26 ноември, 3 часот и 54 минути по полноќ, Тумане и Драч се погодени од земјотрес со јачина од 6,4 степени според Рихтеровата скала.
Епицентарот е на околу 30 километри северозападно од Тирана. Поради силината и близината на земјотресот до населени места, се урнаа неколку објекти.
Потрагата по преживеани веќе е прекината. Официјалниот црн биланс е 52 починати, над 2.000 повредени и 4.000 без покрив над главата. „360 Степени“ помина два дена со граѓаните во Албанија кои имаа среќа да не го загубат животот, но земјотресот им остави длабоки лузни.
На 28 ноември Албанија требаше да го слави Денот на независноста. Земјотресот сепак донесе трагична атмосфера. Селото Тумане ги брои жртвите, вкупно 23.
Спасувачките екипи ги правеа последните напори да извлечат некого од под урнатините – жив или мртов. Или, пак, да им помогнат на преживеаните да извлечат употребливи предмети од своите полуразрушени домови.
Додека ние бевме таму, жителите на Тумане сè уште беа сместени во камп, во центарот на селото. Влезот беше дозволен само за погодените мештани.
„Се спасивме, сите излеговме надвор, зградата се урна, еве во каква состојба е, целосно е уништена“,
вели една од жителките кои сега се во кампот.
Г-ѓа Ханифе, во моментот кога земјотресот го погоди Тумане, била сама во куќата. Иако била повредена од ударот на третиот земјотрес што ја погоди Албанија, тој ден успеала да излезе жива од зградата.
Станав од софата, но од силниот потрес паднав среде куќата. Откако паднав, ногата ми напукна. Си реков, Боже помогни ми да слезам жива долу. Соседите прашуваа што се случило? Реков дека не знам ништо и бев во шок, сакав само да излезам жива. Слегов долу и потоа соседите ме однесоа со автомобил во Воената болница“,
вели г-ѓа Ханифе.
Во Тумане и другите подрачја, на терен помагаа екипи од Хрватска, сили на ЕУ, Франција, Грција, Израел, Италија, Косово, Црна Гора, Северна Македонија, Романија, Србија, Швајцарија, Турција и САД.
„Во овие моменти ситуацијата е таква каква што ја гледате. Ние им помагаме на албанските лекари, тука сме за итни случаи и за тие што се помалку итни“,
вели доктор од Италија кој помага таму.
Докторката од ова подрачје, Мимоза Балани, која 20 години работи во Тумане, била прва што им пружала медицинска помош на жителите од областа.
„Ние ги третираме посттрауматските состојби кај нив и се третирани случај по случај. Во секој шатор беше направено и соодветно лекување со дијазепам за нервно смирување. Имавме многу случаи со висок крвен притисок и беа дадени соодветни лекови за намалување на крвниот притисок“,
вели д-р Балани.
Додека на преживеаните им се укажува помош, на другата страна на селото жителите се простуваат од жртвите на земјотресот.
Најголемата урбана средина што настрада од земјотресот е приморскиот град Драч.
Ова се последиците од земјотресот на 26 ноември, кој ги затекна на спиење жителите на Драч и Тумане. Многумина беа заробени под урнатините, некои беа извадени живи, некои без знаци на живот. Под овие урнатини засекогаш ги затворија очите многу мајки прегрнати со своите деца, беа згаснати цели семејства.
Според првичните научни истражувања, штетата од земјотресот ја зголемил фактот, како што покажува темната боја на оваа мапа, што Драч и Тумане лежат на земјиште што лесно ја губи цврстината при тресење поради подземните води.
Архитектите и геолозите ќе имаат уште многу работа во овој град. Таму го сретнавме и вториот човек на македонската Дирекција за заштита и спасување, кој ни кажа кои сè екипи помагаат во Албанија.
„Два тима пожарникари од Тетово и Струмица, тимот од Битола за спасување во високи згради, тимот од Пробиштип за катастрофи во рудници, тимот од Крива Паланка за спасување во урнатини и тимот од Дирекцијата за заштита и спасување како носител на оваа операција“,
вели Екрем Зендели, заменик-директор на Дирекцијата за заштита и спасување
Лидерот на тимот од Северна Македонија беше Ивица Наумовски. Првично, се координирале со службите од Албанија, за потоа координацијата да ја преземат
„Ги разменуваме искуства и мислења, а најчесто ги користиме оние што се инженери за стабилност, за да проценат дали објектот е безбеден за влез на спасувачите внатре“,
вели Наумовски.
Една од интервенциите на македонскиот тим била на еден урнат седумкатен хотел.
„Откако дознавме дека под урнатините има едно лице и не знаевме дали е живо или мртво, по 4 часа интензивна работа успеавме, за жал, да извлечеме 32-годишно лице од градот Гњилане од Република Косово“,
вели Ука Алити, пожарникар од Тетово.
По првиот, Албанија доживеа уште над 1.000 потреси. Затоа и неколку дена по земјотресот меѓу преживеаните владее паника и жал за настраданите.
Дали имаше можност да се спаси некое лице?
„Немаше шанси бидејќи оваа зграда многу брзо се урна. Паниката беше толку голема што Драч целосно се испразни. Жителите на Драч не знаат каде да одат и сега додека разговараме многу луѓе си заминуваат“,
вели жител на Драч.
Во неможност да заминат од Драч, поради економски причини или поради тоа што нема каде да одат, некои семејства беа сместени во интернати и спортски сали.
„Леб имаме, но не ни се јаде затоа што сме шокирани“,
вели жителка на Драч.
Дали сте биле дома после земјотресот?
„Таму се мојот сопруг и ќерката и седат на отворено небо надвор, зашто мојата ќерка е парализирана“,
вели жителка на Драч.
Викендов албанскиот премиер најави дека сите што останаа без покрив над глава ќе бидат преместени во хотели и станови. Се заблагодари на поддршката што земјата ја доби досега, но побара помош и за во иднина. Во Албанија повеќе не се потребни шатори, ќебиња и облека. Сега се потребни пари, експертиза и донации во објекти за да има каде да се вратат оние што останаа без своите домови. Иако штетите во Драч се помали од тие во Скопје во 1963-та, солидарноста ќе биде неопходна за градот повторно да се крене од правот.