Оваа бариера (стартувањето на системот ЕТИАС од ноември годинава, н.з.), која за ЕУ изгледа несуштинска и банална, само го засилува наративот дека ЕУ не ги сака државите од Западен Балкан, вели шефот на СЕП
Вицепремиерот за европски прашања Бојан Маричиќ, во гостување во емисијата „360 степени“ на ТВ Алсат, порача дека земјите од Западен Балкан се координираат и наскоро ќе го испратат писмото до Брисел со кое ќе побараат одлагање на примената за новите правила за патување во 30 европски земји, главно членки на ЕУ. Според Маричиќ, иако системот ЕТИАС не значи враќање на шенген-визите, одлуката е непотребна и граѓаните на Северна Македонија треба да бидат изземени од правилата со кои од ноември 2023 г. онлајн ќе се аплицира за влез во 30 европски држави и ќе се плаќа такса од седум евра по лице. Оваа бариера, која за ЕУ изгледа несуштинска и банална, само го засилува наративот дека ЕУ не ги сака државите од Западен Балкан, вели шефот на СЕП.
„Не се визи, но е пречка и бариера и јас сметам дека е непотребна во овој момент. Ние веќе подолго време го комуницираме тоа како Влада на повеќе нивоа, и во Европската комисија и во Европскиот парламент со пратениците и со државите членки. Особено државите од Западен Балкан кои или преговараат за членство, како што е Северна Македонија, заедно со Албанија, Србија и Црна Гора, или целосно се усогласија со политиките на ЕУ за санкции кон Русија, не заслужуваат сега да добијат ваков тип на бариера. Тоа е концептуално во насоката на ЕУ да ги зајакне своите граници, меѓутоа сметам дека државите од Западен Балкан, особено ние, треба да сме изземени“,
вели Маричиќ.
Според Маричиќ, иако иницијативата за примена на новиот европски систем за одобрување на патување (ЕТИАС) е од 2016 г., реакцијата на Северна Македонија и останатите земји од Западен Балкан не е задоцнета. Прашањето, како што вели, било дискутирано на повеќе нивоа и во Брисел се свесни дека станува збор за спорна иницијатива која неколку пати се одложува.
„Досега сме комуницирале со повеќе еврокомесари кои ја сфаќаат тежината на ситуацијата дека токму во период кога се бориме со тешката пропаганда дека ЕУ креира нови бариери кон нас, овој настан оди само во поддршка на тој неточен исказ и мислам дека добро разбираат дека моментот е Западен Балкан да добие поинаков знак од Брисел. Исто така, и европарламентарци од Холандија и држави кои традиционално се остри кон политиките за миграции, сфаќаат дека ова не одговара, односно не може да имаат исти аршини за држави како Никарагва и Северна Македонија, која е дел од Европа, во непосредно соседство на ЕУ, држава што преговара за членство“,
вели Маричиќ.
Барањето за изземање, односно одложување, сè уште не е испратено, бидејќи, како што објаснува Маричиќ, се работи на обезбедување што поголема поддршка. Првиот човек на СЕП е оптимист дека има расположение и разбирање кај државите членки и европските институции, одлуката да не стапи на сила од ноември 2023 г., како што е одлучено.
„Во моментов течат координации околу ова прашање затоа што сакаме што поголема поддршка да добие тоа писмо, примарно со колегите од Србија и Албанија, за да иницираме писмо на министрите за европски прашања до европските институции и држави членки, дека оваа одлука, во најмала рака, треба да се одложи, а наш став е дека не треба да важи односно да бидеме изземени“,
рече Маричиќ.
Според правилата на ЕТИАС, од плаќање на седум евра ќе бидат изземени лицата до 18 и над 70 години, еднаш одобрена авторизација ќе важи три години, најголем дел од апликациите се очекува да се одобруваат за неколку минути, но процедурата може да трае и до четири дена, така што најдобро ќе биде да се аплицира 96 часа пред планирано патување. Во некои случаи одобрувањето може да потрае и до 14 или 30 дена, а не се исклучува и можноста да биде одбиено од безбедносни или медицински причини.
*Повеќе вести од гостувањето на Маричиќ во „360 степени“: