Неизвесноста какви заклучоци ќе добие земјава од Советот за општи работи на ЕУ ќе продолжи до состанокот на министрите за надворешни работи во вторник. Амбасадорите на земјите-членки попладнето во Луксембург дебатирале на оваа тема, но финалната одлука им е оставена на министрите за надворешни работи.
„Се уште преговараме… Можам само да го повторам она што постојано го велам – дека треба да почнат што е можно поскоро зашто сторија се што треба. Не станува збор само за С. Македонија каде сите тоа го заслужуваат туку и за целиот регион како еден сигнал. Ако има рестартирање на преговорите меѓу Србија и Косово тие треба да увидат дека се наградува инвестирање во политички компромис. Во спротивност тие ќе немаат никаков поттик“, рече еврокомесарот Јоханес Хан.
Одлука за почеток на преговори ќе нема, пред се поради одлагањето на процедурите во германскиот Бундестаг. Но, земјава, а и дел од членките на ЕУ се борат за заклучоци што ќе бидат јасен патоказ дека Северна Македонија во септември ќе добие потврда дека веќе во декември ќе се одржи првата меѓувладина конференција што де факто го означува почетокот на преговорите за членство во ЕУ.
„Денеска е точно една година од потпишувањето на историскиот договор од Преспа меѓу Грција и С. Македонија и треба да се потсетиме на моќта на лидерството и храброста и важните чекори што беа преземени на Западниот Балкан. Се надевам дека земјите-членки ова ќе го имаат на ум и ќе одадат признание на тие чекори особено во наредните денови кога треба да се носат важни одлуки за почеток на преговори за членство со Албанија и С. Македонија. Се надевам и очекувам дека тоа ќе се стори што е можно побрзо“, рече комесарката за надворешна политика на Европската Унија.
Во пресрет на министерското заседание, двоецот Могерини-Хан е свесен дека одлуката најверојатно ќе се носи најверојатно наесен.
„Не го сакам терминот компромис, но тоа е нешто што најверојатно треба да го прифатам, бидејќи не е моја одлука. Мојот предлог беше дека секогаш кога една земја испорачува, и ние треба да испорачаме. Затоа, какво било одложување би било ризик, а јас не сакам ризици онаму каде нема потреба од нив.
Која е вашата порака до Париз и Хаг?
Мојата порака до сите е да ја разберат регионалната ситуација и целата перспектива. Една земја извонредно многу инвестираше во својата европска перспектива, раководството покажа храброст и вистинско лидерство и ако тоа не се награди, ја губиме не само нашата одговорност туку и кредибилност, како и моќта и влијанието што успешно ги инвестиравме во изминатите неколку години. Сето тоа е во ризик ако не сме посветени на сопствените ветувања“, рече Хан.
И дел од земјите-членки предупредуваат што е во ризик ако Унијата не го испорача ветеното кон Македонија.
„Мислам дека пред се е во интерес на ЕУ ако сакаме да ја задржиме нашата моќ и влијание и да им покажаеме дека се грижиме, дека сме глобален играч и дека сме сериозни околу политиката на проширување и затоа треба да ги поканиме да почнат преговори за членство.
Дали Македонија има подобри шанси од Албанија?
Да. Има политичка криза во Албанија, нема сомнение, но отоврање на пристапни преговори не е исто со нивно затворање и тој процес целосно го контролираме. Тие може во исто време да почнат преговори, но тоа не значи дека во исто време ќе ги завршат, но тој чекор ќе го зајакне гласот на ЕУ“, рече Мирослав Лајчак, министер за надворешни работи на Словачка.
Холандскиот парламент минатата недела гласаше против отворање преговори со Албанија, а иста таква предлог-резолуција за земјава беше отфрлена од мнозинството пратеници. Ова, сепак, не ја предомисли германската канцеларка Ангела Меркел – да остане на ставот дека одлуките за Македонија – и во Бундестагот и на ниво на ЕУ, треба да се носат во септември.