Најголем дел од националните телевизии и весници ја следат владината линија за време на тензиите во Србија прикажувајќи ги студентите, активистите и новинарите како „терористи“ и „платеници“ со цел да се дестабилизира државата, но не и Н1 – пишува ОЦЦРП
Меѓународниот проект за известување за организиран криминал и корупција (ОЦЦРП), објави сторија во која ги анализира промените во раководните структури на групациите кои стојат зад критичките медиуми во Србија.
Во сторијата ОЦЦРП пишува дека Србија девет месеци живее во атмосфера на политички тензии, каде што илјадници граѓани излегуваат на улиците протестирајќи против корупцијата и авторитарното владеење на претседателот Александар Вучиќ, како и тоа дека судирите со полицијата и провладините групи станаа секојдневие, а медиумскиот простор е остро поделен.
Најголем дел од националните телевизии и весници ја следат владината линија прикажувајќи ги студентите, активистите и новинарите како „терористи“ и „платеници“ со цел да се дестабилизира државата.
Но, во тој медиумски мрак опстојува и работи една од највлијателните телевизии Н1, дел од „Јунајтед Медиа“, која редовно известува за протестите, истражува случаи на корупција и обезбедува простор за опозициски и критички ставови. Токму таа независна линија, според новите истражувања на ОЦЦРП, е под сериозна закана.
Протечени информации: договори зад затворени врати
Новинарската мрежа ОЦЦРП дошла до интерни документи и преписки што покажуваат дека новиот извршен директор на „Јунајтед груп“, Стен Милер, во последните месеци имал средби со Владимир Лучиќ – директор на „Телеком Србија“ и близок човек на претседателот Вучиќ. Според информациите, Милер наводно ветил кадровски промени во „Јунајтед медиа“, вклучително и отстранување на Александра Суботиќ, директорка која повеќе од една деценија ја брани уредничката независност.
Ваквите разговори доаѓаат во период кога на медиумската сцена се случуваат крупни трансакции. „Јунајтед груп“ веќе продаде дел од своите телекомуникациски компании, а „Телеком Србија“ вложи над 650 милиони евра за спортски права и купување нови медиуми.
Иако ОЦЦРП нема директен доказ дека Вучиќ лично наложил промени во Н1, неговите јавни изјави на провладините телевизии оставаат малку сомнеж дека бил запознаен со плановите.
Деманти и контраобвинувања
Официјален Белград тврди дека претседателот нема никаква улога во медиумските кадровски решенија.
„Вучиќ не се меша во уредувачката политика на медиумите“,
се наведува во одговорот на неговиот кабинет до ОЦЦРП.
Лучиќ, пак, негира дека разговарал за отпуштања тврдејќи дека средбите со Милер се однесувале на технички прашања. Тој ја опишува својата соработка со претседателот како „строго професионална и институционална“.
Сепак, самата Суботиќ јавно предупреди дека разговори од ваков тип со конкурентска компанија се неприфатливи и дека тие ја откриваат суштинската цел: поткопување на медиумската слобода.
„Н1 е симбол на јавен интерес и еден од ретките канали што работи независно од политичките и економските центри на моќ“,
порача таа.
Пазарна битка со политички последици
„Телеком Србија“ последниве години води агресивна стратегија на проширување – купува и отвора медиуми блиски до власта, како „Еуроњуз Србија“, „Њузмакс Балканс“ и други. Со тоа компанијата стана еден од најголемите огласувачи во земјата и ја зацврсти својата позиција како клучен играч во медиумската сфера.
Овој развој, според аналитичарите, не е само економска битка туку и политичка. Преку сопственички и уредувачки влијанија, државата концентрира сè повеќе медиуми под своја контрола, оставајќи малку простор за навистина независно новинарство.
Од другата страна, „Јунајтед груп“ влезе во турбулентен период по промени во сопственичката структура. Основачот Драган Шолак беше отстранет, а против мнозинскиот сопственик „Би-Си Партнери“ покрена судска постапка за неплатен бонус од 200 милиони евра.
Внатрешна неизвесност и загриженост
Протечените електронски пораки, според ОЦЦРП, покажуваат дека и вработените во „Јунајтед Медиа“ чувствуваат несигурност. Регионалните менаџери и уредници предупредуваат дека неизвесноста околу идната стратегија, придружена со шпекулации за нови политички усогласувања, е дестабилизирачка за целиот персонал.
„Континуираната неизвесност во врска со нашата стратегиска насока – придружена со шпекулациите за нови политички усогласувања или можно затворање на медиуми кои служеа на јавниот интерес повеќе од една деценија – е длабоко дестабилизирачка за нашите вработени“,
напишале Суботиќ и другите директори во електронска порака до „Би-Си Партнери“.
Суботиќ никогаш не добила суштински одговор.
На прашањето зошто Н1 и другите медиуми на „Јунајтед медиа“ се важни и зошто таа самата е под притисок, Суботиќ посочува на нивната уредничка независност. Н1, вели таа, е „симбол на јавен интерес – еден од ретките канали што работи независно од политичките и економските центри на моќ“.