Владини извори велат дека сега е важно ВМРО-ДПМНЕ да ги консолидира своите позиции по минатонеделната лидерска средба и се надеваат дека опозициската партија ќе „остане во процесот“ за успешно спроведување на уставните измени со кои Бугарите и деловите од други народи треба да бидат вклучени во Уставот
Димитар Ковачевски му дал неколку опции на Христијан Мицкоски кога му ја испратил поканата за лидерската средба која се одржа минатата недела, брифираат високи владини извори. Тие опции биле – да се сретнат сами во формат еден плус нула или, пак, со по еден или по двајца придружници, односно формат еден плус еден или еден плус два. Мицкоски ја избрал опцијата, да се видат насамо.
Тоа значи дека од средбата и од тоа што е кажано на неа остануваат само двајцата сведоци, кои имаат различни толкувања на тоа што точно се кажало. Но, различни се толкувањата и за кажаното на прес-конференциите по средбата, иако на нив посведочи целата јавност.
Ковачевски ја дава и премиерската фотелја
Од Владата денеска брифираа дека остануваат на ставот дека Мицкоски направил големо поместување во однос на своите претходни позиции – дека по никоја цена нема да прифати уставни измени за додавање на Бугарите. Фактот што опозицискиот лидер зборува за услови под кои би ги поддржал измените, за власта е јасен сигнал за промената на ставот. Впрочем, потсетуваат високи претставници на владејачката гарнитура, во не толку далечното минато опозицијата протестираше против т.н. француски предлог и тврдеше дека нема да го прифати под никаков услов, а пратениците потпишуваа изјави дека никогаш нема да гласаат „за“.
Независно дали ваквото толкување го дели и Мицкоски, од власта се многу јасни.
„Дијалогот за обединување треба да продолжи. Оставаме простор ВМРО-ДПМНЕ да го консолидира своето мислење. Гледаме професори имаат едни мислења, потпретседатели на партијата имаат различни ставови, некои потврди, некои помеки“,
брифираат од Владата.
Како што е веќе познато, СДСМ веќе направи работни групи по средбата Ковачевски-Мицкоски. Од власта ја оправдуваат ваквата одлука со фактот дека се појавиле поголем број прашања што треба да усогласат пред потенцијално продолжување на процесот.
Од власта не гледаат потреба од нова лидерска сè додека не се усогласат некои од тие отворени прашања. Ако тие прашања се решат, брифираат од Владата, дури и премиерот Ковачевски е подготвен да му ја понуди премиерската позиција на човек на опозицијата. Но, дополнија, ако тој човек е спремен да застане зад процесот, како што застанал Ковачевски кога ја потпишал иницијативата за уставните измени со кои бугарскиот народ ќе влезе во Уставот на РСМ.
Од власта велат и дека партијата СДСМ останува на позицијата да даде пет од своите 10 министерски места на ВМРО-ДПМНЕ. А на ВМРО-ДПМНЕ, велат од власта, би им останале и сите позиции кои би се ослободиле со напуштањето на Владата од страна на ДУИ и потенцијално другите партии на Албанците.
Гаранции од Германија и САД
Власта брифира и дека се преземени чекори за една од клучните точки на загриженост кај опозицијата и кај јавноста – дека евентуалните уставни измени и потенцијалните понатамошни бугарски барања би ги загрозиле македонскиот јазик и националниот идентитет.
Од Владата објаснија дека првата брана против такво нешто веќе постои, а тоа се заклучоците кои ги усвои македонското Собрание кога беше прифатена преговарачката рамка, а со кои се предвидува напуштање на преговорите за членство во ЕУ доколку се загрозат јазикот и идентитетот. Сега се најавува дека гаранции ќе дадат и важни западни земји.
Како што објави „360 степени“, в четврток таква резолуција ќе донесе Бундестагот.
Од Владата велат дека се очекува сличен чекор да повлече и „голема држава која не е од Европа“. Веројатно станува збор за Соединетите Американски Држави.
А што ако ВМРО-ДПМНЕ не влезе во разговори?
Власта не сака многу да размислува за песимистичките сценарија и се надева дека ВМРО-ДПМНЕ ќе го препознае стратегиски важниот и историски момент. Според претставници на Владата, има луѓе, и тоа особено во Брисел, кои мислат дека сега е моментот за потенцијално брза интеграција во ЕУ на земјите од Западен Балкан.
Па, сепак, ако опозицијата не се согласи да разговара по прашањето, од власта велат „ќе продолжат да разговараат со секој пратеник поединечно“.
„Низ разговори и дебата да се убедат пратениците во стратегискиот интерес. Вклучувајќи ги и пратениците од владејачката коалиција“,
велат владини извори.
Ако ниту тоа не успее, епилогот е јасен. Согласно преговарачката рамка и протоколот, Северна Македонија ќе го заврши скрининг-процесот со ЕУ, но ќе заглави на отворање на поглавјата. Бидејќи преземените обврски се јасни – не може да почне отворањето на поглавјата доколку дотогаш не стапат во сила уставните измени.
Предвремени избори, велат од власта, нема да има. Ќе се си одржат во редовниот термин – летото 2024 година.
До каде се уставните измени?
Еднаш веќе беше соопштено дека предлогот за уставни измени се испратени во Владата. Но, власта денеска информира дека тие сè уште се практично во Министерството за правда. Извршната власт го чека текстот во „следните денови“. А потоа Владата ќе ја испрати иницијативата за уставни измени до Собранието во „следните недели“. Колку време е „следните недели“, висок извор од Владата вели – можеби и до крајот на јуни.
Што и да се случи, од власта се децидни дека е добро што по првпат нема предавници и бранители. И потсетуваат – ова не е процес на еден човек, партија или коалиција, туку на целото општество.