), а најмалку премиерот Ковачевски би си дозволиле себеси да се впуштиме во какво било коруптивно дејствие. Ова ни е животен проект на сите нас и сакаме да биде успешен. Ако се проневери и еден денар од овој проект од граѓаните или ако се корумпира кој било од нас политичарите, да скапеме доживотно во затвор.“
Вториот момент за кој говореше Груби се однесуваше на средбите кои, како што рече првиот вицепремиер, ги имал со лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, и потпретседателот на партијата, Александар Николоски.
„За да имаме целосна, сеопфатна приказна, јас се сретнав во неколку наврати со претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, а тој се сретна и со претставниците на ‘Бехтел и Енка’. Јас, исто така, се сретнав со Владо Мисајловски, поранешниот министер за транспорт и врски и со Александар Николоски во врска со специјалниот закон и другите законски измени. Сите се согласија дека се потребни и дека имаат нивни предлози за подобрување на законските решенија, но никогаш не ни ги доставија. Господинот Мицкоски даде недвосмислена поддршка за специјалниот закон со самиот факт што овозможи кворум на седницата и не гласаше против законот (односно пратениците на ВМРО-ДПМНЕ не гласаа за специјалниот закон). Исто така, откако се формира комитетот, јас повторно се сретнав со него и му понудив да бидат дел од проектот и да бидат дел од преговорите, дел од управувачкиот комитет, како што е и одлуката на Владата“,
рече Груби.
На оваа понуда на Груби, како што изјави самиот тој денеска од говорницата во Стопанската комора, Мицкоски му одговорил со зборовите:
„Терајте си ја вие работата, ваш проект е. Ние доволно дадовме поддршка. Потпишете го и да одиме на предвремени парламентарни избори.“
Договорот со „Бехтел и Енка“ не е државна тајна, но е деловна тајна, рече Груби
Во врска со тајноста на договорот со американско-турскиот конзорциум „Бехтел и Енка“, првиот вицепремиер рече дека ова прашање е тенденциозно наметнато во јавноста. Склучениот договор со конзорциумот што ќе ги гради коридорите, како што кажа Груби, апсолутно не е државна тајна, туку договор кој содржи информации од доверлив карактер и само конкретни клаузули од него не може да се објавуваат во јавноста. И такви се, додаде тој, сите договори што ги склучува Јавното претпријатие за државни патишта (ЈПДП) бидејќи постојат деловни тајни.
„Секоја компанија си има свои деловни тајни. Тие доверливи информации се однесуваат на технологијата на работата на договорната страна, на начинот на нивните пресметки, тоа се клаузули која секоја светска компанија од ваков висок ранг ги користи за да го заштити својот проект од конкуренцијата и тоа не е ниту криминал ниту корупција. Такви договори има во ТИРЗ со компании кои котираат на берза, а такви се и договори со Европската банка за обнова и развој (ЕБОР). Ова не е прв ваков договор кај нас и ние мораме да ги почитуваме деловните тајни на компаниите, но тоа во никој случај не значи дека Владата крие нешто што е од интерес на јавноста, нешто што би имало негативни ефекти врз граѓаните“,
рече Груби.
Клучните моменти кои се од интерес на граѓаните, рече тој, никогаш не биле тајна, односно информациите кои се однесуваат на вредноста на проектот, начинот на реализација и како ќе се трошат парите на граѓаните.
Нема пенали – гласеше неговото тврдење во однос на обвинувањата на опозицијата дека Владата во договорот се обврзала да исплаќа милионски суми дополнителни трошоци доколку не бидат донесени измените на Законот за работни односи во рок од 45 дена по потпишувањето на договорот со „Бехтел и Енка“.
Според Груби, досега не е исплатен ниту денар државната сметка на „Бехтел и Енка“, а првата исплата ќе биде авасното плаќање за почеток на градежните работи.
„Нема пенали, ниту во договорот стои исплата на пенали. Државата има опција автопатите да се градат во временски рок што го зададе Владата од 57 месеци или да прифатиме да се градат плус уште неколку години. Досега не се исплатени никакви средства, ниту еден денар кон фирмата изведувач. Првата исплата ќе биде авасното плаќање за почеток на градежните работи и секој исплатен денар што ќе биде од државата кон ЈПДП и потоа кон фирмата изведувач ќе биде објавен на Отворени финансии. Граѓаните, нашето општество ќе ја знае за секоја една исплата кога и за што е исплатена“,
рече Груби.
Законските измени се на барање на пратениците, не на „Бехтел и Енка“, вели Груби
Законските измени кои пратениците ги доставија до Собранието, а се поврзани со проектот за изградбата на коридорите 8 и 10-д, не се ниту на барање на „Бехтел и Енка“ ниту на надзорот, туку на самите пратеници, кажа првиот вицепремиер и министер за политички систем Артан Груби одговарајќи на прашањето на претставниците на бизнис-заедницата зошто Владата повторно носи закони по скратена постапка.
„Тоа се барања на нашите пратеници после извршените разговори за слични проекти со наши колеги во Србија, Косово, Албанија, Хрватска , Романија, а сега и во Црна Гора, при што се увиде каде чкрипи во нашето законодавство и како Јавното претпријатие за државни патишта (ЈПДП), Катастар и другите институции да бидат пореспонзивни во барањата на изведувачот на работите. Затоа увидовме дека мора да има промени во некои од законите, за проектот да биде завршен побрзо и да чини многу помалку. Во рацете на пратениците е дали ќе одлучат овој проект да чини десетици милиони евра поевтино и да заврши за 57 месеци или да чини десетици милиони евра повеќе и да трае година и пол повеќе. Значи, се е во рацете на самите пратеници“,
рече Груби.
Додаде дека законските измени се во скратена постапка оти не се работело за големи и суштински измени. Ако не сакаме и во иднина да имаме скратени постапки во собраниска процедура, рече Груби, тогаш треба да го смениме Деловникот на Република Северна Македонија.
„Нека се укине таа можност, па нема да имаме носење закони во скратени постапки“,
додаде првиот вицепремиер.
Груби вели оти измените во Законот за работни односи нема да значат експлоатација на работниците
Говорејќи за предложените измени во Законот за работни односи, кои предвидуваат зголемување на работната недела за работниците ангажирани за проекти од национален и стратегиски интерес, Груби кажа дека тие нема да значат експлоатација на работниците и дека нивните права се гарантирани со закон.
„Нема да се дозволи ниту еден работник да биде експлоатиран. Не се работи за 60 часа работно време. Тој член е укинат од специјалниот закон од страна на Уставниот суд. Зборуваме за дополнителни часови работа за сите кои ќе се согласат писмено и ќе прифатат самоволно“,
рече првиот вицепремиер и координатор за спроведување на активностите од проектот со „Бехтел и Енка“.
Никој друг, додаде Груби, нема да биде принуден на дополнителна работа.
Со „Бехтел и Енка“ се разговара за вклучување над 70 отсто домашни капацитети во проектот, вели Груби
Во однос на коментарите на претставници на бизнис-заедницата оти во проектот за изградба на автопатските делници од коридорите 8 и 10-д не се вклучени македонски компании, првиот вицепремиер кажа дека целиот процес изминативе две години бил јавен и дека секој што сакал можел да биде дел од проектот.
„Законот е усвоен пред две години и процесот е јавен повеќе од две години. Сè е објавено и во соопштенија, и на социјални мрежи, и преку активности, и на прес-конференции. Две години зборуваме за овој проект и со бизнис-заедницата, со политичките партии, со невладините организации. Сите беа поканети да бидат дел од процесот, но ако некој не видел или не слушнал не сме виновни ние“,
рече Груби и додаде дека сите компании се добредојдени да контактираат со ЈПДП, со надзорот и со конзорциумот.
Груби додаде дека некои компании веќе оствариле контакт со „Бехтел и Енка“, а како што рече, наместо вклучување на 51 отсто домашни ресурси во проектот, како што е предвидено во специјалниот закон, со конзорциумот се разговара во проектот да бидат вклучени над 70 отсто домашни капацитети.
Од овој историски проект, рече Груби, домашните компании несомнено ќе имаат корист од нивниот ангажман во процесот, а од вкупната вредност од над 1,3 милијарда евра за овој проект, многу повеќе од 600 милиони евра ќе останат во земјава кај домашните фирми.
Вицепремиерот додаде дека проектот ќе биде од корист за сите – за граѓаните, за општеството, за државата, за регионот, а и за политичките партии кои, како што рече, проектот ќе го спроведат во дело.
„На крајот на краиштата, политички партии сме. Јас сум со договор на дело и сакам да спроведам нешто додека ми трае договорот на дело – да оставам белег зад мене заедно со сите колеги. Да се зборува дека во времето на Бочварски, на Бесими, на Ковачевски, на Рустеми и на Груби е направен автопатот. Сакам резултати сега, а не утре. Сакам да возам сега, додека имам возачка дозвола, а не на 80 години откако ќе ми ја земат“,
додаде првиот вицепремиер.