„Мораме да бидеме претпазливи дека овој регистар не смее да се злоупотреби во иднина, на пример, да се бараат акредитации на новинари за посета на јавни настани во Влада, во Собрание и ако не се во регистарот, да не смеат да влезат“, вели извршниот директор на ЗНМ, Драган Секуловски
Со интервенција во Законот за медиуми и Изборниот законик има простор да се коригира една неправда при која фантомски онлајн-медиуми злоупотребуваа пари од предизборните кампањи, но треба многу да се внимава да не се доведеме во ситуација да се одлучува кој е новинар, а кој не е – вели извршниот директор на Здружението на новинари на Македонија (ЗНМ), Драган Секуловски, во дебата во „360 степени“ на МРТ 1 заедно со министерот за дигитална трансформација Стефан Андоновски и директорот на Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги (ААВМУ), Зоран Трајчевски.
„На ниво на Европски парламент имаме нов закон или Европски акт на медиумски слободи. Има многу простор да се коригира конкретниот Закон за медиуми, како и Законот за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги. Сите разговараат за категоризација на медиумите: телевизија, радија, весници и онлајн, а овој закон има само една дефиниција за сите платформи – тоа е медиумски сервиси. Од друга страна, зошто тоа е важно. Во Германија минатата година повеќе од половина од новинарите беа ‘фриленс’ или слободни новинари. Тие не работeа во конкретни правни лица од типот на телевизии или онлајн медиуми. Законот моментално ги предвидува слободните новинари, меѓутоа не нуди некоја мотивација или заштита да се бават со таа професија надвор од медиум како правно лице“,
вели Секуловски.
Тој предупредува дека со какви било измени, треба да се внимава да не се дојде до ситуација да се прави селекција на новинари кои би добиле акредитација и новинари кои не би добиле, а врз основа на тоа дали ќе ги има во регистар.
„Очигледно ќе се коригира една неправда што постоеше во Изборниот законик каде што фантомски онлајн медиуми многу циклуси наназад во последните години злоупотребуваа јавни пари на граѓаните за таканаречените политички кампањи пред изборите и јас се надевам дека овој регистар ќе послужи практично да ги ограничи тие што го злоупотребуваа процесот. Но, од друга страна, мораме да бидеме претпазливи дека овој регистар не смее да се злоупотреби во иднина, на пример, да се бараат акредитации на новинари за посета на јавни настани во Влада, во Собрание и ако не се во регистарот, да не смеат да влезат. Тоа ќе биде голем проблем“,
вели Секуловски.
На тоа реплицира директорот на ААВМУ кој рече дека предложените измени предвидуваат тројца вработени да биде само минимален кадровски услов, што не ја ограничува можност на „фриленсерите“ да имаат соработка со одреден медиум.
„Тоа не значи дека некој сериозен портал не може да има уште пет ‘фриленсери’ коишто ќе работат на одредени теми. Така што, воопшто не е… ова е само бројот којшто е минимален услов за да бидат запишани во регистарот, а дали ќе имаат уште друг број на вработени новинари во различни форми (преку договор на дело, авторски договори итн), тоа не е никакво ограничување со законот“,
рече Трајчевски.
Министерот за дигитална трансформација Стефан Андоновски потенцираше дека како подносители и предлагачи на измени во медиумските закони, тие не сакаат да скратат права на новинарите.
„Една забелешка околу Европскиот акт на медиумски слободи – идејата наша нема никогаш да биде да ја влошиме состојбата во медиумскиот сектор. Сме стасале до некое ниво. Не велам дека некој е задоволен или не е задоволен од тоа, но сме на определено ниво. Не е најдоброто, не е најлошото. Ниту еден чекор на оваа влада нема да биде во насока да се влошат состојбите. Ако можеме да помогнеме со нов Закон за медиуми, со нов Закон за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги, за состојбата да биде подобра, тогаш ќе се впуштиме во таа трка. Но, никако нема да влеземе во ситуација по секоја цена да го менуваме законот или по секоја цена да носиме нов закон за медиуми со којшто ќе ја влошиме состојбата“,
рече Андоновски.
Тој смета дека ќе биде потребна инклузивна дебата во којашто ќе учествуваат националните телевизии и ќе се земат ставовите на здруженијата на новинари, на онлајн медиумите, печатените медиуми, Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски, како и на јавниот сервис за да се види кој е ставот, но доколку ставовите се разликуваат многу, Владата нема да влезе во процес на менување на законите.