Геолозите класифицираат само 30 од милиони езера во светот, вклучувајќи ги Охридското и Преспанското, како „антички“ – дефинирани од некои истражувачи како опстојување на повеќе од еден циклус на ледено доба (најмалку 130 000 години)
Инструментот на НАСА Imager-2 (OLI-2) на Landsat 9 направи снимка на двете наши најголеми езера – Охридското и Преспанското, на кои доминира природната боја.
Во текстот објавен на сајтот на Земјината опсерваторија насловен како „Пар антички езера“ се вели дека сликата е направена на 19 август 2022 година.
„Охридското и Преспанското Езеро, две од најстарите езера во Европа, се наоѓаат во планинска област долж границите на Северна Македонија, Албанија и Грција. Езерата опстојуваат најмалку еден милион години, а можеби и подолго. Охридското е поголемото и подлабоко од двете, со средна длабочина од 155 метри (509 стапки), додека Преспанското има средна длабочина од 14 метри (45 стапки). Својата долговечност езерата ја должат на одржливата тектонска активност што предизвикува земјиштето под нив да потоне, создавајќи грабени или ниски долини опкружени со раседи. Ова тековно тонење на долините го спречува создавањето на седименти и растителниот свет и претворање на езерата во мочуришта со текот на времето, како што се случува со повеќето езера по неколку илјади години“,
се вели во тектот.
НАСА потсетува дека повеќето од милионите езера во светот се стари помалку од 18 000 години и настанале кога глечерите се стопиле на крајот од последното ледено доба. Геолозите класифицираат само 30 езера, вклучувајќи ги Охридското и Преспанското, како „антички“ – дефинирани од некои истражувачи како опстојување на повеќе од еден циклус на ледено доба (најмалку 130 000 години). Геолозите мислат дека околу 20 езера на Земјата, главно пронајдени во грабени, опстојуваат повеќе од еден милион години.
Во објаснувањето на нашите две езера, уште се наведува дека најголем дел од водата во Охридското Езеро доаѓа од подводни извори, но околу 20 проценти од неа се спушта од повисоката надморска височина во Преспанското преку подземните карстни канали.
„Додека нивото на водата се задржува релативно стабилно на Охридското Езеро во последните децении, Преспанското доживеа значителен пад и во површината и во обемот. Во една неодамнешна студија, базирана на речиси четири децении набљудувања на Landsat, научниците објавија дека Преспанското Езеро изгубило седум отсто од својата површина и половина од својот волумен помеѓу 1984 и 2020 година, најверојатно поради зголеменото повлекување вода за земјоделството“,
се наведува во текстот.
За водата на Охридското Езеро се објаснува дека е со ниски хранливи материи и со висока содржина на кислород која одржува повеќе од 1 200 видови растенија и животни, што му дава на езерото една од највисоките концентрации на биодиверзитет во светот. Долговечноста на Охридското Езеро, се вели, овозможи еволуција на 200 видови кои ги нема никаде на друго место, вклучувајќи необични полжави, патки и пастрмка. Езерото е светско наследство на УНЕСКО, а понекогаш се нарекува и европски Галапагос или музеј на живи фосили поради неговата извонредна биолошка разновидност, потсетува НАСА.
„Езерата не се единствените локални карактеристики значајни по нивната возраст. Охрид, најголемиот град на езерото, е една од најстарите човечки населби во Европа. Го има најстариот словенски манастир и повеќе од 800 икони во византиски стил создадени помеѓу 11 и 14 век. Во 2010 година, научниците од Меѓународната астрономска унија го дадоа името Охрид на езерото на Титан, месечина што се врти околу Сатурн“,
се наведува во текстот.
Сликата на Земјината опсерваторија на НАСА е направена од Лорен Дофин, користејќи податоци на Landsat од Геолошкиот институт на САД.