Поминавме две вечери на една од најфрекфентните автобуски станици во Скопје, „Рекорд“, и едноставно броевме – колку автобуси на ЈСП имаат исправна светлосна сигнализација, а колку не. Сите светла ги имаше само еден од пет автобуси
Додека техничката неисправноста на светлата не може да се скрие, деновиве е актуелна сообраќајна незгода со автобус на ЈСП. Возачот и еден од синдикатите тврдат дека автобусот бил пуштен неисправен во сообраќај и дека тоа се случува се почесто. Директорот, кој е поставен неодамна, повика да не се објавуваат шпекулации и дека ќе го провери процесот на сервисирање
Автобусите се единствената форма на масовен јавен превоз во Скопје. Најголем дел од возилата се на Јавното сообраќајно претпријатие Скопје – фирма основана од Градот Скопје.
Колку се важни за скопјани? Според нивната интернет-страница, годишно превезуваат и до 50 милиони патници кои ги преземаат од околу 1 000 градски и приградски постојки. Нивните автобуси минуваат по околу 15 милиони километри годишно.
Изгор лето, нема клима
Скопски „Рекорд“ е место каде има најголема фреквенција на автобусите во главниот град, а со тоа и најголема фреквенција на патници. Дали се задоволни од единствениот групен јавен превоз кој им е на располагање?
Ретко кој скопјанец, барем еднаш, не влегол во автобус на ЈСП. Без разлика дали се работи за подолга или пократка рута, искуството на патникот треба да е пријатно. Автобусот треба да дојде на време, а кога има температури кои достигнуваат и до 40 степени, треба да работат и клима-уредите.
360°: Дали се чувствувате безбедно кога се возите во јавниот превоз?
-Па некогаш да, некогаш не.
360°: А зошто не?
-Ми се има случено незгода во автобус, па затоа.
360°: А дали има клими во автобусиве?
-Нема, многу ретко.
ни одговори една повозрасна жена.
360°: Се чувствувате безбедно кога се возите во јавен превоз?
-Па не баш многу, стално нешто се расипува, не не сум задоволна.
360°: А клими во овие топли денови има?
-Нема, ретко, петка има клима.
изјави патничка.
360°: Таблите на автобусите што се за бројот, дали работат?
-Не, не работат, има и ливчиња ставено, дури и со нејасно напишани бројки.
360°: Се чувствувате безбедно кога се возите во јавниот превоз, во автобусите?
-Па да, сега да, нема гужва толку, нема ученици.
– Сега за сега добро е, но би можело и полошо да биде.
– Па да, да.
Собирајќи мислења од граѓаните за автобусите, и сами забележавме дека дел од нив имаат очигледни технички недостатоци. Како на пример, не им работат трепкачите или друга светлосна сигнализација.
Исправни светла се исклучок наместо правило
Затоа, излеговме две вечери на по еден часа токму на фреквентниот „Рекорд“. Со претходно утврдена методологија, за секој автобус што помина, бележевме – дали му работат трепкачите, светлата и таблата.
Ова е резултатот.
- 21% од автобусите што поминаа немаа никаков проблем со светлосните уреди;
- 33% имаа само еден недостаток, односно не им работеше светло, трепкач или табла;
- 46% имаа повеќе од еден недостаток.
На пример, еве еден автобус на кој не му работеа светлата и трепкачите, а веднаш зад него одеше автобус на кој му работеше само трепкачот и едното стоп светло. На друг, пак, не му работеше информативната табла, па бројот на автобус беше запишан на хартија и поставен на прозорче на автобусот.
Еден од најекстремните примери беше овој автобус, кој уште пред да почнеме да го следиме видовме дека нема предни светла. Кога тргнавме по него, стана очигледно дека не му работат и задните, а на првите семафори забележавме дека не му работат и стоп-светлата. Како возило зад него, не знаевме кога запира. По уште едни семафори, се приближивме до автобуска постојка. Таму воочивме дека конкретниот автобус нема ниту трепкачи кога нагло сврте покрај десниот раб на коловозот. Држевме пристојно растојание па не се доведовме во опасност.
Врз основа на тоа што го видовме на терен, го разгледавме Законот за безбедност во сообраќајот. Сите недостатоци што ги забележавме се казниви со одредена глоба.
Па, прашавме во МВР, колку казни лани изрекле на возачи на автобуси и на ЈСП Скопје и за што?Прашавме и колку автобуси однеле на технички преглед и дали скопјани имаат безбеден јавен превоз.
Ова е интегралниот одговор кој го добивме од полицијата кој се однесуваше на ЈСП.
„Од 1 април до 30 јуни, биле упатени 15 автобуси од Јавното сообраќајно претпријатие Скопје, на вонреден технички преглед. По извршените контроли не биле утврдени неправилности“,
изјави за „360 степени“ портпаролот на МВР, Гоце Андреевски.
И додека од МВР не ни дадоа податоци дали казниле автобус на ЈСП поради очигледни недостатоци, како немање светлосна сигнализација, имаа бројки и апел за другите учесници во сообраќајот.
„Министерството за внатрешни работи во текот на годината има околу 250 илјади санкции за сообраќајни прекршоци кои ги изрекува на оние кои управуваат со моторни возила, се разбира тука се вклучени и пешаците. Најголем број од санкциите се за возење со брзина поголема од дозволената, возење под дејство на алкохол и така натаму“,
изјави Андреевски.
„360 степени“ се обрати до ЈСП Скопје уште пред речиси две недели. Им ги предочивме нашите заклучоци од терен и поставивме повеќе прашања, меѓу кои, и – зошто на улиците има неисправни автобуси и на колку време ги сервисираат?
Во мандатот на градоначалничката на Град Скопје Данела Арсовска, претпријатието се соочува со често менување на директори. Последната смена се случи кон крајот на јуни. Арсовска за нов директор на ЈСП Скопје го постави Драги Кушовски. Во екот на новата смена тие одбиваат да одговорат на нашите прашања писмено и во камера.
И токму кога го привршуваме ова истражување за очигледните технички недостатоци на автобусите кои се на улица, се случи поголем инцидент со возило на ЈСП. Возач на автобус со број 2, движејќи се по булеварот Гоце Делчев изгуби контрола и заврши на жардиниерите кај Универзитетската библиотека. Тројца патници се пожалиле на повреди. Тој ден, возачот не сакаше да зборува пред камера.
Утредента прес-конференција пред ЈСП одржа Конфедерацијата на синдикални организации на Македонија.
Се возат дефектни возила. Се возат возила без клими. Доколку возачот се повлече во гаражата заради клима, таму го уценуваат и му велат напиши изјава. Ало луѓе, не може така. Не може, кој век сме.
изјави претседателката на Синдикатот на приватен административен и јавен сектор на ЈСП Скопје, Елизабета Тошевска.
Синдикалните претставници застанаа зад тезата дека автобусот бил неисправен кога излегол од гаража, иако на хартија добил печат дека е исправен. И не само тоа – туку дека тоа веќе е пракса со сите возила.
И тогаш, на пресот на синдикатот, упадна штотуку избраниот директор.
„Возилото има технички преглед, редовно е сервисирано. Немате официјален извештај од МВР кои се причините за сообраќајката…
– Господине, ако е така, зошто откажал воланот по кажување на шоферот?
Значи, имате ли официјален извештај дека воланот е откажан“,
се расправаа директорот на ЈСП, Драги Кушевски, и претседателот на КСОМ, Марјан Ристески
Тензијата порасна до толку што на сцена стапи возачот на автобусот, кој беше присутен за цело време на настанот, но синдикалците намерно не го откриваа неговиот идентитет до тој момент.
„Директоре. Многумина ние, јас со мојата рака ќе напишам дека е дефект, ќе пријавам дефект, утврден. Го зимаме со истиот дефект потпишано дека возилото е сервисирано и исправно за линија. Меѓутоа, ништо не е пипнато.
Јас со години ја дужам линијата двојка. Јас од Сарај до Автокоманда и обратно ги знам најситните дупки. И таа линија ја возам, мене да ми се деси, ми побеле коса од волан и сега јас целиот се ежам кога онадам. Ми е жал за патниците, ама вакво нешто не може. Доста више. Доста више со партал возила да убиваме патници што не се виновни“,
изјави низ солзи Ферзи Арифи, возачот кој беше зад воланот на автобусот со број 2 кој заврши на жардиниерите кај ТЦ Мавровка.
Кога се потсмирија страстите, шанса да одговори на тврдењата на синдикатот и возачот, доби директорот.
„Моите сознанија се дека во промет се пуштаат само исправни автобуси. Дали е тоа така или не, мое е да проверам“,
изјави директорот на ЈСП, Драги Кушовски.
Директорот и возачот, на крај, си подадоа рака, а Кушовски му кажа на Арифи дека неговата врата е секогаш отворена за вработените.
Но, кому треба да му веруваат оние 50 милиони патници кои, според интернет-страницата на претпријатието, ги превезува ЈСП.