Законските измени се вратија пред пратениците на повторно одлучување откако шефот на државата Стево Пендаровски на 13 февруари одлучи да не го потпише указот за прогласување на законот поради тоа што процедурата се одвиваше со европско знаменце
И покрај констатацијата на собранискиот претседател Јован Митрески на вчерашната седница оти законот е донесен, постои формална пречка за тој и официјално да стапи во сила. Тоа е предвидено во членот 75 од Уставот, според кој законот ќе се смета за полноважно донесен ако на повтореното гласање добие најмалку 61 глас „за“
Измените на Законот за игри на среќа, за кои се крена многу врева во јавноста, вчера попладне добија 51 глас ,,за” во Собранието.
22 беа „против“, а ниту еден не гласаше „воздржано“. Законските измени се вратија пред пратениците на повторно одлучување откако шефот на државата Стево Пендаровски на 13 февруари одлучи да не го потпише указот за прогласување на законот поради тоа што процедурата се одвиваше со европско знаменце.
Ваквата постапка е уредена во членот 75 од Уставот. Според овој член, претседателот на државата може да одлучи да не потпише указ за прогласување на закон, по што тој се враќа на повторно разгледување во парламентот. Доколку при повторното одлучување законот е усвоен со апсолутно мнозинство, односно ако за него гласаат мнозинство од вкупниот број на пратеници – најмалку 61 – шефот на државата е должен да го потпише указот.
Каков е статусот на законот за игри на среќа по вчерашното гласање во парламентот
По вчерашното гласање на измените на законот за игри на среќа, кои ги поддржаа 51 пратеник, претседателот на Собранието, Јован Митрески, првично констатира дека законот не е усвоен.
Ваквата констатација тој ја втемели токму на членот 75 од Уставот, според кој, при повторното разгледување на законот, тој треба да добие поддршка од најмалку 61 пратеник што би го обврзало претседателот на државата да го потпише указот, а со што законот и официјално би стапил во сила.
„Вкупно гласаа 73 пратеници, од нив 51 гласаа ‘за’, 22 ‘против’, ‘воздржани’ нема. Констатирам дека Собранието не го донесе Законот за изменување и дополнување на законот за игри на среќа и за забавните игри“,
рече Митрески на вчерашното продолжение на 145. пленарна седница.
По петминутната пауза, која спикерот ја свика поради консултација со собраниските служби, Митрески констатира дека законот е донесен, но дополни оти не е усвоен со потребното мнозинство од 61 глас согласно членот 75 од Уставот и следствено на тоа, како што додаде, шефот на државата не е должен да го потпише указот за негово прогласување.
Не е исполнет уставниот услов за полноважно носење на законот
И покрај констатацијата на собранискиот претседател оти законот е донесен, постои формална пречка за тој и официјално да стапи во сила, а тоа, како што веќе споменавме, е регулирано во членот 75 од Уставот.
Дека измените на законот за игри на среќа не го исполнуваат потребниот уставен услов за да стапат во сила, говори и одлуката на Уставниот суд од мај 2020 година со која се укинува законот за спречување и заштита од дискриминација кој во 2019 година бил вратен на повторно одлучување во парламентот по добиено вето од шефот на државата, а на второто гласање не го добил потребното мнозинство од 61 глас.
Во образложението на одлуката за поништување на законот за спречување и заштита од дискриминација, кој на обновеното гласање добил 55 гласа „за“, Уставниот суд се повикува на членот 75 од Уставот и додава:
„Во овој случај Уставот предвидува посебно мнозинство, а тоа во правната ситуација предвидена во членот 75 од Уставот е апсолутното мнозинство, односно консензус од 61 пратеник, со што само во тој случај би можело да се смета дека законот е полноважно донесен. Јасно произлегува дека основен услов за донесување на вратениот закон е постигнување на апсолутно мнозинство за негово донесување, односно нужно е истиот да добие мнозинство гласови од вкупниот број пратеници, што значи потребно е 61 пратеник да гласа за ваквиот закон за да истиот биде полноважно донесен по што претседателот на државата е должен да го потпише указот.
Доколку примерот со законот за спречување и заштита од дискриминација, поништен од Уставниот суд во 2020 година, го пресликаме на законот за игри на среќа, кој вчера го поддржаа 51 пратеник во Собранието, јасно е дека тој воопшто не го исполнува уставно предвидениот услов за тој да биде усвоен и да стапи во сила.
Инаку, измените на законот за игри на среќа првично во парламентот беа изгласани на 7 февруари со 55 гласа „за“, односно со просто мнозинство. Шефот на државата Стево Пендаровски неколку дена подоцна одлучи да не го потпише указот за прогласување на законот.
Главните причини за ветото на претседателот, како што соопштија тогаш од неговиот кабинет, е постапката во која се носеа измените, односно скратена постапка популарно позната како процедура со „европско знаменце“.