Алијансата активно ни помага и во делот на хибридни закани, но и во делот на заканите од тероризам, пред сѐ поврзани со повратниците од војните на Блискиот Исток. Без да изнесувам детали, но по добиени податоци од НАТО, во најмалку три наврати, изминативе години беа пресретнати терористички напади и тоа уште во подготвителните фази кои се одвиваа надвор од нашата територија, рече Пендаровски
Тој од собраниската говорница упати повик до Европската Унија, новиот фокус кон регионот да не биде само епизода предизвикана од војната во Украина која ќе трае додека Украина е во фокусот
Македонија од осамостојувањето до денес, немала подолг период на мирен развој на државата. Во овие триесет и една година се соочивме со циклични кризи кои во континуитет беа предизвикани од надворешни фактори, меѓутоа, генерално, за неповолните внатрешни состојби во државата од кои граѓаните во висок процент не се задоволни, реално, најголем дел од одговорноста паѓа врз грбот на домашните политичари и политички партии, почнувајќи од првите гарнитури во раните 1990-тите, па сѐ до нас, денес, кои сме на чело на институциите на централно и локално ниво, порача претседателот на државата Стево Пендаровски во своето новогодишно обраќање пред пратениците во Собранието.
„Кога довербата во институциите е на ниско ниво, демократијата е во сериозна опасност. Во таков амбиент, популизмот и авторитарните тенденции кои се во подем, полесно ја реализираат својата цел бидејќи демократијата не покажува доволно ниво на резистентност. Кога клиентелизмот и партиската лојалност се критериум за вработување и напредување во кариерата, не треба да изненадува слабоста на институциите. Политичките и физичките блокади кои ги гледаме во главниот град во изминативе месеци, сигурно нема да бидат последни“,
рече Пендаровски.
На почетокот на своето обраќање, тој се осврна на, како што нагласи, најголемиот глобален проблем во моментов, војната во Украина, за која малкумина верувале дека е можна. Според шефот на државата, требаше да се случи големата трагедија во Украина „за да се увериме дека со Преспанскиот договор навреме се ситуиравме под колективниот штит на НАТО, без национално да се обезличиме, како што некои стравуваа“.
„Во 2018 и подоцна, некои сметаа дека за нашето членство во НАТО плативме превисока цена, аргументирајќи дека класичен тип на војна со освојување на територии е невозможна во 21 век. Иако во 2016 година, недалеку од нас, во Црна Гора имаше обид за државен удар преку традиционална, а, не со хибридна закана, сепак, требаше да се случи големата трагедија во Украина за да се увериме дека со Преспанскиот договор навреме се ситуиравме под колективниот штит на НАТО, без национално да се обезличиме, како што некои стравуваа. Од тогаш, Алијансата активно ни помага и во делот на хибридни закани, но, и во делот на заканите од тероризам, пред сѐ поврзани со повратниците од војните на Блискиот исток. Без да изнесувам детали, но, по добиени податоци од НАТО, во најмалку три наврати, изминативе години беа пресретнати терористички напади и тоа уште во подготвителните фази кои се одвиваа надвор од нашата територија“,
посочи Пендаровски.
Тој одговори, како што рече, и на често поставуваното прашање во јавноста, зошто ѝ помагаме на Украина да ја ослободи својата територија.
„Ќе споменам само два важни аспекти од повеќето. Прво, не ѝ помагаме на Украина затоа што сме членка на НАТО и затоа што формалниот статус нѐ обврзува да помагаме. Имено, има членки на Алијансата кои освен дипломатска и реторичка поддршка, не придонесуваат на друг начин. Нашата логика е следна: малите држави мораат да поддржуваат меѓународен поредок заснован на правила и принципи затоа што во свет кој се потпира врз аргументите на силата, нашите шанси да опстанеме се еднакви на нула. Второ, аргументите на Русија за воената агресија со кои де факто сакаат да го поништат украинскиот суверенитет, воопшто не се разликуваат од големодржавничките резони на балканските држави од почетокот на 20 век и нивниот понижувачки третман кон помалите народи меѓу кои спаѓаме и ние. Во колективната меморија на Македонците е длабоко врежано сознанието зошто меѓу последните сме направиле држава на Балканот и токму заради тоа денес многу добро знаеме предвреме да ги препознаеме тие модели на хегемонистичко однесување кон нас“,
нагласи претседателот на државата.
Според него, иако Западниот Балкан е навидум доволно далеку, не може да се исклучи дека во одреден контекст е можно зголемување на тензиите и во нашиот регион.
„Веќе имаме украински бегалци, имаме руски државјани и фирми формирани од нив, регистрираме зголемен интензитет на кибернапади, а свој потенцијал имаат и старите, добро познати фрагилни точки во регионот: северот на Република Косово и ентитетот Република Српска во Босна и Херцеговина каде што клучна стабилизирачка улога имаат меѓународните мисии“,
посочи Пендаровски.
Тој од собраниската говорница упати повик до Европската Унија, новиот фокус кон регионот да не биде само епизода, предизвикана од војната во Украина која ќе трае додека Украина е во фокусот.
„За одржување на кредибилноста на интегративниот процес Европа не смее да дозволи Западниот Балкан да го држи во фокусот само кога има војни или мигрантски кризи. Поддршката за Унијата меѓу граѓаните драматично опаѓа, се наоѓаме на критична точка и ова е последната шанса да ја сочуваме мнозинската поддршка“,
рече Пендаровски.
Тој се осврна и на стратегиските односи на државата со САД.
„Оваа година како држава направивме сериозен исчекор и во правец на зацврстување на стратешките односи со САД, државата која секогаш даваше клучна поддршка за нашиот развој од независноста, приемот во Обединети Нации, конфликтот во 2001, сѐ до влезот во НАТО. Ова лето први од регионот го започнавме стратешкиот дијалог со САД, кој добива институционална форма и чии темели се споделените вредности за демократски развој и стабилност на државата. Радува фактот што САД и покрај своите глобални интереси ги интензивираат дипломатските напори и се враќаат во регионот на ниво кое не е видено во последниве петнаесет години“,
посочи шефот на државата.