Наспроти Милошоски од ВМРО-ДПМНЕ, кој тврдеше дека 29 струмички фирми блиски до семејството Заеви со месеци наназад не ги плаќале кредитите, Костадин Костадинов рече дека струмички компании на партнер на Мицкоски во бизнисот со хидроцентралите биле кредитирани без покритие
Стечајот на Еуростандард банка е организиран криминал, кој не е почнат пред една година, туку со години наназа, рече бизнисменот Трифун Костовски, сопственик на банката, на денешната надзорна расправа во собраниската Комисија за финансирање и буџет.
Тој тврдеше дека и претходно состојбата на банката била и до десет пати полоша отколку во моментот кога е донесена одлука за стечај. Нагласи и дека одлуката е донесена без функционално Собрание, како највисоко тело кое ја контролира работата на Народната банка, и без формирана Влада, односно во периодот по годинешниве избори.
Костовски истакна дека ќе докаже дека целата постапка со Еуростандард банка е голем криминал.
Гувернерката на Народната банка Анита Ангелоска Бежоска, пак, рече дека дозволата за работа на Еуростандард банка е одземена поради констатирана несолвентност и по исцрпување на сите можности. Таа истакна и дека одземање дозвола на комерцијална банка е најтешка работа за централната банка.
Во текот на надзорната расправа„Утврдување на причините и извршувањето на законите во постапката за доведување до стечај на Еуростандард банка АД Скопје“, пратениците ѝ поставуваа прашања на гувернерката. Беше доставен и пишан извештај од претходниот гувернер Димитар Богов, кој, како што кажа претседателот на Комисијата Тимчо Муцунски од ВМРО-ДПМНЕ, бил спречен да присустува на седницата, бидејќи бил во странство и не можел да допатува во земјава.
„Одземањето дозвола за работа на банка е една од најтешките одлуки за секоја централна банка. Пред да се посегне кон ваква мерка, се вложуваат максимални напори за изнаоѓање поповолно решение. Но, од друга страна, централните банки не смеат да дозволат банка да работи спротивно на законските прописи доведувајки ја во прашање стабилноста на финансиски систем“,
рече Ангелоска Бежоска во своето обраќање пред Комисијата.
Таа посочи дека, поради преземање повисоко ниво на ризик во работењето, банката во подолг период била под засилен супериворски надзор.
„Постојано изрекувавме мерки и го засилувавме интензитетот на супервизорскиот режим. Во последните 8 години, изрековме околу 70 дополнителни супервизорски мерки, од кои околу 40 само во последниве 2 години. Со дел од мерките баравме уплата на дополнителен капитал, поаѓајќи од правилото дека поголемиот ризик бара и поголем капитал за покривање на евентуални загуби. Банката и сопствениците покажуваа одредена респонзивност на изречените мерки, но за жал не доволна“,
рече Бежовска.
Пратеникот Антонио Милошоски од ВМРО-ДПМНЕ ја праша гувернерката дали знае дека 29 струмички фирми кои, како што рече, се блиски до семејството Заеви, меѓу кои и „Сара инженеринг”, која е фирма на Вице Заев, „Глобал Медиа Груп”, како и „Тритерол”, бизнис партнери на Зоран Заев како поранешен градоначалник, со месеци наназад не ги плаќале кредитите во Еуростандард банка.
„Овие 29 фирми блиски до Заеви, меѓу кои и фирмите кои се во нивен посед, оствариле добивка од Еуростандард банка од 12,8 милиони евра, поради неплаќањето на кредитите, а на штета на сите други штедачи во Еуростандард банка“,
рече Милошоски.
Нагласи дека гувернерката требала да ги знае овие информации од сите претходни ревизии, особено од 22 мај, кога е воведен дневен надзор над банката и ја праша зошто дозволила овие 29 фирми да не ги плаќаат кредитите и да остваруваат добивка на штета на сите други штедачи и дали за овие работи била информирана, а не реагирала.
Од друга страна, Костадин Костадинов од СДСМ рече дека меѓу компаниите кои биле кредитирани од страна на Еуростандард банка, без покритие, се и компании во сопственост на бизнис партнер на лидерот на ВМРО-ДПМНе Христијан Мицкоски.
„Во едно интервју, сопственикот на Еуростандард банка Трифун Костовски, а потоа и на прес-конференција на ВМРО-ДПМНЕ, беше истакнато дека биле кредитирани фирми од Струмица, без доволно покритие и дека наводно тие фирми биле блиски со СДСМ. Компаниите „Јанев трејд“ „Ведра мини“ и „Минка ДА“ се поврзани со власта. Станува збор за компании на партнер на Христијан Мицкоски. „Минка ДА“ и другите компании што ги спомнав, а коишто без покритие ги има финансирано Еуростандард се партнер на Мицкоски во бизнисот со хидроцентралите“,
рече Костадинов.
Димитар Апасиев од Левица, пак, праша дали и кога била информирана тогашната министерка за финансии Нина Ангеловска и зошто, кога ги исцпрпеле сите мерки, не е почната процедура за администрација на банката, туку веднаш се отишло на одземање на дозволата. Апасиев праша и дали е вистина дека Советот на Народната банка во 2017 година, под влијание на банкарското лоби, донел одлука банките да немаат обврска да даваат нето изјави за должници и дали со тоа се прикрива незаконското финансирање на поврзани лица над 25 проценти, како и дали е тоа согласно Базелските стандарди за супервизија.
Елми Азири од Алијанса за Албанците ја праша дали мисли дека одлуката не е направена прерано или предоцна и дали се искористени сите можни инструменти што ги имала централната банка за спасување на банката, односно дали Народната банка напрвила доволно во врска со внатрешните и надоврешните инвеститори кои биле заинтересирани.
Гувернерката во одговор на прашањата рече дека не е точно тврдењето дека Народната банка не презела дополнителни мерки кон Еуростандард банка. Презентираше и материјал со листа на мерки штоги преземала супервизијата на Народна банка.
Гувернерката рече и дека не се точни тврдењата дека Народната банка не посветила внимание на потенцијалниот инвеститор.
Таа презентираше обемна документирана комуникација од која, како што истакна, може да се констатира дека централната банка се заложила да се најде решение за Еуростандард банка во комуникација со инвеститорот посочен од сопствениците. Но, како што посочи, инвеститорот, на почетокот на август известил дека не е подготвен да го вложи потребниот капитал во потребниот период, за банката да продолжи со работа.
„Во такви услови, откако веќе немаше подготвеност од сопствениците да вложат капитал во Еуростандард банка, иако претходно се обврзаа на тоа, Народната банка мораше да ја одземе дозволата“,
потенцира Ангеловска Бежовска.
По завршувањето на надзорната расправа Комисијата за финасирање и буџет треба да изготви извештај со заклучоци.
Еуростандард банка ја изгуби дозволата за работа во август годинава поради, како што беше посочено тогаш, неконтролираното преземање ризик за кредитирање и големото издвојување на резервации за кредити кои не се враќале на време.
Здружението на оштетени штедачи на Еуростандард банка за денеска во 15 часот закажа мирен протест пред Собранието.