Поранешниот министер за финансии Фатмир Бесими, кој доаѓа од редовите на ДУИ, во интервју за „360 степени“ на МРТ 1, вели дека според неговото искуство, за инвеститорите многу важен сигнал е колку одредена држава е присутна на меѓународните финансиски пазари (со издавање еврообврзници, н.з.). „Ако ние еднаш се појавиме, десет пати нè нема, па пак нè има, тоа кај инвеститорите создава нервоза и следниот пат нема да бидат заинтересирани“, вели ексминистерот
360°: Кое е вашето мислење за задолжувањето од Унгарија? Владата досега зеде 500 милиони евра, а се најавуваат уште 500 за сервисирање на еврообврзницата која доспева во втората половина на јануари.
Бесими: Кога слушнав за оваа идеја, првата дилема ми беше дали е ова чисто финансиски или има и политички обврски за државата зашто станува збор за аранжман на држава со држава.
360°: Досега такво нешто не сме виделе, освен ако го сметаме за некаков прв знак интересот на еден унгарски телекомуникациски оператор да влезе на нашиот пазар… Некаква друга политичка обврска не сме виделе.
Бесими: Друг аспект е како ќе се користат овие средства, односно кој ќе биде трошокот за овој заем. Видете, ние сме економија која котира на меѓународните берзи во смисла на еврообврзниците кои ги издаваме, а исто така имаме пристап до меѓународни институции од кои може да обезбедиме поволни кредити за одредени програми. Покрај ова, Македонија има и други договорени финансиски пакети, на пример, со Светска банка за наредните пет години, тоа е стратешкиот план кој достигнува 950 милиони долари за програми на Владата. Потоа, со Планот на ЕУ за раст на Западен Балкан, ако не грешам, беше од 760 до 800 милиони евра за земјава во наредните пет години…“
360°: Но, контролата е многу појасна и тие се целни заеми. Унгарскиот кредит нуди поголема флексибилност и слобода.
Бесими: Да, но и овие, ако ги хармонизирате политиките, тие на крај се за буџетска поддршка. Сто милиони евра буџетска поддршка беше од ЕК, тие се за веќе дизјаниран буџет, буџетска поддршка… Зависи кои ќе бидат приоритетите на Владата, како таа ќе се постави.
360°: Но, дали ако се одеше на издавање еврообврзница, условите ќе беа полоши отколку оние во билатералниот договор со Унгарија?
Бесими: Ние на меѓународните финансиски пазари зависиме од другите текови, од многу текови. Значи, ние ги следиме меѓународните каматни стапки – либор, плус се додава одредена маржа за кредитиниот ризик на земјата и доаѓаме до некои камати и тие во моментот се повисоки на берзите. Но, присуството на тие пазари е важно зашто инвеститорите сакаат да знаат дали земјата која издава обврзници е постојано присутна на меѓународните пазари. Ова е друга перспектива – ако сте инвеститор и имате како опција три до четири обврзници од различни држави…
360°: Зошто би ја купиле нашата од Македонија?
Бесими: Да… Ако ние еднаш се појавиме, десет пати нè нема, па пак нè има, тоа кај инвеститорите создава нервоза и следниот пат нема да бидат заинтересирани. Ние треба да сме присутни на тие берзи во зависност од соодветната динамика и тоа сме го правеле. Мислам дека беше по онаа обврзница која ја имавме со 1,65 проценти, каматите отидоа нагоре и ние не пристапивме на берзите… Тогаш отидовме со ММФ за да обезбедиме поповолни финансиски услови, но имаше и други обврски таму. Така што, сега ова, во оваа фаза, ако нема политички обврски и сè се остава на финансиското работење, битно е да се фокусираме на што ќе се реализираат тие средства.