„ДКСК изврши увид во сертификатот и формално-правно условот е исполнет, односно, поднесен е документ што ги задоволува барањата. Во врска со сомневањето за автентичноста, ДКСК нема овластување да проверува и утврдува автентичност на документите кои бараат експертиза надвор од нашите надлежности. Евентуалната невалидност на документот би требало да ја докажува Јавното обвинителство на РСМ каде што има кривична пријава. Документот важи сè додека не е докажано спротивно од надлежен орган“, рече антикорупционерката Цвета Ристовска која реферираше за предметот против Христовски
Директорот на Агенцијата за национална безбедност, Бојaн Христовски, на функцијата, според Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК), е именуван согласно законските услови.
Антикорупционерите на денешната седница со мнозинство гласови одлучија да ја запрат, да ја затворат и архивираат постапката по иницијативите со кои се спореше именувањето на Бојан Христовски.
Комисијата се прогласи за ненадлежна да одлучува, односно да врши директна експертиза на ТОЕФЛ-сертификатот на Христовски за познавање на англискиот јазик, како и за дипломата од Економскиот факултет при Универзитетот за туризам и менаџмент во Скопје, а кои предизвикаа најголемо внимание во јавноста, особено сертификатот издаден во Пловдив, Бугарија.
Предметот на седница го реферираше антикорупционерката Цвета Ристова. На почетокот таа кажа дека првата пријава за сомнежи дека Христовски незаконски е поставен на функцијата стигнала на 22 октомври, односно шест дена по неговото именување. Дополнително, по неа пристигнале уште осум.
Сомневања за спроведувањето на безбедносната проверка за пристап до информации од доверлив карактер, валидноста на уверенијата и дипломите за стекнато образование, работното искуство, членството во политичка партија и валидноста на сертификатот за познавање англиски јазик на Христовски биле дел од содржината на претставките поднесени до Антикорупциска, по која таа отвори предмет.
Антикорупционерите со пет гласа „за“ констатираа дека нема основ за постапување по основ на судир на интереси и корупција при именувањето на Христовски и дека тој ги исполнува условите за вршење на функцијата.
Наведувајќи ги секој од условите за именување на директор, пропишани во членот 10 од Законот за Агенцијата за национална безбедност, Ристова образложи дека на нивно барање од надлежните институтиции им биле доставени податоци за државјанството, уверение за завршени студии за високо образование седми степен, одлука за одбрана на магистерски труд, уверение за испити положени од прв циклус, доказ за работно искуство, доказ за познавање на англиски јазик како и изјави во однос дека нема забрани за вршење професија, ниту привремена мерка за вршење дејност, како и изјава дека не е член на политичка партија и дека не му е утврдено постоење судир на интереси.
Во однос на дипломата на Хритовски, Ристова во образложението наведе:
„Врз основа на сомнежите за валидноста на приложените документи, ДКСК постапувајќи по своите надлежности побара вонреден инспекциски надзор од Државниот просветен инспекторат во наведениот факултет со цел проверка на приложените уверенија и дипломи за стекнати 240, односно 180 кредити. Државниот просветен инспекторат постапи и достави допис во кој се констатира дека нема неправилност во работењето на Универзитетот, односно приложените уверенија и дипломи се издадени во согласност со законски прописи. Истакнуваме дека Антикорупциската комисија нема надлежност за спроведување директна експертиза или анализа на академските документи и нивната валидност. Таквите проверки се во надлежност на Државниот просветен инспекторат, кој ја потврдува валидноста на документацијата (дипломата и уверението за 240 кредити од Економски факултет н.з). Формално и материјално-правно, со ваквото потврдување од Државниот просветен инспекторат, апликантот го задоволува условот од членот 10 став 1 точка 3 од Законот за АНБ“,
наведе членката на Антикорупциска.
Според нејзиното образложение и ТОЕФЛ-сертификатот за познавање англиски јазик, кој Христовски го добил во Пловдив, Бугарија, формално-правно ги ислолнува условите за јазична компетенција. Сомневањата за неговата валидност, како што кажа, не е се во надлежност на Државната комисија за спречување на корупцијата, бидејќи како и во случајот со дипломата за образование, таа не може да врши експертиза. Тоа, како што кажа, е во рамките на надлежностите на Јавното обвинителството на Република Северна Македонија, каде е поднесена кривична пријава.
„За условот да има меѓународно признаен сертификат или уверение за англиски јазик не постар од пет години, видно од документите од Владата, Христовски доставил меѓународно признаен сертификат за ТОЕФЛ издаден во 2022 година, кој формално-правно ги задоволува условите за меѓународна признаеност, временска валидност во смисла дека е издаден во рок пократок од пет години. И резултатите на тестот ги задоволуваат законските услови од 74 бода. ДКСК изврши увид во сертификатот и формално правно условот е исполнет, односно, поднесен е документ што ги задоволува барањата. Во врска со сомневањето за автентичноста, ДКСК нема овластување да проверува и утврдува автентичност на документите кои бараат експертиза надвор од нашите надлежности. Евентуалната невалидност на документот би требало да ја докажува Јавното обвинителство на РСМ каде што има кривична пријава. Документот важи се додека не е докажано спротивно од надлежен орган. Исходот од постапката пред Јавното обвинителство е во надлежност само на Обвинителството и процесуирањето на евентуално обвиниение е во надлежност на судот. ДКСК, поради презумпцијата на невност, не може да прејудицира исход на оваа постапка“,
рече Ристовска.
Во врска со условот које се однесува на минимум 12 години работно искуство, од кои пет на раководни позиции, во обемното образложение на предметот, на седницата беше кажано дека од документите што ДКСК ги добило од Владата, се потврува дека тој ги исполнува овие услови.
За ДКСК е прифатлива и валидна изјавата што Христовски под полна материјална и кривична одговорност ја доставил во апликацијата за функцијата на која потоа беше именуван, а се однесува на тоа дека е член на политичка партија.
Антикорупционерите не нашле спорни моменти ниту во врска со неговиот безбедносен сертификат. Според нив, со тоа што Христовски пред да да биде именуван за директор на АНБ имал безбедносен сертификат со степен „строго доверливо“, е доволно за да биде поставен на функцијата, бидејќи станува ниво во класифицирањето на доверливите информации.
Безбедносниот сертификат на Христовски му бил издаден кога бил вработен во Министерството за внатрешни работи, што според антикорупционерите значи дека за него била извршена безбедносна проверка пред неговото именување.
По преземањето на новата функција, директор на АНБ, како што наведе Ристовска, почната била постапка за безбедна проверка за добивање безбедносен сертификат за највисокото ниво „државна тајна“. Овој сертификат Христовски го доби 10 дена по именувањето.
Постапката, како што беше кажано, ја спровел заменик-директорот на АНБ, со што бил избегнат судир на интереси.
„Имајќи го сето наведено, ДКСК констатира дека во рамки на своите надлежности нема законски основ за натамношно постапување, поради што предлагам постапката да се запре, а предметот да се заведе и архивира“,
рече Ристовска, по што уследи гласањето, при кое со пет гласа беше прифатен нејзиниот предлог.