Македонската радио телевизија минатата 2019 година ја завршила со загуба од приближно 8,5 милиони евра. Тоа е најлошиот финаниски резултат на јавниот сервис во изминативе пет години и претставува огромен раст на загубата споредено со претходната 2018 година. Според податоците од Централниот регистар, причината е благ пад на приходите , но и големиот раст на трошоците.
Според Агенцијата за аудио и аудиовизуелни услуги, која неодамна ја објави својата анализа на ТВ пазарот во земјава, трошоците на МРТ во 2019 г. се зголемиле за речиси 50%, споредено со претходната 2018 година. Најмногу се зголемени трошоците во делот „заеднички трошоци“ и во „трошоци за вработените“.
„Зголемувањето на трошоците најмногу се должи на вредносното усогласување на радиодифузната такса, во износ од 703,07 милиони денари. Станува збор за исправка на вредноста на побарувањата по основ на ненаплатена радиодифузна такса. Зголемување имало и кај трошоците за вработените (за 28,59 милиони денари). Најмногу средства од оваа ставка биле потрошени за плати, односно 97,07% од вкупните трошоци за вработените“,
се вели во анализата на АВМУ.
Интересно е што додека трошоците за вработените пораснале, во исто време се намалил бројот на вработени. Во 2019 година МРТ, во просек, имала 773 вработени, споредено со 818 во 2018 година. Доколку, пак, се направи споредба со 2015 година, МРТ за пет години изгубила околу 15% од вработените.
Во извештајот на АВМУ, сепак, се подвлекува и дека МРТ требало да има поголеми приходи од дотации од Владата. Имено, согласно формулата според која се утврдува колку пари треба извршната власт да и префрли на МРТ во одредена година, таа сума за 2019 година требало да биде 18,2 милиони евра, а биле префрлени 3,7 милиони евра помалку.
МТВ троши колку сите приватни телевизии заедно
Финансискиот извештај на МРТ за работењето во 2019 година покажува дека јавниот сервис имал вкупни трошоци од 23,6 милиони евра. Ако се погледнат податоците за петте приватни ТВ-станици со национална терестријална концесија, излегува дека МРТ троши повеќе од сите нив заедно, што се случува за првпат.
А, токму трошоците на националните приватни телевизии најавуваат каква е состојбата во секторот. Од пет ТВ-станици, три ги намалиле трошоците, а две (Сител и Канал 5) ги зголемиле.
„Пазарот“ на реклами никако да порасне
На почетокот на 2019 година, во Македонија имало 53 комерцијални телевизии. Единствениот начин на кој тие можат да преживеат е едноставен – им требаат барем онолку пари од реклами колку што трошат за плати, програма, опрема и други расходи.
Но, пазарот на реклами и во минатата 2019 година е далеку од добар. Единствената позитивна статистика што може да се извлече од бројките е дека за првпат по пет години нема пад на приходите од реклами кај комерцијалните телевизии. Но, во исто време, не може да се каже дека има раст, бидејќи лани се остварени 22,12 милиони евра приходи од реклами споредено со 22,07 милиони во 2018 година, што е разлика од незначителни 50-ина илјади евра. Само за споредба, во 2015 година приходите на комерцијалните телевизии од реклами изнесуваа 26,7 милиони евра.
АЛФА најпрофитабилна приватна ТВ во 2019 година
Сепак, овие бројки не ја покажуваат целата слика, бидејќи значителен дел од приходите во 2019 година се од претседателските избори, што е, пред се, вонреден приход.
Кога е во прашање „големата петорка”, односно петте национални терестријални приватни телевизии, и понатаму останува големиот јаз меѓу радиодифузерите. Освен „Телма“, сите други ја завршиле годината со профит, но не може да се каже дека станува збор за значителни суми, освен изненадувачки, во случајот на ТВ Алфа.
Како што покажува графиконот подолу, Алсат ја завршил годината со плус од 137 илјади евра, Телма била во загуба од околу 360 илјади евра, Канал 5 има незначителна добивка од околу 25 илјади евра, Сител има 462 илјади евра добивка и Алфа близу 640 илјади евра плус.
И овие податоци се интересни, особено ако се „вкрстат“ со останатите резултати од работењето. Алфа, која има најголем профит, во исто време е и телевизијата која во оваа група има втори најниски приходи.
Телевизиите со се помалку вработени
Состојбата на пазарот, во крајна линија, го гледа секој гледач на домашните телевизиски канали. Ако нема пари од реклами, тогаш нема пари и за квалитетна програма. Но, сиромашниот пазар предизвикува и намалување на бројот на вработените во телевизиите.
Лани во петте приватни национални телевизии работеле вкупно 569 лица. Тоа е најнискиот број вработени во оваа група на медиуми во последните пет години.
