Претходниот викенд рекордни 13 440 учесници трчаа во некоја од дисциплините на Скопскиот маратон. Некому му беше важно да победи, некому само да ја заврши трката, а на една група луѓе им беше важно маратонците да испратат порака против корупцијата
Пријавени на долгата или кратката трка од пет километри, штафетата или полумаратонот, голем број од илјадниците учесници на Скопскиот маратон поминаа невообичаен тест – да откријат какви способности имаат во борбата со корупцијата.
Ден пред трката, учесниците, но и оние дојдени за поддршка, решаваа квиз со неколку едноставни прашања, на тема „Каков антокорупциски шампион си?“
„Имаше едно прашање за што ќе направиш ако некој твој другар даде мито за побрзо да добие возачка и јас на тоа прашање одговорив дека ќе му објаснам дека тоа не е добро“,
„Кога ќе се сретнеме со корупција, како ќе реагираме. Дали ако некој наш пријател е тој што ја прави корупцијата или некој друг, како би реагирале, како ќе постапиме ние во таа ситуација. Дали ќе му кажеме на него? Да му кажеме да не го прави тоа, дека не е коректно, дека со тоа се потенцира всушност, се продолжува, се иницира корупција“,
велат дел од учесниците на маратонот.
Во зависност од одговорите, резултатите беа поделени во три категори – истражувач, едукатор или мобилизатор.
„Испаднав дека сум едукатор. Тоа значи дека веројатно го разбирам добро концептот на корупција, како треба, а како не треба и дека сум таа што шири свест и ги едуцира останатите. –Што мислите генерално на темата за корупција, колку реагираат луѓето? – За жал, недоволно, меѓутоа се надевам дека со вакви кампањи и со помлади генерации, похрабри, дека сите масовно ќе се охрабриме да ги пријавуваме со надеж дека некој ќе реагира за истите“,
„Реални едукатори. Стигнавме до ниво да можеме да бидеме свесни и да веруваме дека во образованието лежи нешто што треба да се направи. Ниска е свеста, но треба да биде на некое поинакво ниво. Но за тоа треба доста обуки и информативни центри за да се случат тие промени“,
„Како поминавте на квизот, каков антикорупциски шампион сте? –Епа ете, ги поттикнувам другите да не направат такво нешто, во смисла да се внимава да не се прави корупција“,
„Антикорупциски мобилизатор пишува тука. –Што значи тоа? Па значи, опкружувањето да го поттикнувам да не ги прават тие работи. Бидејќи јас не правам, сакам никој да не прави“,
„Мислам дека треба заедно да бидеме вклучени во иницијативите за антикорупција, бидејќи само со чесност и транспарентност би го направиле нашето општество подобро“,
порачаа дел од граѓаните.
На тестот немаше точни и неточни одговори, па за сите што го решија следуваше подарок.
Активностите беа дел од програмата „Граѓаните против корупцијата“ која ја спроведуваат неколку граѓански организации, со поддршка на УСАИД. Идејата е да се намали апатијата и да се поттикнат луѓето што повеќе да препознаваат и да пријавуваат случаи на мито и корупција, вели проектната координаторка Снежана Камиловска-Трповска.
„На овој начин сакаме да видиме како пред се тие самите си се перципираат, која е најголемата претпоставка за тоа што можеме да очекуваме од граѓаните во иднина во делот на борбата против корупцијата, а и преку еден едукативен начин , а забавен да можат и тие да перципираат што навистина значи борбата против корупцијата“,
посочи Снежана Камиловска-Трповска.
Освен квизот, граѓаните добиваа и информации каде може да пријават корупција. Една од алатките за кои се едуцираа беше апликацијата „Реагирај“.
Во моментот, на апликацијата се достапни две опции – барање за одговорност поради состојбата со пожарите и за тоа како се трошат парите на родителите во училиштата.
„Граѓаните чувствуваат дека навистина е тешко тие директно да комуницираат со институциите. Ние сакаме да им го олесниме пристапот и затоа ние ги наоѓаме имејл адресите на навистина одговорните лица, го составуваме текстот врз база на тоа што граѓански организации или медиуми го нашле како проблем. Го составуваме во форма на барање за одговорност или нови правила за подобрување на работата на институциите и им даваме можност на граѓаните всушност да се приклучат во борбата против корупција доколку сметаат дека тоа вреди, со само неколку кликови да испратат имејл“,
објаснува Миша Поповиќ од Институтот за демократија „Социетас цивилис“, „Граѓаните против корупцијата“.
Во неделата на денот на маратонот, пунктови за поддршка на тркачите имаше и карванот „Граѓаните против корупцијата“. Едниот, информативен, беше поставен на плоштадот во Скопје, а тимот имаше и свои учесници кои симболично ја носеа пораката „До целта – за финиш, без корупција“.
„Да се обидеме на сите можни начини, дури и низ овој процес што на многумина им личи како забава и треба да биде, да покажеме дека луѓето треба заедно да застанат против овој општествен проблем број еден“,
кажа Гонце Јаковлеска од МЦМС, „Граѓаните против корупцијата“.
Маратонците „ја газеа корупцијата“ пред Министерството за правда, а вториот пункт за бодрење беше поставен на булеварот „Трета македонска бригада“ во близина на Тутунскиот комбинат.
„Тука пред нас фигуративно ја газат корупцијата, им се заблагодаруваме за тоа и мојата лична порака што е од сите овде напишани, ми е да кажам најомилена – да бидат истрајни, да издржат и да не запираат како истрагите за корупцијата“,
порача Герман Филков од Центарот за граѓански комуникации, „Граѓаните против корупцијата“.
Пораките стигнаа до маратонците. Тие ја истрчаа својата трка и некои побрзо, а некои побавно, успеаја да дојдат до целта.
