Намалени приходи во Буџетот на РСМ во вкупен износ од 1 437 005 илјади денари, односно околу 23 милиони евра, констатира Државниот завод за ревизија во извешатјот за преземените владини мерки и политики за поддршка на вработувањето и професиите погодени од ковид-пандемијата. Ревизорите утврдиле дека институциите во РСМ не располагаат со целосни податоци за вратена финансиска поддршка по корисници во утврдените рокови и износ во Буџетот на РСМ.
„Според анализата на ревизијата работодавачите и физичките лица корисници на мерките за субвенционирање на придонеси и исплата на плати вратиле само 29% од пресметаната обврска за враќање, што има за ефект помалку вратени средства во Буџетот на РСМ во износ од 988 307 илјади денари. Дополнително, поради тоа што не е предвиден начин на контрола и враќање на доделените средства за еднократна финансиска поддршка на физички и правни лица од одделни дејности, постои ризик правните субјекти кои не ги исполниле условите да не ги вратат средствата во Буџетот на РСМ во износ од 448 698 илјади денари“,
се наведува во соопштението од Државниот завод за ревизија.
Од таму додаваат дека со оваа ревизија на успешност опфатени се 36% од вкупно планираните средства за 2020 и 2021 година преку владината програма П – Мерки за справување со ковид-19 кризата, што претставува 12 637 534 илјади денари (околу 205 милиони евра) од кои се реализирани 11 512 447 илјади денари.
Во извештајот на ревизорите се наведува дека од почетокот на пандемијата до 31.12.2020 година своите работни места ги изгубиле вкупно 17 022 работници, според податоци добиени од Агенцијата за вработување.
Заклучокот на ревизорите е дека креирањето на мерките е спроведено во отсуство на стратешко планирање со јасно дефинирани цели и индикатори за успешност. Посочуваат дека со извршената ревизија е утврдено дека има висок степен на реализација на владините мерки за финансиска поддршка за плати, но дека нема точни податоци кај институциите на колку корисници им се исплатени средствата.
„Постои отсуство на сеопфатен, меѓусебно усогласен и интегриран начин на водење на евиденција за одобрената и реализирана финансиска поддршка во Владата на РСМ по мерки, како и неусогласен пристап за информирање во однос на реализацијата на мерките што ја намалува транспарентноста и отчетноста на надлежните институции во трошењето на средствата и не создава услови за мерење на ефектите од истите“,
посочуваат од Државниот завод за ревизија.
Од Заводот потенцираат дека бројот на работодавачи што не исплатиле плата до јануари 2022 година изнесува 135 за вкупно 435 вработени за износ на искористена поддршка од 6 317 илјади денари, што има за ефект ненаменско располагање со доделената финансиска поддршка. А, ненавременоста и малиот опфат на спроведени теренски контроли од 0,53% од доделениот износ на финансиска поддршка, начинот на избор на работодавачи за контрола, како и недоволната кадровска екипираност на институциите, создаваат ризик дел од работодавачите да искористиле средства од финансиска поддршка безисполнување на предвидени услови со уредбите и законите.
„При претворање на финансиската поддршка како неповратен грант признавани се набавки за вообичаени деловни активности на корисникот кои не се предвидени како услов за неповратна поддршка, што се должи на тоа што со уредбата за финансиска поддршка за исплата на плати не е прецизно уредено кои набавки нема да бидат признаени“,
стои во соопштението од ДЗР.
Во услови на отсуство на сеопфатни анализи за мерење на ефектите од мерките врз зачувување на поддржаните работни места постои ризик од намалена отчетност, оценување на успешноста на мерките за финансиска поддршка за исплата на плати и субвенционирање на придонеси, како и врз можноста од преземање на мерки за
подобрувања во услови на потреба од креирање на нови мерки за поддршка на вработувањето, додаваат од ДЗР.
„Утврдените недостатоци и постигнатите ефекти од мерките за финансиска поддршка на вработувањето и професиите погодени од здравствено-економската криза од Ковид-19 укажуваат дека е потребно подобрување на ефикасноста на надлежните институции во планирањето и спроведувањето на идните мерки за зачувувањето на работните места и намалување на економските последици од пандемијата“
дополнуваат од ДЗР.