Во МНТ пристигнаа и бројни челници од Република Србија, како министерот за одбрана Братислав Гашиќ и министерот за култура Никола Селаковиќ. Од Црна Гора, присутен беше претседателот на Собранието, Андрија Мандиќ, а тука беше и претседателот на Република Српска, Милорад Додик
Најконтроверзен говор одржа Милорад Додик. Тој беше единствениот од присутните кој на бината се појави без листови и без подготвен говор. Иако на почетокот говореше за важноста на Свети Сава, кон средината на говорот се осврна на српскиот идентитет во Република Српска, велејќи дека тоа е држава и дека тие сакаат да живеат во своја држава, притоа не сакајќи да нанесат зло на никој друг. Зборувајќи за војната во Босна, кажа дека одредени лица како поранешниот претседател на САД, Џо Бајден, лажат оти српскиот народ извршил геноцид врз муслиманското население. Во однос на Европската Унија, Додик кажа дека иако тоа е стратешка цел за Србија, таа е лицемерна и тоа го докажала токму со примерот на Македонија
Македонскиот народен театар (МНТ) вечерва беше зборното место за централната прослава на празникот на Србите во Македонија – Свети Сава. Централната манифестација се одржа во 19 часот, а на настанот меѓу првите пристигна рускиот амбасадор во земјава, Сергеј Баздникин.
Гостите, барем оние поважните, беа пречекувани од вицепремиерот и министер за односи меѓу заедниците Иван Стоилковиќ, кој воедно беше и организатор на настанот.
Неколку минути подоцна во придружба на организаторот дојдоа и лидерот на опозициската СДСМ, Венко Филипче, како и поранешниот министер за внатрешни работи и сегашен пратеник Оливер Спасовски.
Во МНТ пристигнаа и бројни челници од Република Србија, како министерот за одбрана Братислав Гашиќ и министерот за култура Никола Селаковиќ. Од Црна Гора, присутен беше претседателот на Собранието, Андрија Мандиќ, а тука беше и претседателот на Република Српска, Милорад Додик.
Меѓу последните пристигнаа патријархот на Српската православна црква, Порфириј, и поглаварот на Македонската православна црква – архиепископ охридски и македонски, г.г. Стефан.
Последен од почесните присутни дојде премиерот Христијан Мицкоски.
Во преполната голема сала на МНТ, церемонијата започна со изведба на српската химна – „Боже правде“ и на македонската – „Денес над Македонија“, во изведба на српскиот воен оркестар и хор.
Веднаш по изведбата на двете национални химни, на сцена се качи организаторот на настанот и министер за односи помеѓу заедниците, Иван Стоилковиќ. Во неговиот говор тој се заблагодари за присуството на српскиот патријарх, додавајќи дека нивната осумнаесетгодишна работа на оваа манифестација е крунисана со неговото доаѓање во Скопје.
Дополнително, Стоилковиќ испрати порака на поддршка до претседателот на Република Србија, директно обраќајки му се на српскиот министер за одбрана Гашиќ.
„Господине Гашиќ, дозволете ми во името на Србите во Македонија да пренесам целосна и толку огромна поддршка до претседателот Вучиќ, да продолжи да носи мир и стабилност во регионот, а на некој начин мирот и стабилноста на Србија е предуслов за економскиот развој на Србија, а како таков економски развој, тој е погоден и за сите земји во регионот и таа политика мора да продолжи и понатаму“,
рече Стоилковиќ.
Веднаш по Стоилковиќ, на бината во МНТ зачекори српскиот патријарх Порфириј. Во петнаесетминутниот настап, говореше за важноста на личноста на Свети Сава во српската историја, за неговата борба за добивање автокефална Српска православна црква, како и за неговиот животен пат. Патријархот говореше и за важноста на единството помеѓу македонскиот и српскиот народ, за што кажа дека е огромен божји дар и благослов.
„Доживеавме денеска во овој благословен град, царско и чесно Скопје, кое поради значењето на овој дел од Балканот поетски се споредува и со Цариград, доживеавме да се собереме со државните лица на Македонија, Србија, Црна Гора, Република Српска, претставниците на српските организации, со најдрагите браќа и сестри скопјани и жителите на другите места и градови прославивме 850 години од раѓањето на Свети Сава“,
кажа патријархот Порфириј.
Порфириј се заблагодари за поканата и за тоа што токму прославата на 850-годишнината од раѓањето на Свети Сава ги собрала сите пријатели во Скопје и оти се моли Бог преку молитвата на Свети Сава да им помогне на српскиот и македонскиот народ.
Најконтроверзен говор оддржа претседателот на Република Српска, Милорад Додик. Тој беше единствениот од пристутните кој на бината се појави без спремен говор. Иако на почетокот говореше за важноста на Свети Сава, кон средината на говорот се осврна на српскиот идентитет во Република Српска, велејќи дека тоа е држава и дека тие сакаат да живеат во своја држава, притоа несакајќи да нанесат зло на никој друг. Зборувајќи за војната во Босна, кажа дека одредени лица како поранешниот претседател на САД, Џо Бајден лажат дека српскиот народ извршил геноцид врз муслиманското население.
„Нашата историја секогаш била на страната на победниците, чесни победи низ историјата. Српскиот народ, иако сакаат да му стават етикети од минатата граѓанска војна во Босна и Херцеговина, лажат кога зборуваат за геноцид или за било што друго. За жал се случи војна во која умираа сите, а лажеа кога говореа дека ние убивме 300 000 припадници на друг народ. На база на лаги кои тогаш ги пласираа Бајден и неговата администрација, тие направија конфликт со нас во Република Српска и не сакаат ниту денес да не пуштат да живееме на слобода“,
рече тој.
Додик, ситуацијата во Босна и Херцеговина ја спореди со војната во Украина, велејќи дека Русија на чело со Владимир Путин прават сè што е можно за да го заштитат руското малцинство во Украина и тоа во вистински момент и време, притоа велејќи дека жали што сепак мора да има настрадани во конфликтот, но оти Русија не смеела да дозволи НАТО да се постави во близина на Москва.
Во однос на Европската Унија, Додик кажа дека иако тоа е стратешка цел за Србија, таа е лицемерна, што докажала токму со примерот на Македонија.
„Ние го почитуваме изборот на Македонија и политичките насоки по кои се движи, но ние Србите, по бомбардирањето од страна на НАТО, не можеме да бидеме членки на НАТО, ниту Србија ниту Република Српска. Ние сме на европскиот пат, но гледаме дека таа Европа најмногу се посрамоти со Македонија која направи многу отстапки, а за возврат доби малку од Европа и мораме еден ден да застанеме и да размислиме дали овој пат треба да продолжи, бидејќи што ни дава Европа? Начин на живот, добро, но што остана од неа, од тие вредности? Дали Европа има лидер – нема. Дали има суровини – нема. Европа ја изгуби глобалната конкурентска способност и затоа треба да се свртиме кон себе, кон нашите најблиски и да ги градиме животите во мир и сигурност“,
рече Додик.
Македонскиот премиер Христијан Мицкоски, пак, направи паралела помеѓу Свети Климент и Свети Сава како основоположници на идентитетот на македонскиот и на српскиот народ со нивната визија за своите народи. Кажа и дека српската заедница во државата е составен дел од македонското општество и оти двете земји имаат длабоки историски врски кои не се само од политичка и економска, туку и од братска, културна и духовна природа.
„Соработката е пример како две соседни држави можат да соработуваат и да создаваат заедничка иднина. Европските интеграции кои се наши заеднички стремежи се важен сегмент во нашите односи. Веруваме дека македонско-српското пријателство ќе биде дополнителен мост кон европските вредности на демократија, владеење на правото и почит на човековите права“,
кажа Мицкоски.
На настанот од страна на друштвото на Срби во Македонија му беше доделена свечена повелба на српскиот министер за култра, Никола Селаковиќ.