Кај градовите со помали можности за здравствена заштита нема лекари ниту, пак, служба за медицина на трудот, а недостасуваат и болнички постели
И кај градовите кои се во првата петорка има проблеми со малиот број расположливи болнички кревети и мал број здравствени работници во специјалистичко-консултативна дејност во секундарна здравствена заштита
Скопје, Битола и Штип се градовите кои имаат подобри можности за здравствена заштита од 30-те града во земјава, додека најмалку можности за соодветна здравствена заштита имаат жителите на Крушево и тоа неколкукратно помали отколку во кој било друг град во земјава, покажува истражувањето на Центарот за граѓански комуникации (ЦГК).
Во горниот дел од листата, според истражувањето, се наоѓаат уште осум други града, од кои освен Виница, сите, исто така, се големи градови, и тоа Кавадарци, Велес, Тетово, Прилеп, Куманово, Струмица и Струга.
Покрај Крушево, со многу мали можности за соодветна здравствена заштита се и жителите на Крива Паланка, Валандово, Македонски Брод и Кратово.
Другите градови се во средина на листата и генерално, станува збор за помали градови, иако има и неколку поголеми како Гостивар, Охрид, Кичево, Кочани и Гевгелија.
Петте најдобри града – проблеми има и кај нив
Главниот град во земјава е прв според вкупно освоените бодови за степенот на здравствена заштита што им е на располагање на неговите жители. Првото место на Скопје, главно, се должи на тоа што во поширокиот Скопски Регион ги има сите видови и степени на здравствени установи, што не е случај со повеќето од другите градови во земјава. Сепак, главен недостиг на Скопје во смисла на можностите за здравствена заштита е што има голем број жители, поради што и некои од индикаторите кои се сведуваат по жител имаат помала вредност, се наведува во истражувањето.
Со неколку поени помалку од Скопје, на второто место е Битола каде што има широка мрежа на здравствени установи, но и добра кадровска екипираност со лекари, специјалисти, стоматолози и фармацевти.
Најдобро рангираниот град во Источна Македонија, Штип е на третото место со широка мрежа на здравствени установи, освен во примарната заштита и медицински единици на село. Градот стои добро според расположливоста за граѓаните на пунктовите за заштита на деца, младина, жени и за медицина на трудот.
Кавадарци, како најмал град во петорката кои имаат подобри можности за здравствена заштита, истражувањето на ЦГК покажува дека има добра екипираност со медицински персонал и расположливост со здравствени установи за заштита на деца, младина, жени и медицина на трудот, но и со соодветни пунктови на село. Но, еден од негативните фактори е малиот број на расположливи болнички кревети.
Со мал број болнички кревети, според бројот на жители, е и Велес. Градот, покажува истражувањето, има добра мрежа на здравствени установи, освен пунктови на село. Исто така, има добра екипираност со лекари и специјалисти, но мал број на здравствени работници во специјалистичко-консултативна дејност во секундарна здравствена заштита.
Градовите од долниот дел на листата немаат лекари и болнички постели
Кај градовите, пак, со помали можности за здравствена заштита нема лекари, ниту служба за медицина на трудот, а недостасуваат и болнички постели.
Крушево, покажало истражувањето, е убедливо на последното место според ова рангирање на градовите според можностите за здравствена заштита, а направено врз основа на 22 индикатори кои се однесуваат на медицинските капацитети (човечки и просторни) кои им стојат на располагање на жителите на секој град. Во Крушево има најмалку лекари според бројот на жители, нема болнички постели, ниту пак служби за заштита на претшколски и школски деца и младина, жени и медицина на труд.
На претпоследно место на листата на ЦГК е Крива Паланка, каде иако има служби за претшколски и школски деца и младина, нема лекари, а нема ниту служба за медицина на трудот. Во Крива Паланка еден лекар и специјалист покриваат многу повеќе жители отколку во другите градови. Во овој град на секои илјада жители има само по една болничка постела.
Пред Крива Паланка се Валандово и Македонски Брод кои според можностите за здравствена заштита на населението имаат ист број поени. Македонски Брод нема служба за школски деца и младина, како и за жени. Двата града немаат служба за медицина на трудот, а од друга страна, стојат добро според бројот на лекари и специјалисти во однос на бројот на жители.
Три града немаат гинеколог
Од ЦГК наведуваат неколку примери со кои се илустрираат состојбите и разликите помеѓу градовите, а со цел да поттикнат натамошни истражувања, анализи и унапредување на состојбите.
Еден од индикаторите со големи разлики меѓу градовите е број на деца на една служба за здравствена заштита на деца од 0 до 6 години. Овде најдобро стои Виница каде на 129 деца има една ваква служба или педијатриска амбуланта. Спротивно, најлошо стојат Охрид, Прилеп и Скопје каде една ваква служба има на повеќе од 3 000 деца на оваа возраст. Шест градови имаат ваква служба, но во неа нема лекари и мораат да патуваат во други градови за ваква услуга.
Слична е и состојбата со број на жени на една служба за здравствена заштита на жени. Најдобро стои Берово со 1 388 жени на една ваква служба, додека најлоша е состојбата во Прилеп каде една ваква служба „покрива“ дури 36 000 жени. Три градови воопшто немаат ваква служба, односно гинеколог.
Еден од најзначајните параметри за можностите за здравствена заштита е бројот на жители на една матична ординација, односно на една служба за општа медицина. Овде, најдобро стојат три градови – Делчево, Кавадарци и Берово – во сите по околу 1 100 жители на една ваква служба. Спротивно, најлошо стојат Гостивар и Кичево со два и пол пати полош „скор“, односно Гостивар со околу 3 000 жители на една матична служба и Кичево со повеќе од 2 700 жители на една ваква служба.
Кога станува збор за број на здравствени работници (главно медицински сестри) на еден лекар во секундарната здравствена заштита, најдобро стои Македонски Брод со три здравствени работници по лекар, додека најлошо стои Виница само со 0,7 сестри на еден лекар. Стандардот во оваа област е две сестри на еден лекар во секундарната здравствена заштита.
Сите податоци, велат од ЦГК, се однесуваат за 2021 година како последна година за која има расположливи и обработени податоци. Оттаму велат дека 30-те градови се всушност здравствени региони, поради што опфаќаат поголем број жители отколку самите градови.
Истражувањето, како што информираат од Центарот за граѓански комуникации, кое вклучува 22 индикатори, ги зема предвид човечките и просторните медицински капацитети што им стојат на располагање на жителите на овие региони како што се болници, здравствени домови, служби за заштита на жени, претшколски и школски деца, лекарски, специјалистички и друг здравствен кадар, но и општата и стапката на смртност на доенчиња.