По инфекцијата со омикрон, се разболуваме побрзо и со различни симптоми. Периодот на инкубација е речиси за половина пократок, а брзите тестови се помалку веродостојни. Вакцинираните и оние што го прележале коронавирусот се заразуваат многу почесто отколку со претходните соеви
Сѐ до делта-сојот прележувањето на болеста се сметаше за релативно добра заштита, околу 80 отсто од прележаните беа заштитени од повторна инфекција. Со омикрон, пациентите се разболуваат најмалку петпати почесто
Кај оние што се вакцинирани со векторски вакцини (Астра Зенека, Џонсон, Спутник) заштитата од инфекција речиси и да не постои. Кај целосно вакцинираните (две дози) mRNA вакцини (Модерна, Фајзер) заштитата од инфекција треба да биде околу 30 отсто, а кај оние што се вакцинирани со засилувачка доза заштитата е околу 70 отсто
Вакцинираните со единична доза „Џонсон“ може да развијат потешки симптоми од оние што се вакцинирани со mRNA вакцини, но не до тој степен што треба да бидат хоспитализирани. Ова се најчестите прашања за сојот омикрон.
Симптоми
Најчестите симптоми на пациентите заболени со омикрон се болно и надразнето грло, кашлица, затнат и течење на носот и замор. За разлика од претходните соеви, пациентите не пријавуваат губење на чувството за мирис и вкус. Ова може да биде еден од знаците дека сте заразени со омикрон.
Еден од карактеристичните симптоми на омикрон е обилно потење, особено ноќе, покрај главоболки, грчеви во стомакот, повраќање и дијареја. Додека претходните варијанти ги напаѓаа клетките во белите дробови и почесто предизвикуваа пневмонија, омикрон-сојот повеќе се размножува во грлото, односно во горните дишни патишта.
Според податоците од земјите кои се веќе погодени од бранот на омикрон, оваа верзија предизвикува поблага форма на болеста, иако, сепак, особено невакцинираните може да имаат потешка слика и да мора да бидат хоспитализирани. Потврдени се и десетици смртни случаи по инфекција со омикрон. Во Данска, каде што има висок процент на вакцинација, омикрон-сојот на коронавирусот предизвика нагло зголемување на инфекциите, болниците сега се полнат, но се чини дека, за разлика од претходните варијанти, на многу помал број луѓе им е потребна интензивна нега.
Период на инкубација
Периодот на инкубација е времето од инфекцијата до појавата на првите симптоми на болеста, а со омикрон овој период е значително пократок отколку со претходните соеви. Во оригиналната верзија, тоа време можеше да биде повеќе од една недела, кај делта-сојот околу четири дена, а кај омикрон, според Американскиот центар за контрола на заразни болести, само 33 до 75 часа, главно околу 2,5 дена.
Треба да се нагласи дека инфекцијата може да се пренесе на други и пред почетокот на симптомите. Всушност, заболените со омикрон се најзаразни во овој период и најверојатно брз тест ќе покаже позитивен резултат.
Како се разболуваат оние што прележале?
Сѐ до делта-сојот, прележувањето на болеста се сметаше за релативно добра заштита, околу 80% од прележаните беа заштитени од повторна инфекција. Со омикрон, пациентите се разболуваат најмалку петпати почесто. Сѐ уште нема прецизни податоци за тоа каква клиничка слика имаат.
Според една студија од Јужна Африка, оние што биле заболени од омикрон имаат четирипати поголема отпорност на делта-сојот. Затоа, виролозите веруваат дека омикрон може брзо да го победи делта-сојот и да стане доминантна варијанта ширум светот.
Сè уште немаме одговор на прашањето дали инфекцијата со омикрон исто така може да предизвика долгорочен ковид. Експертите предвидуваат дека дури и поблага болест по инфекцијата со новата верзија може да доведе до долгорочни проблеми. Истражувањата покажуваат дека вакцинацијата во голема мера ја намалува можноста за долгорочен ковид.
Како се разболуваат вакцинираните луѓе?
Многу често се заразуваат и вакцинирани лица. Кај оние што се вакцинирани со векторски вакцини (Астра Зенека, Џонсон, Спутник), заштитата од инфекција речиси и да не постои. Кај целосно вакцинирани (две дози) mRNA вакцини (Модерна, Фајзер), заштитата од инфекција треба да биде околу 30 отсто, а кај оние кои се вакцинирани со засилувачка доза од околу 70 отсто.
Вакцинацијата многу добро штити од тешка форма на болеста која бара кислород или дури и механичка вентилација со респиратор. Во САД бранот на омикрон моментално е на својот врв. Според њујоршкиот лекар Крег Спенсер, од Одделот за итни случаи, болеста кај вакцинираните луѓе се разликува на следниов начин:
- Вакцинираните со засилувачки дози (Модерна, Фајзер) се разболуваат во поблага форма;
- Вакцинираните со две дози (Модерна, Фајзер) се разболуваат во малку потешка форма: повеќе кашлаат, поуморни се, температурата е повисока или трае подолго, но немаат отежнато дишење;
- Вакцинирани со една доза „Џонсон“ се разболуваат во уште потешка форма: се чувствуваат целосно слаби, имаат треска која трае неколку дена, посилна кашлица и отежнато дишење. Но, проблемите не се толку сериозни што треба да одите во болница и/или да е потребна кислородна поддршка. Бидејќи тие имаат релативно слаба заштита, дополнителна доза на mRNA е високо препорачлива за оние што се вакцинирани со векторски вакцини.
Речиси сите што морале да бидат хоспитализирани биле невакцинирани, истакнува Крег.
Сигурност на брзите тестови
Брзите тестови, исто така, ја детектираат инфекцијата со омикрон, но според некои истражувања, тие се помалку чувствителни.
Антигенскиот тест функционира со препознавање на присуството на протеини во обвивката на вирусот специфични за коронавирусот, без оглед на верзијата (алфа, делта, омикрон). Сепак, потребна е одредена количина на вирус за тестот да покаже позитивен резултат. Можно е брзите тестови да имаат помала веројатност да откријат инфекција со омикрон, бидејќи предизвикува поблаги симптоми и затоа што болеста трае пократко.
Бидејќи вирусната верзија на омикрон се размножува побрзо во грлото, во некои земји сега се земаат брисеви од грлото, а не од назофаринксот како досега. Кај некои пациенти тестот покажал негативен резултат, кога земале брис од носот, а позитивен кога го земале од грло. Затоа, логично е при тестирање со брз тест дома, прво да земеме брис од грлото, а потоа од носот.
Бидејќи брзите тестови се сигурни само кога имаме голема количина на вирус, има смисла да ги повторуваме почесто, особено ако сме биле во ризичен контакт. Иако првиот тест ќе покаже негативен резултат, се препорачува да тестираме уште неколкупати подоцна.
Заразност
Студијата на истражувачите од Медицинскиот факултет на Универзитетот во Хонгконг покажа дека омикрон во респираторните органи се размножува дури 70 пати побрзо од делта-сојот. Причината за неговата висока заразност би можела да се поврзе со тоа што повеќе се размножува во грлото и помалку влијае на белите дробови.
Со омикрон, коронавирусот мутираше во најзаразната верзија досега, како што се гледа во земјите каде што е доминантната варијанта. Во Данска, на врвот на вториот бран, забележаа максимални 600 инфекции на милион жители, моментално 3 600, а кривата сè уште е во пораст. Во Обединетото Кралство во вториот бран имаше најмногу 870 инфекции на милион жители, сега има 2 500 (7-дневен просек на дневна основа).
Како можеме да дознаеме дека сме заразени со омикрон?
Не можете. По ПЦР-тестирањето ќе дознаете само дали сте позитивни, но не и со која варијанта сте заразени.
Дали ова е специфична варијанта, во овој случај омикрон, може да се утврди во лабораторија со секвенционирање, кое ја испитува низата на целосниот геном на вирусот. Значи, тоа е сложено пребарување, не ги испитуваат рутински сите примероци, туку само мал дел. Пребарувањето е направено за да се утврди која верзија е распространета во одредена област и колку брзо се шири, а не за да се одреди верзијата за секоја од нив.