Парите кои биле наменети за нови вработувања во обвинителствата и судството останувале нереализирани, по што тие биле пренаменувани во пари за плати, велат од финансии
Министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска на денешниот брифинг одговори на забелешките на претставниците на Судскиот буџетски совет и на државното Јавно обвинителство кои на првиот ден од расправата за ребалансот на Буџетот истакаа дека недозволиво е кратење на финансиски средства кои се наменети за судската власт и обвинителството, оти тоа ќе влијаело врз нивната автономија и на квалитетот и ефикасноста на правдата.
Министерката вели – скратени се само дел од парите за вработувања зошто во периодот кој изминал, се покажало дека за оваа ставка се издвојувале пари од Буџетот, но нови кадри не биле вработувани. Наместо вработувања, таа вели дека парите биле пренаменувани во пари за плати.
„И обвинителство и судство има право од 35 проценти додатоци заради ризичност. Тоа не значи дека на нив им следува и дека треба да го земат, имаат право на тоа во одредени такви ситуации. Тие предвидуваат во ставката плати постојано како да ќе вработуваат нови кадри. Никого не вработуваат, тук таму по некој и потоа си ги пренаменуваат средствата, а нови вработувања нема никаде“,
рече Димитриеска-Кочоска.
Од Министерството за финансии велат дека Обвинителството годинава нема доставено ниту годишен план за вработувања, а во однос на забелешките од обвинителството и судската власт дека нивните буџети треба да изнесуваат одреден процент од републичкиот Буџет, велат дека нивото на буџетирање во овие две области го задоволува процентот што го имаат другите земји, но дека процентот на ефикасност е низок и дека довербата во судството е ниски два проценти.
„Прво да одговорат зошто се зголемуваат пресудите од Европскиот суд за човекови права каде почнавме да плаќаме огромни суми затоа што не постапувале на време“,
велат од Министерството за финансии.
Минатата недела, јавниот обвинител на РСМ, Љупчо Коцевски, пред пратениците на Комисијата за финансирање и буџет во Собранието, на расправата во врска со Предлогот за изменување и дополнување на Буџетот на државата за 2024 година, во кој основните средства за функционирање на обвинителствата се намалуваат за повеќе од еден милион евра од првично предвидените, го пренесе ставот на стручниот колегиум на Обвинителството.
Стручниот колегиум на ЈО едногласно оцени дека со кратењето на средствата, се доведува во прашање редовната работа на јавните обвинителства, особено со оглед на тоа што намалување на средства со ребалансот се предлага во речиси сите ставки, вклучувајќи ги и парите предвидени за истражни дејствија, за вештачења и анализи, за одржување на возилата потребни за увид и слично.
„Имајќи предвид дека претходно предвидените средства во Буџетот за 2024 година беа само половина од она што законски е предвидено да се издвојува за обвинителството и минимално ги покриваа потребите на постапките, секое дополнително кратење во услови на општ раст на сите трошоци ја загрозува работата на јавните обвинителства“,
рече Коцевски.
Тој аргументираше дека иако ребалансот сè уште не е усвоен, од сметките на Јавното обвинителство веќе се скратени парите за опрема, во која ставка се склучени договори за претходно планирана и реализирана јавна набавка на информатичка опрема (50-ина компјутери, принтери и скенери) и за кои веќе нема доволно средства за да бидат покриени.
Во услови на континуиран раст на цените за режиски трошоци, јавните обвинителства треба да добијат помалку пари од првично предвидените за оваа намена. Се кратат над 80 000 евра за тековно одржување на системите, вклучително и хардверскиот и софтверскиот систем, објектите на обвинителствата и слично. Намалување има и во средствата предвидени за обуки на вработените. Воедно, одбиено е барањето на Јавното обвинителство со ребалансот да бидат доделени средства за назначениот јавен обвинител за врски во Европравда да може непречено да ја извршува својата функција во Хаг и да овозможи соработка со оваа клучна европска институција.
„Јавното обвинителство е одговорен орган, кој нема ненаменски трошења на буџетски пари и кој апсолутно го почитува начелото на економичност при сите набавки и трошења. И покрај тоа, обвинителството не ги добива законски предвидените средства неопходни за функционирање и тоа редовно се потенцира во секој годишен извештај за работата што го доставуваме до надлежните институции. Истото е нагласено и во извештајот на Државниот завод за ревизија при ревизијата на усогласеност на Основниот буџет на Република Северна Македонија за 2023 година“,
рече државниот јавен обвинител пред пратениците.
За споредба, тој пред народните претставници ги презентираше податоците според кои во целиот регион не постои држава која помалку вложува во обвинителството од нашата.
„Секаде во регионот уделот на буџетот за обвинителствата во вкупниот буџет расте, додека кај нас се намалува. За споредба, Црна Гора со население од околу 600 000 жители и државен буџет речиси двојно помал од нашиот, издвојува речиси еднакво пари за обвинителството колку нашата држава. Косово издвојува над 4 милиони евра повеќе во вкупен обем на пари“,
истакна Коцевски.
