Говорејќи на оваа тема во интервју за ТВ Франс 24 на англиски јазик, вицепремиерот и министер за транспорт на земјава вели оти не смета дека Софија тоа го прави намерно, но според него, тоа што „се слепи“ во однос на нивните барања за нашиот национален идентитет ѝ служат на оваа кауза
Со амандманите што бугарските европратеници сакаат да ги протуркаат во извештајот за напредокот на земјава во Европскиот парламент, Софија ја открива суштината на проблемот што го има со Македонија. Односно, Бугарија го користи своето членство во Европската Унија за да врши притисок врз земјава со цел нашата историја во однос на националниот идентитет, културата и јазикот да се читаат низ диоптријата на Софија, што не би требало да се прави во 21. век, вели вицепремиерот и министер за транспрот во интервју за ТВ Франс 24 (France 24) на англиски јазик, направено за време на неговата неодамнешна посета на Франција.
Прашањето за спорот со Бугарија, ветото што го имаме од Бугарија на нашиот пат кон ЕУ, барањето за уставни измени и извештајот на известувачот за С Македонија во ЕП, Томас Вајц, кој помина во Комисијата за надворешни работи на ЕП (АФЕТ) без придавката „модерен“ пред „македонски јазик“, но допрва треба да се гласа на пленарната седница на парламентот што треба да се одржи од 7 до 10 јули, каде сè уште постои опасноста од ваквите амандмани, се главните теми во интервјуто објавено вчера.
Според Николоски, ситуацијата со Бугарија во својата суштина е многу поинаква, од чисто билатералните односи меѓу Скопје и Софија.
Елаборирајќи го ваквиот свој став, вицепремиерот вели дека тој се заснова на три столба, од кои првиот е тоа што претходната влада на СДСМ во 2022 година одлучила да потпише договор со Бугарија, за кој сегашната, предводена од ВМРО-ДПМНЕ, смета дека е многу лош.
„Прифатија уставни измени без да имаат мнозинство во земјата. Вториот столб се нашите реформи каде ако се погледне Планот за раст на ЕУ, ние ги имаме најдобрите перформанси од сите земји во регионот на Западен Балкан. И многу сме горди на тоа, не поради ЕУ, туку поради самите нас, бидејќи тоа е добро за земјата“,
вели Николоски.
Третиот столб, вели Николоски, е поврзан со реалноста, односно она што произлегло од дискусијата за извештајот за земјава во Комисијата за надворешни работи на Европскиот парламент (АФЕТ), а која произлегува суштината на проблемот со Бугарија, која според вицепремиерот го користи својот статус на земја членка на ЕУ за да го блокира нашиот пат кон членство во Унијата.
„Практично, Бугарите покажаа дека не се работи за уставните измени и внесување на луѓе со бугарско потекло во нашиот Устав, туку дека проблемот е многу подлабок. Тие ги оспоруваат нашиот јазик, нашата култура и нашиот национален идентитет. Тие велат дека наместо ‘македонски јазик’ треба да биде напишано ‘модерен македонски јазик’, што значи дека јазикот е створен можеби минатата година. Или, наместо суверена македонска нација со многувековно наследство да биде напишано ‘модерна’ или ‘сегашна’ (present) македонска нација, што во 21. век едноставно не можете да го правите. Но тоа е суштината на проблемот, односно дека Бугарија го користи своето членство во Европската Унија за да врши притисок врз нас со цел да се чита историјата во однос на самоопределувањето, културата и јазикот низ нивната диоптрија, што не би требало да се прави во 21. век“,
вели вицепремиерот и министер за транспорт во интервјуто.
Во овој контекст, тој ги споменува и пресудите на Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП) во Стразбур во однос на македонското малцинство во Бугарија, што нашиот сосед, како што вели, не ги спроведува.
„Од една страна не го почитувате тоа што го вели европскиот суд, а од друга страна ја злоупотребувате својата позиција за да го блокирате соседот“,
вели Николоски.
Инаку, вицепремиерот ова го кажа откако претходно беше прашан, колку се лоши сега односите со Бугарија, а неговиот домаќин потсети и дека пред неколку месеци одредени бугарски политичари бараа оставка од него.
„Да, многу е невообичаено кога влада на странска земја и кажува на владата на една земја кои треба да бидат членови на таа влада. И точно е дека поранешниот премиер на Бугарија, Бојко Борисов, кој е сè уште најпопуларен политичар таму и лидер на најголемата политичка партија, побара јас да си дадам оставка доколку, како што рече, Македонија сака подобри односи со Бугарија. Јас реплицирав тогаш, и ако погледнеме денес, јас не си дадов оставка, уште сум тука, а тој не е премиер, што мислам дека е добра лекција за тоа дека треба да си ги гледате работите дома кога се занимавате со политика, а не со вашите соседи“,
кажа Николоски.
На забелешка на новинарот дека притисок врз земјава доаѓа и од Европската Унија, бидејќи Европскиот парламент во извештајот нотира загрижувачки трендови во однос на корупцијата на високо ниво и ниска доверба во судството, коментарот на Николоски е дека целосно се согласува со наведеното, но посочува дека тоа се наследени проблеми кои актуелната влада се обидува да ги реши со обемни реформи, кои треба да ја сменат не само перцепцијата, туку и реалноста.
„Актуелната влада беше избрана пред една година и најголем предизвик е судството. Јавната доверба во судството е само два проценти и не сме задоволни со работата на судството и обвинителството, јавно зборуваме за тоа и во моментов спроведуваме големи реформи за да го промениме ова затоа што не е само перцепцијата која што треба да се промени туку реалноста. Што се однесува до довербата, таа оди рака под рака со реформите, така што овде сме на иста линија со Европската Унија. На реформите работиме заедно, има голема експертиза која доаѓа од Европската комисија што ја користиме за ова и сме благодарни за тоа“,
вели вицепремиерот и министер за транспорт.
Во однос на прашањето околку поддршката што граѓаните на С Македонија ја даваат за членство на земјата во ЕУ и колку актуелната статус-кво систуација може да се одрази врз неа, Николоски рече дека таа останува висока и оти ние сме уникатен случај, бидејчи од една страна 25 години сме во чекалната, а од друга страна поддршката на јавноста останува многу висока.
Во контекст на ова, Николоски беше прашан колку е реална оценката на македонскиот шеф на дипломатијата, Тимчо Муцунски кој со синтагмата „вооружување на руската пропаганда“ неодамна илустративно сакаше да каже дека ако ваквото статус-кво остане Брисел може да го изгуби влијанието во С Македонија од што корист ќе имаат други сили.
Тука Николоски повторно се наврати на Бугарија, велејќи дека нејзината блокада на македонските евроинтеграции и одат во прилог на Русија.
„Она што го прави Бугарија во моментов и оди во прилог на Русија, не мислам дека тоа го прават намерно, но мислам дека со тоа што се слепи во однос на нивните барања за нашиот национален идентитет тие и служат на оваа кауза. Од друга страна, големо мнозинство од луѓето го поддржуваат членството во Европската Унија, како што голем број дава поддршка за нашето членство во НАТО. Ние сме земја членка на НАТО и сме земја со највисока поддршка на тоа членство, што мислам дека е многу важно. Имаме договор за стратешко партнерство со Соединетите Американски Држави, сега потпишавме со Обединетото кралство што јасно говори каде сме и што сакаме да постигнеме во однос на стратешката ориентација на земјата“,
вели Николоски.