Во одлуката за формирање на Комисијата која ги избра кандидатите за судија во Стразбур, пишуваше дека работното тело е тоа кое треба да ја прати листата со кандидатите до Советодавниот панел при Судот за човекови права. Дури откако Панелот ќе се изјасни и ќе го прати своето мислење, пишуваше во владината одлука, Владата ќе се изјасни за кандидатската листа
На таа линија, претседателот на Комисијата и претседател на Уставниот суд, Дарко Костадиновски, објаснуваше дека листата и образложението за неа ќе ја пратат тие, но преку Министерството за надворешни работи и надворешна трговија
Од Владата, пак, зборуваат за друга процедура и од таа што ја образложи Костадиновски и од таа опишана во владината одлука за формирање на Комисијата. Велат дека МНР ќе го прати мислењето на Комисијата не до Стразбур туку до Илинденска. Па, откако Владата ќе одлучи дали ја прифаќа или не, таа ќе ја прати до Советодавниот панел при Судот за човекови права
26 ноември, среда. Претседателoт на Комисијата за избор на кандидати за судија во Стразбур соопшти дека ја утврдиле листата.
„Одлуката за тројца кандидати кои ќе ги предложиме на експертскиот панел, согласно Одлуката на Владата, падна за адвокатите Јордан Апостолски, Наташа Бошковска и професорот Сашо Георгиевски“,
изјави тој.
Во текот на прес-конференцијата, Костадиновски уште еднаш посочи кој ќе биде следниот чекор.
„Согласно Одлуката на Владата, дали до крајот на оваа недела или почетокот на наредната недела ќе бидат испратени до Експертскиот панел на Советот на Европа, за оттаму да добиеме потврда дали нашиот избор ги исполнува условите“,
дополни шефот на Комисијата.
Трет пат – за процедурата, тој се изјасни по новинарско прашање.
Новинарско прашање: Велите ќе го доставите, директно сега Вие доставувате до Европскиот панел, или пак одите сепак преку Влада, преку Министерство за надворешни работи?
Костадиновски: Директно, што значи секако преку Министерството затоа што нашиот амбасадор во Стразбур ќе добие јасна инструкција. Јас и членовите на Комисијата ќе го потпишеме Извештајот во кој ќе ја опишеме целата национална постапка, значи од првата Комисија до целокупната наша работа, сите наши седници, сите критериуми и ќе замолиме нашиот амбасадор во Стразбур веднаш да го достави до експертскиот панел.
Комисијата со која раководи претседателот на Уставниот суд, Дарко Костадиновски, е ад-хок тело формирано од Владата, а процедуралните чекори што тие ги следат, се наведени во владината одлука за самото формирање на Комисијата. Откако Владата не ја усвои предлог-листата со кандидати утврдена од претходната комисија, на 25 јули годинава одлучи да формира нова комисија и меѓу другото и додели задолжение да „доставува предлог за избор на тројца кандидати до Меѓународниот советодавен панел на експерти на Совет на Европа со цел обезбедување на мислење од аспект на тоа дали кандидатите ги исполнуваат критериумите пропишани од Советот на Европа.“
Но, дали Комисијата е таа што треба да достави предлог?
На веб-страницата на Директоратот за правни совети и јавно меѓународно право на Советот на Европа, има посебен дел во кој се опишува постапката за предлагање и усвојување кандидати за судии во Судот во Стразбур.
Владите, пишува таму, треба да достават имиња и биографии на тројца кандидати избрани на национално ниво. Тие имиња прво ги разгледува Советодавен панел.
„Мандат на Панелот е да ги советува Високите договорни страни дали кандидатите за избор на судија во Европскиот суд за човекови права ги исполнуваат критериумите предвидени во член 21 од Конвенцијата“,
пишува таму.
Откако Панелот ќе ги разгледа кандидатурите, носи мислење кое е доверливо и ги известува на доверлив начин и Владата на конкретната земја и Парламентарното собрание на Советот на Европа.
За да добиеме мислење „од прва рака“, „360 степени“ се обрати до Експертскиот панел каде прашавме – дали добиле список од тројца кандидати од Комисијата од Северна Македонија и дали Советодавниот панел, по принцип, дава мислење за список усвоен од работно тело како што е нашата Комисија за избор, или само по формално барање од Висока договорна страна, во случајов нашата Влада. Еве го одговорот оттаму:
Работата на Советодавниот панел е строго доверлива. Во согласност со својот мандат, Панелот ја разгледува само конечната листа од тројца кандидати, која е формално поднесена од Владата на високата договорна страна до Секретаријатот на Советодавниот панел. Соодветно на тоа, Панелот не коментира дали примил некој конкретен поднесок, ниту внатрешните процедури што се следеле на национално ниво. Како принципиелно прашање, Советодавниот панел го дава своето мислење исклучиво за конечната потесна листа испратена од Владата, без разлика како таа листа била подготвена или кои национални тела биле вклучени во процесот на селекција.
Ако Советодавниот панел разгледува само предлог формално доставен од Влада, логично се отвора прашањето – зошто предлог-листата за македонски судија во Стразбур го испраќа Комисијата за избор? Дали тоа што листата не е усвоена од Владата значи дека сега Комисијата е таа што директно комуницира со Панелот?
Прашањата ги упативме до првиот човек на Комисијата за избор, уставниот судија Дарко Костадиновски. Тој одлучи да одговори писмено.
„Комисијата за избор не го поднесе предлогот директно до Панелот, туку со писмо од Комисијата потпишано од сите членови … ќе го побараме следново од министерот.
‘Во согласност со Одлуката на Владата за основање и за надлежностите на Комисијата, во која е предвидено доставување на листата на тројца кандидати до Меѓународниот советодавен панел на експерти на Совет на Европа со цел обезбедување на мислење од аспект дали избраните кандидати ги исполнуваат критериумите пропишани од Советот на Европа, во прилог за ваше понатамошно постапување, ви ги доставуваме и придружните документи како и Извештајот за реализираните активности на Комисијата за избор на кандидати на Република Северна Македонија за позицијата судија во Европскиот суд за човекови права за преку Министерството за надворешни работи и надворешна трговија да се достават до Меѓународниот советодавен панел на експерти на Совет на Европа.’
Тоа значи дека министерот како член на Владата ќе го достави предлогот и извештајот и ќе побара од Панелот мислење“,
ни одговори Костадиновски.
На прашањето, дали потегот се должи на таквото барање наведено во владината Одлука за формирање на комисијата или и Костадиновски лично го има истиот став за процедурата, претседателот на Комисијата одговара:
„Тоа е и поради самиот факт што во одлуката оваа фаза е предвидена како еден од чекорите кои треба да се преземат, и поради фактот на кој упатувате во првото прашање кој е добро познат на Комисијата, и е наведен во самиот Водич подготвен од Експертскиот панел. Суштината на вашето прашање е од техничка природа според мое лично мислење, и Комисијата е формирана од Владата, и Министерството за надворешни работи е дел од Владата, така што обраќањето од страна на МНР до Панелот и барањето за мислење во суштина е барање од Владата на договорната страна“,
уверува Костадиновски.
Но, кога се обративме до Владата, испадна дека и претседателот на Комисијата за избор на кандидати за Стразбур не ја знае процедурата што ја планира државата. Всушност, одговорот што го добивме од Илинденска 2 не соодветствува и со одлуката на самата Влада за формирање на Комисијата во која е предвидено списокот на кандидати до Советодавниот панел да го испрати работното тело раководено од Дарко Костадиновски.
„Комисијата за избор на кандидати за судија во Европскиот суд за човекови права има мандат да го изготви предлогот на кандидати и да го достави до надлежното министерство – Министерството за надворешни работи и надворешна трговија (МНРНТ). Согласно процедурите, МНРНТ го доставува предлогот до Владата, која понатаму одлучува како ќе постапи. Доколку Владата го потврди предлогот, истиот се испраќа до Меѓународниот советодавен панел на експерти при Советот на Европа. Можеме да потврдиме дека Владата нема да преземе чекор кој би ја довел во ризик постапката“,
велат од Влада за „360 степени.
Но, во одлуката што самата ја донесе во јули, Владата зборува на потврдување на предлогот од Комисијата, дури откако таа ќе обезбеди мислење од Советодавниот панел во Стразбур. Односно дека Комисијата:
Доставува предлог за избор на тројца кандидати за судија на Република Северна Македонија во Европскиот суд за човекови права до Владата на Република Северна Македонија на усвојување, по добиено мислење од страна на Меѓународниот советодавен панел на експерти на Совет на Европа.
По последниот развој на настаните се наметнува дилемата дали и втората предлог-листа воопшто ќе отпатува за Стразбур што пак ги зголемува шансите дека мандатот на актуелниот судија од земјава, баџанакот на Сашо Мијалков – Јован Илиевски, ќе биде продолжен.
