Министерот за животна средина, Изет Меџити, вели дека со пари од државниот буџет ќе се покријат трошоците за соодветен третман и складирање на отпадот на депонијата во Кочани. А со парите, повторно ќе се депонира и отпадот од соседните општини
Советот на Општина Кочани минатата недела забрани на депонијата да се носи отпад од општините Виница, Зрновци и Чешиново-Облешево, спротивно на владината одлука од 2021. Одлуката беше донесена по тринеделните протести на кочанчани кои протестираа поради честото палење на депонијата и загадувањето на животната средина
Претходната недела Советот на Општина Кочани донесе одлука за забрана за депонирање на отпад од соседните општини, иако кочанската депонија е прогласена за регионална со одлука на Владата од 2021 година.
„Бидејќи никој не бара збор за оваа точка, ја ставам на гласање… кој е за? Констатирам дека оваа одлука е донесена“,
беше заклучокот на Советот на Општина Кочани.
Одлуката дојде по притисок на кочанчани кои три недели беа на барикади. Протестираа против лошото одржување и честото палење на депонијата што им го загадуваше воздухот.
Но, решениот проблем за Кочани сега е нов проблем за Виница, Чешиново-Облешево и Зрновци, кои немаат каде да го депонираат насобраниот отпад.
„Трошоците за депонијата ќе ги преземе Владата и мислам дека со тоа решение помалите три општини ќе се вратат на истата депонија“,
вели Изет Меџити, министер за животна средина.
Речиси еден месец, камионите на комуналното претпријатие во Општината Зрновци не ги прават редовните тури за собирање смет. Токму затоа, централното подрачје на селото, каде гравитираат најголем број од жителите, сега наликува на мини-депонија.
„Страшна работа, сабајле доаѓам да си купам леб, во паркот гледам дека е целиот растурен од кучиња, тоа вреќите што ги врзуваме, кантите се полни и нормално дека тоа што цел месец не се изнесува сметот и земаме и вреќи ама животинките тоа не бираат, мирисаат“,
вели граѓанин.
„Потполно депонија… јас ќе ти кажам отворено, како забранија во Кочани да не се носи ѓубре, се се претвори во депонија и нема што да се прави. Тоа е кај нас“,
вели друга граѓанин.
„Лошо е, депонијата сеа скоро ја затворија пред две недели, да е затворена 4-5 месеци ќе го загади целото село, еве тука има депонија, онаму има депонија, каде има контејнер, во нив има ѓубре а кучињата ги разнесуваат“,
посочи жител на Зрновци.
Градоначалникот на Зрновци, Борчо Коцев, е дециден – владината одлука која предвидува кочанската да биде регионална депонија мора да се почитува. Секоја отстапка, вели тој, значи директно загрозување на државниот проект за управување со отпад што пак ќе донесе последициза финансиските средства кои се обезбедени од Европската Унија,
„Досега проектот финансиски изнесуваоколу 70 милиони евра и ова е еденствен начин, со реализација и имплементација на овојпроект, не само во Истокот и за овиетри-четириопштини да се реши проблемот, туку низ цела држава. Ние сме правна држава. Локалната самоуправ атреба да ги почитува законите и одлуките што произлегуваат одВладата и одминистерствата“,
вели Борчо Коцев- градоначалник на Општина Зрновци.
Поширокиот план за кој говори Коцев има за крајна цел изградба на регионална депонија за депонирање и третман на отпад кај светиниколско Мечкуевци која ќе опслужува 18 општини. Тендерот ќе биде распишан веднаш по Нова година, а рокот за изградба е 18 месеци.
Како една од предфазите, кочанската депонија стана регионална за општините Кочани, Зрновци, Виница и Чешиново-Облешево. Овие локални власти, во меѓувреме, ги исчистија своите што диви, што легални депонии.
Сега, оставени без опција за управување со отпадот, градоначалникотна Зрновци вели дека на проблемот мора да му се пристапи внимателно.Сите еднострани одлуки, додава, може да ги нарушат односите меѓу жителите на соседните општини.
„ Кочанска Котлина е наша котлина, проблемот е на сите четири општини. Наше е во овој историски момент да го решиме деценискиот проблем што на еден начин се ставал под тепих и многу пасивно претходните локални и централни власти пријдувале на решение на овојпроблем“,
додава Коцев.
Една недела по изгласувањето на одлуката со која се забрани депонирање на отпад од соседните општини, повторно ја посетивме Виница.
Ако минатата недела речиси сите контејнери во градот беа преполни, сега дел од нив беа исчистени.
Разговаравме со виничани за тоадали општинските власти го собираат отпадот и ако да – каде се депонира кога виничката депонија е затворена, а кочанската не дозволува одлагање на смет од Виница.
„Сега се фрла негдека, гледам еден камион како шлепер горе дури со битолска регистрација. Од таму дали доаѓаат, јас не знам““,
„Тука не носат, Кочани не даваат, пред некој ден видов скопска регистрација на камиони што собираат смет поминаа тука полни, надоле отидоа, а каде отидоа немам поим“,
„Не е фер и не е добро, многу лошо е. Добро е што е ладно времето, да беше топло до сега колку болести ќе имаше… колку народ ќе беше болен од тоа“,
велат анкетираните граѓани.
Дека дел од сметот е собран ни потврди иградоначалникот на Виница. Вели, привремено набавиле два камиона со поголема кубикажа за еднократно собирање на сметот во централното градско подрачје. Но, сето тоа ќе биде залудно доколку продолжи блокадата во Кочани, оти во моментов тие камиони се паркирани во депото на комуналното претпријатие.
„Ние не отвораме нови депонии, не ги активираме старите, не носиме во Кочани. Ние располагаме со пет возила за комунален отпад, овие денови ангажиравме приватна фирма со свои возила, се со цел да го исчистиме градот. Пред се, централното градско подрачје и на периферијата од градот за да ја нема оваа лоша слика со полни контејнери“,
објаснува Миле Петков, градоначалник на Општина Виница.
Петков вели дека ја разбира загриженоста на кочанчани за несоодветно менаџирање на депонијата која постојано била палена од несовесни граѓани.Но,слично како неговиот колега од Зрновци, вели дека друго решение, освен следење на инструкциите од Владата – нема.
„Да бидам искрен, сум изненаден од одлуката на Советот на општина Кочани за оваа одлука која ја донесе едногласно без некоја аргументирана расправа или дебата за сериозноста на проектот за регионален систем со отпад. Мислам дека советниците потклекнаа под притисок на граѓаните и донесоа избрзана одлука без да мислат за последиците од оваа одлука“,
додава Петков.
Третата општина што доби забрана е Чешиново-Облешево. Иако се обидовме да добиеме изјава од директорот на комуналното претпријатие, во телефонски разговор ни кажа дека оваа тема е апсолвирана и оти сега чекаат Владата и Општината Кочани да изнајдат финално решение.
И покрај тоа, го посетивме селото Облешево. Ако минатата недела контејнерите беа празни, овој пат не дочека различна слика.
Доказ дека сега ѓубрето не се собира во Чешиново-Облешево се неколкуте полни контејнери кои се наоѓаат во селото. Дополнително, во разговор со одредени мештани ни беше укажано дека камионите на комуналното претпријатие не го собираат сметот ниту пред нивните дворови.
За став го побаравме и кочанскиот градоначалник. Не гледаше потреба да ни даде изјава. Кусо ни објасни дека деновиве оствариле средба со претставници од Министерството за животна средина и разговарале за потенцијални решенија. Не кажа дека дошле до решение.
Во минатонеделната изјава Љупчо Папазов остави простор кочанската повторно да биде регионална депонија, но под одредени услови.
“Ќе треба да се направат дополнителни работи. Во суштина се реализираа голем дел од барањата на штрајкувачите, односно на граѓаните на Општина Кочани по основ на нивните барања се реализирани. За конечно да можеме да ја спроведеме одлуката на Владата ќе ни треба поддршка во делот на третирањето на отпадот на дневна основа кој би доаѓал евентуално од соседните општини“,
рече Папазов.
Работите што ги направи Општината на кочанската депонија се – поставување видео надзор, поставување ограда и чуварска служба.
Па, побаравме став од Министерството за животна средина – дали ќе постапат по барањата на Општина Кочани? Но и како го коментираат фактот што кочанскиот совет практично поништи одука на извршната власт.
„Трошоците за депонијата ќе ги преземе Владата и мислам дека со тоа решение помалите три општини ќе се вратат на истата депонија.
–Ќе има ли реперкусии за Советот за одлуката?
Ние не сакаме, не е наша цел да се судриме или да има реперкусии, туку сакаме да ги решиме проблемите на граѓаните.“
вели Меџити.
Кога ќе се случи сето ова, министерот Меџити не кажа. Може само да се претпостави дека ќе се чека избор на фирма што ќе ја менаџира кочанската депонија, како што одлучи советот на општината.
Кое е и да е сценариото, Виница, Зрновци и Чешиново-Облешево немаат ниту време, а ни нерви, за долго чекање.