Од пред две години ОН го прогласија 23 Септември за Меѓународен ден на знаковниот јазик, со кој лицата со оштетен слух и говор го остваруваат своето човеково право на пристап до сите информации и до квалитетно образование
„Моето име е Даниела Дичоска. Денеска е Меѓународниот ден на знаковниот јазик. Денеска сакам да им го честитам на сите лица, глуви и наглуви, Меѓународниот ден на знаковниот јазик“.
Даниела не е лице со оштетен слух и говор, но знаковниот јазик е нејзин мајчин јазик. Го научила како дете, во комуникацијата со своите глувонеми родители. Учењето не било проблем, ниту за неа ниту за нејзината сестра, но неговото користење во јавност, во текот на нејзиниот живот, доживувало големи промени.
„Како дете се срамев и ѝ забранував на мајка ми да разговараме во автобус, бидејќи сите гледаа во нас. Се чувствував непријатно. Сега сфаќам што значеа нејзините зборови: Зошто се срамиш?“,
ни раскажа Даниела, која на денешната наша средба дојде со Кристина Станкоска, жена со оштетен слух, една од многуте со кои таа секојдневно комуницира и им помага да ги премостат бариерите со кои овие лица се соочуваат во комуникацијата со институциите.
Денес Даниела е онаа која речиси секојдневно ја гледаме на прес-конференциите во Владата или во централните вести на ТВ 24. Таа е врската на овие лица со дневните информации. Таа е еден од 30-те лиценцирани и сертифицирани толкувачи во нашата земја.
Нивното појавување на прес-конференциите во Владата се врзува со почетокот на пандемијата на ковид-19.
„Од денеска на нашите прес-конференции за информирање за состојбата со коронавирусот ќе биде присутен и толкувач на знаковен јазик од Националниот сојуз на глуви и наглуви, со цел пораката и информацијата да допре до сите граѓани“,
најави министерот за здравство Венко Филипче преку социјалните мрежи на 14 март годинава.
Ги следиме препораките на граѓаните и медиумите и ги имплементираме сите конструктивни предлози. Од денеска, на нашите прес-конференции за информирање за состојбата со корона вирусот присутен ќе биде и толкувач на знаковен јазик, со цел информацијата да допре до сите граѓани. pic.twitter.com/2uVkDSEx3o
— Венко Филипче (@VFilipche) March 14, 2020
Знаковниот јазик како дел од јазичната и културната разновидност
Обединетите нации кон крајот на 2017 година го прогласија 23 септември за Меѓународен ден за подигање на свеста за значењето на знаковниот јазик како човеково право на глувите и наглувите лица, со што пристапот до знаковниот јазик и услугите на знаковен јазик, вклучително и квалитетно образование, е од витално значење за растот и развојот на глувото лице и ја препознава важноста на зачувување на знаковните јазици како дел од јазичната и културната разновидност.
Во нашата земја се користи македонскиот знаковен јазик, како јазичен систем за комуникација на глувите и наглувите лица. Македонската знаковна азбука може да биде изведена со една или со две раце, движења на главата, фацијална експресија, движење на устата и со движење на телото.
Нашата соговорничка Кристина Станкоска ни покажа како изгледа азбуката на нашето знаковно писмо.
Употребата на знаковниот јазик е регулирана со закон од 2009 година, според кој, секоја државна и општествена установа е должна да обезбеди толкувач на знаковен јазик ако одредено лице има таква потреба. Обука за изучување на знаковниот јазик во Македонија врши Сојузот на глуви и наглуви на Македонија и Институт за дефектологија во Скопје. Толкувачите минуваат обуки од сите области – економија, политика и се стекнуваат со сертификат за овластен толкувач.
Иако не може со точност да се каже, се проценува дека во нашата земја има околу 6 000 лица со оштетен слух. Тие се дел од околу 72 милиони, од кои повеќе од 80% од нив живеат во земјите во развој. Тие користат повеќе од 300 различни знаковни јазици. Но постои и меѓународен знаковен јазик, кој го користат глувите лица на меѓународни состаноци и неформално, кога патуваат и се дружат.
На денешниот Меѓународен ден на знаковниот јазик, со Даниела да научиме неколку збора и фрази кои ќе ни бидат корисни во секојдневната комуникација со лицата што користат знаковен јазик.
Видео: Ивана Настеска