Генералниот секретар на НАТО, во изјава за новинарите пред денешниот министерски состанок на земјите членки на Алијансата во Брисел, рече оти е важно да се изедначат трошоците на европските членки и Канада со издвојувањата што од својот буџет ги прават САД за оваа намена
Според американскиот секретар за одбрана, одвојување пет проценти од БДП за одбраната е цел што мора да ја постигнат сите членки на Алијансата, за да може да се одговори на заканите со кои се соочува НАТО во современиот свет
Ова ќе биде важен состанок на министрите за одбрана и денеска е клучен ден затоа што ќе одлучуваме за зајакнување на капацитетите, што е од голема важност за тоа како ќе ги трошиме парите за одбрана во следните години. Ова утрово го изјави генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, при пристигнувањето во седиштето на Алијансата во Брисел на состанокот на министрите за одбрана на земјите членки.
На состанокот, за кој Руте рече дека е последен пред Самитот на Алијансата во Хаг и кој, како што рече, со нетрпение го очекува, учествува министерот за одбрана на С Македонија, Владо Мисајловски.
„Моите предвидувања се дека ќе постигнеме договор за целите за зајакнување на капацитетите. Секако ќе разговараме и за многу други прашања, но ова е клучно во пресрет на Самитот во Хаг, за да бидеме сигурни дека во Хаг ќе се договориме за поголеми трошоци, за поголемо производство и секако за нашата поддршка за Украина“,
рече Руте во изјава за новинарите.
Прашан дали може да соопшти повеќе детали за овие цели, генералниот секретар на НАТО рече дека тие треба да му овозможат на НАТО да биде способен да се одбрани во случај да биде нападнат, но и да не биде нападнат поради способноста да се одбрани.
„Ако сте подготвени за војна, тогаш нема да бидете нападнати“,
појасни Руте.
За да се постигне тоа, како што посочи тој, потребно е значително зголемување на трошоците за одбрана од страна на сите земји членки на Алијансата. Ова значи дека мора да се инвестира во противвоздушната одбрана, во ракети со голем дострел, во маневарските способности на копнените сили и во командните системи, за што, додаде Руте, се потребни огромни инвестиции на целата територија на Алијансата.
Во таа насока, генералниот секретар на НАТО додаде оти е важно да се изедначат трошоците на европските членки на НАТО и Канада со издвојувањата што од својот буџет ги прават САД за оваа намена.
„Ако сакаме фер Алијанса, сите сојузници мора да трошат подеднакво“,
кажа Руте.
Во врска со идејата за постепено зголемување на трошоците за одбраната до ниво од пет отсто од БДП до 2032 година, Руте рече дека тоа е само предлог за кој ќе се дебатира во следните недели.
„Тоа е добро, затоа што во крајна линија ова е демократска Алијанса и мора да донесеме одлука со консензус. Ќе ги изнесам моите предлози за одбранбените трошоци и за новиот план и попладнево ќе ве информирам што ќе се договориме“,
рече тој.
Како што истакна, целта на сите овие планови и инвестиции е не се само да се троши повеќе, туку да се зајакне Алијансата за да биде способна да се брани не само сега, туку и во наредните години.
Пред почетокот на состанокот, генералниот секретар на НАТО одржа кратка прес-конференција со американскиот секретар за одбрана Пит Хегсет, кој, исто така, рече дека Алијансата мора да направи сè за да ги зајакне своите капацитети за одвраќање, притоа посочувајќи дека тоа не може да биде одговорност само на САД.
„САД се горди што можат да бидат тука и да стојат покрај своите сојузници, но пораката е јасна, дека одвраќањето и одбраната преку зајакнување на капацитетите не можат и нема да бидат обезбедени само од САД“,
рече Хегсет, додавајќи дека САД веќе направиле чекор напред во зајакнувањето на капацитетите, но дека тоа треба да го сторат и европските сојузници.
И Хегсет, како и Руте, посочи дека е важно што на денешниот министерски состанок ќе се говори за капацитетите на Алијансата затоа што, како што кажа, треба да се знае на што се трошат парите за одбрана.
Според него, одвојување на пет проценти од БДП за одбраната е цел што мора да ја постигнат сите членки на Алијансата, за да може да се одговори на заканите со кои се соочува НАТО во современиот свет.
„Целта поради која сум јас тука е да бидеме сигурни дека сите земји од НАТО сфаќаат дека сите треба да трошат на ниво од пет отсто“,
рече секретарот за одбрана на САД.
Нагласувајќи ја посветеноста на САД на НАТО, Хегсет истакна дека ако некој направил нешто за обнова на НАТО, тоа е, како што кажа, американскиот претседател Доналд Трамп со неговите заложби за поголеми одбранбени трошоци.
„Уште во текот на неговиот прв (претседателски) мандат, тој рече, не може само слободно да користите, туку мора и да трошите повеќе и да бидете посветени. Европските земји направија чекор напред, но сега имаме нови поставени цели“,
додаде американскиот секретар за одбрана.
Инаку, како што потсети Руте претходно во изјавата за новинарите, на денешниот состанок во форма на работен ручек ќе се одржи и неформално заседание на Советот НАТО–Украина, на кое ќе учествуваат и украинскиот министер за одбрана Рустем Умеров и високата претставничка на Европската Унија за надворешна и безбедносна политика Каја Калас.
За потсетување, темата за зголемување на трошоците за одбрана била и една од темите на средбата на американскиот државен секретар Марко Рубио со македонскиот министер за надворешни работи и за надворешна трговија Тимчо Муцунски за време на неговата неодамнешна посета на Вашингтон.
Како што соопшти Стејт департментот на 29 мај, државниот секретар на САД, Марко Рубио, побарал од Муцунски буџетот на одбраната на земјава да порасне на пет отсто од БДП.
„На средбата е нагласена силната врска меѓу Соединетите Американски Држави и Северна Македонија и се истакнати заедничките интереси за регионалната стабилност, економската соработка и НАТО. Ги истражија можностите за проширување на економската соработка, вклучително трговијата и инвестициите. Секретарот ја нагласи потребата сојузниците на НАТО да поддржат и да остварат пет проценти одбранбени трошоци“,
беше наведено во соопштението од Стејт департментот.