Покана за НАТО и без потпис од Иванов?
По денешното усвојување на владина седница, договорот за името влегува во собраниска процедура. Нема дилеми дека има доволно гласови за негова ратификација во парламентот, но има дилеми што ако шефот на државата повторно се обиде своето право на суспензивно да го трансформира во апсолутно вето, како со Законот за јазици. Дали непотпишување на указот од Иванов ќе значи и недобивање датум за преговори со ЕУ и покана за НАТО, зашто ратификацијата на договорот е услов за Грција да испрати писма до двете организации?
Внимателното читање на договорот што вчера го потпишаа Димитров и Коѕиас води до заклучок дека потписот на Иванов не е круцијален во оваа фаза од процесот. Во членот 2, меѓу другото, пишува Грција ќе ги прати писмата на согласност до ЕУ и до НАТО откако ќе добие известување дека договорот е ратификуван во македонското Собрание, без да се спомене евентуално објавување на законот за ратификација на договорот во Службен весник за што предуслов е потпис од Иванов.
Извори на „360 Степени“ велат дека можните опструкции од Иванов биле претпоставени уште во фазата на пишување на текстот и дека формулацијата оти Грција ќе чека ратификација во парламентот, а не објавување во Службен весник, е свесно вметната во договорот. Ова има и своја правна логика, зашто и да биде објавен во Службен весник, договорот ќе влезе во сила дури откако ќе го ратификува и Грција, а тоа ќе се случи дури откако македонската страна ќе заврши со уставните измени. Така што за Грција во оваа фаза не е најважно дали Иванов ќе го аминува договорот.
Во ЕУ и НАТО како Северна Македонија?
Но, и покрај тоа што договорот ќе стапи на сила најрано за половина година, земјава во наредниве денови треба да се обрати до ЕУ и до НАТО и да побара продолжување на интеграцискиот процес под името Република Северна Македонија. До ваков заклучок се доаѓа ако се чита повторно членот 2 од договорот. Иако ова е правна сива зона, за очекување е дека – ако се оди според планираното – заклучоците од состаноците на министерскиот и лидерскиот совет на ЕУ и евентуалното одредување датум за почеток на преговори наредната недела, да се однесуваат на Северна Македонија. Еврокомесарот Јоханес Хан, на пример, веќе двапати јавно и се обраќа на земјава со новото име. Истата формула ќе се примени и во НАТО, така што евентуалната покана за членство од самитот на алијансата на 11 и 12 јули во Брисел, ќе биде упатена до Република Северна Македонија.
СДСМ ќе го менува името, но не и ВМРО-ДПМНЕ?
Една од точките во договорот што предизвикува најмногу полемика е начинот на кој е дефинирана употребата на придавката „македонски“. Нема дилеми дека таа ќе се користи за именување на јазикот, на државјанството, на мнозинската етничка заедница како македонски народ. Договорот прецизно дефинира дека остануваат имињата на двата града со придавката „македонски“ – Македонски Брод и Македонска Каменица. Исто така, нема дилеми дека придавката може да се користи за означување етно-културни аспекти и елементи, како на пример, македонско оро, македонски филигран, македонски вез, македонска песна, македонска литература и поезија… Договорот предвидува и дека невладините организации немаат рестрикции за користење на придавката во досегашното или идното именување. Па така, МИМ – Македонски институт за медиуми или МЦМС – Македонски центар за меѓународна соработка – остануваат со истите имиња.
Интересна дилема е што ќе се случи со имињата на политичките партии. Тие се здруженија на граѓани и не се дел од мрежата државни субјекти. Тоа би значело дека придавката „македонски“ може да биде дел од нивното име, како на пример, кај ВМРО-ДПМНЕ – Внатрешна македонска револуционерна организација – демократска партија за македонско национално единство. Но, СДСМ – Социјалдемократски сојуз на Македонија, ако дословно се чита договорот, ќе треба да го смени името, зашто употребата на терминот „македонија“ е дозволена во неофицијален, но не и во официјален контекст.
Напишете коментар